Mehmet Nabi Batuk

Mersin’de yaklaşan 2019 yerel seçimler öncesinde basın mensupları ile düzenlediği yemekte bir araya gelen TMMOB Makine Mühendisleri Odası Mersin Şube 4. ve 5. Dönem Başkanı Serdar Erkan, son süreçte kentte gözlemlediği sorunları ve çözüm önerilerini anlattı. Mersin’deki en büyük sosyal ve ekonomik sorunların şeffaf olmayan belediye yönetim şekilleri nedeniyle oluştuğunun altını çizen Erkan, Mersin’de yaşayan vatandaşlara ‘yönetim süreçlerine katılın’ çağrısı yaparak şunları söyledi: “Önümüzdeki yerel seçim süreçlerinde belediyelerde, siyasi veya etnik, mezhepsel adam kayırmacılıkla gelen değil, belediyelerde en alttan yukarıya, her kademede liyakat sahibi kadrolar, yöneticiler, meclis üyeleri ve belediye başkanları ile mümkündür. Sonuç olarak Cumhuriyetimizin kurucu önderi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Mersin’i bir ziyaretinde Mersinliler için ifade ettiği  ‘Mersinliler Mersin’e ve Ortak Geleceğinize sahip çıkınız’ sözleri işte bu nedenle önemlidir. Önümüzdeki yerel seçimler sonrasında katılımcı demokratik bir programın hayata geçebilmesi için,  Mersinliler, şimdiden ortak geleceklerini aramalı, sorgulamalı, katkı koymalı, kentlerinin/mahallelerinin/ sokaklarının sakini değil, sahipleri olmalıdır.” 

“MERSİNLİLER, KARAR ALMA SÜREÇLERİNE DAHA AKTİF KATILMALI”
Mersin’de var olan ekonomik ve sosyal sorunların sadece kent içi değil bölgesel bakış açısıyla değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Serdar Erkan, “İlin potansiyellerini sıralayarak çıkış yolu göstermek de yeterli değildir. Sorun, son tahlilde bir kaynak ve özendirme sorunudur ve kaynak dağılımına da büyük ölçüde siyasi irade karar vermekte, yerel aktörler ise bu süreçte neredeyse dışlanmış durumdadırlar. Mersin’e kaybedilen yılları kazandırabilmek,  gücünü yerelden alan bir atılımla mümkün olabilir. Özellikle Mersinlilerin, karar verme süreçlerine aktif katılımı, Mersin’in potansiyelini değerlendirmede ve mevcut ve olası sorunları çözmekte büyük önem taşımaktadır” dedi. 

“YENİ BİR PARADİGMAYA İHTİYAÇ VAR”
İstanbul merkezli ekonomi politikaları nedeniyle Mersin dahil, birçok ilin gerilediğini ifade eden Erkan, “Gelişmenin rüzgarının Mersin gibi illerden esirgenmesinin birer politik tercih olduğu göz ardı edilirse, sorunlara doğru teşhis de, doğru önermeler de mümkün olmayacaktır. Bölgenin lojistiğini, sanayi birikimini, tarımsal sanayi, enerji,  iç ve dış ticaret potansiyelini, onları tamamlayan zengin turizm varlığını değerlendirecek, göçmüş nüfusu toplumla barış içinde yaşam temelinde bütünleştirecek, ilçeler arası gelişmişlik farklarını en aza indirecek, kentleri uygar yaşama mekânları haline getirecek, kültürel altyapıya önem verecek, bütün bunları yerelden yükselen bir anlayışla, katılımcı belediyecilikle yapacak yeni bir paradigmaya ihtiyaç var. Kentleri ve yaşam mekanlarını değiştirme ve iyileştirme faaliyetlerini, ancak yerele odaklanarak çözmek mümkündür” diye konuştu.
 
“LOJİSTİKTE GERİLİYORUZ”
Mersin’in Adana ile birlikte, ülkedeki coğrafi konumu, üretim kapasitesi, geniş hinterlandı ile yalnız Türkiye'nin değil, aynı zamanda Ortadoğu ve Doğu Akdeniz'in önemli bir ulaştırma ve lojistik merkezi olma potansiyelini taşıdığını hatırlayan Erkan, “Bölge, bir yandan limanı, serbest bölgeleri, demiryolu ulaşımı, güçlü TIR filosu ve uluslararası havalimanıyla, diğer yandan geçmişten gelen sanayileşme kültürü ile hem lojistik hem de diğer endüstriyel üretim faaliyetleri için önemli potansiyellere sahiptir. Üniversiteleri, iş geliştirme merkezleri, teknoloji parkları, organize sanayi bölgeleri, etkin sivil toplum kuruluşları ve bu kurumların arasında gelişmekte olan işbirliği bölge için diğer önemli potansiyel avantajlar arasında sayılabilir. Birçok Anadolu ilinden farklı olarak, kamu sanayi yatırımının desteği olmadan, ilin tarımsal potansiyelini sanayiye aktarma, hem iç pazara hem ihracata yönelik kullanma başarısı gösteren, bu yolla önemli sermaye birikimi ve girişimci grubu yaratan Çukurova ve özelinde Mersin, 1980 sonrası yıllarda bu yükselişini sürdürememiş, işgücü ve sermaye göçünü önleyememiştir. 1980’lere girerken Adana ile birlikte, ülke milli gelirine yüzde 7’ye yakın katkısı olan Çukurova’nın bu gücü, 2014’te yüzde 4 dolayına inmiş, bölge, geçen sürede 3 puan kayba uğrayarak gerilemiştir” sözlerini kullandı. 

“MERSİN YENİDEN NET GÖÇ ALAN BİR İL DURUMUNA GETİRİLMELİDİR”
Mersin’in Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinden daha çok yoksul nüfus çeken bir kent olduğuna vurgu yapan Erkan,  “Mersin, göçüp gelenlere yeterli istihdam ve gelir yaratamazken, kendi bünyesindeki eğitimli, vasıflı nüfusu da göçten alıkoyamamış, giderek net vasıflı göç veren iller arasında katılmıştır. Bu yoksullaştırıcı nüfus trafiği, Mersin’in bugün mutlaka aşması gereken sorunlar arasında yer almalı, Mersin yeniden net göç alan bir il durumuna getirilmelidir” dedi.
Suriye’deki iç savaşının etkisi ile kente sığınan Suriyeli sığınmacı sayısının arttığını ifade eden Erkan, bu durumun istihdam ve vergi kaybı sorununa neden olduğunu kaydetti. Suriyeli sığınmacıların çoğunun halen üretken hale gelemediğini ifade eden Erkan,  şunları söyledi: “Dil ve kültürel sorunlarınlar nedeniyle, göçle gelen nüfus Mersin’in ekonomisine entegre olamadığı için, katkı yapmak bir yana, ekonomik göstergelerin daha aşağılara çekilmesine neden olmuştur. Bu konuda Mersin gibi tüm Suriyeli göçü alan illerde, Merkezi idare, yerel yönetimlerle birlikte başta eğitimleri ve adaptasyonları için özel program ve projeler gerçekleştirilmediği takdirde,  Mersin’in daha fazla net göç vermesine, sosyal soruların daha fazla artmasına neden olacaktır.” 

“KATILIMA DAYANAN, HESAP VEREBİLİR, ŞEFFAF VE ETKİN BİR YÖNETİM ANLAYIŞI LAZIM”
Mersin’deki sosyal ve ekonomik sorunların çözülebilmesi için merkez kamu kurumlarına ‘yerele daha çok yetki devredin’ çağrısı yapan Erkan, çözüm önerilerini şu cümlelerle özetledi: “Bölgesel gelişmişlik farklarını azaltıcı makro geliştirecek, sınırlı sayıda da olsa, bazı hane halkı gelirlerinin yoksulluk düzeyinin üstüne çıkmasına politikalara ağırlık verirken, azgelişmiş, orta gelişmiş belediyelere daha fazla pozitif ayrımcı davranmak ve daha fazla kaynak ile donatmak gereklidir. Yerel yönetimlere daha çok kaynak aktarılması, istihdam yaratmak amacıyla Avrupa Birliği'nden ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan fonların geçici bir süre boyunca da olsa, dezavantajlı illere tahsis edilmesi, hızla sonuç alınmasını sağlayacaktır. Bu yolla gerçekleşecek istihdam artışı, hane halkı gelirini artırarak satın alma gücünü imkân verecektir. Kamu kurum ve kuruluşları arasında etkin bir bilgi paylaşım sisteminin oluşturulması, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ortaklığında bilgi ve veri toplama işlevini görecek Bölgesel İzleme Merkezleri'nin oluşturulması; bu yapıların kurumsal - teknik alt yapı ve kapasitelerinin güçlendirilmesi önemlidir. Bölgesel işbirliği ve ortaklığın geliştirilmesine yönelik kamu - sivil - özel kesim ortaklığına dayanan platformlar ve ağ yapılanmaları gereklidir. Yerelden ayakları yere basan bir gelişme/kalkınma programının gerçekleştirilebilmesi için her kesimi kapsayıcı bir katılıma dayanan, hesap verebilir, şeffaf ve etkin bir yönetim anlayışı,  kalkınmanın sağlanmasında kilit öneme sahiptir. Bu kapsamda toplumdaki grupların yerel düzeydeki karar alma mekanizmalarına katılımını sağlayacak kent konseyi, gençlik, kadın ve engelli meclisi vb  kurumların  karar alma süreçlerine katılımı özendirilmeli, desteklenmelidir.”