HEDİYE EROĞLU

Türkiye’nin limon başkenti konumunda olan ve 60 ülkeye limon ihracatı yapılan Mersin’in Tarsus ilçesinde yoğun hasat dönemi turfanda erkenci mayer cinsi limonun dalından toplanması ile başladı.

Ancak Türkiye’nin ilk erkenci limon hasadını yapan Tarsus çiftçisi, geçen sene kilogramı 6 TL’ye sattığı limonu bu yıl 3,5 TL’ye mal ederken aynı fiyattan satmak zorunda kaldığı için zor günler geçiriyor.

ARTAN MALİYET VE FIRSATÇILAR MAĞDURİYETİ BÜYÜTÜYOR

Türkiye’nin en büyük limon üreticisi olan Mersin’in Tarsus ilçesinde ki üreticinin bu kötü gidişata karşı direnişinin mümkün olmadığını söyleyen Tarsus Ziraat Odası Başkanı Veyis Avcı, “Durum böyle devam ederse limon üreticisi ağaçlarını sökecek” uyarısı yaptı.

Gerek iç piyasada artan üretim ve işçilik maliyetleri gerekse de gıda fiyatlarındaki yükselişin hem üreticinin hem tüketicinin belini büktüğünü söyleyen avcı, aracıların ise durumu fırsata çevirerek ucuza alıp pahalıya satmasına imkan tanıyan sistem açıklarının mağduriyeti arttırdığını savundu.

DALINDA 3,5 OLANLİMON MARKETTE 10-13 TL ARASINDA

Avcı, “Bölgemizde limon hasadı erkenci ürün mayer cinsi limon ile başladı. Ancak durum kötü çünkü şuanda limon dalında neredeyse fiyat 3,5 TL’nin altında. Oysa ürünün kilogram maliyeti zaten 3,5 TL.

Ancak işin tuhafı limonun market fiyatı 10-13 TL arasında. Aradaki aracılar hem üreticiyi, hem de tüketici boğuyorlar. Herkes fiyatını belirleyebiliyor ama biz belirleyemiyoruz” dedi.

100 BİN TON REKOLTE BEKLENİYOR

Tarsus’ta 25 bin dönüm dikili arazi bulunduğunu ve odanın 8 bin civarında üyesi olduğunu aktaran Avcı, üyelerinin bine yakınını limon üreticisinin oluşturduğunu aktardı,

Tarsus’ta geçen yıl 80 bin ton civarında limon üretimi gerçekleştirildiğini belirten Başkan Avcı, bu yıl 100 bin ton civarında rekolte elde etmeyi beklediklerini de dile getirdi.

ERKENCİ LİMONUN İHRACATI DÜŞÜK

Mayer cinsi limondan sonra dikenli ve enter limonun piyasaya çıkacağını anımsatan Avcı, “Mayer limon direk turfanda daha çok iç piyasaya satılacak. Dikenli limon yatağa da alınabiliyor. 25 bin dönüm dikili arazimiz var. Bunun ancak yüzde 10-15’i mayer cinsi limon. Ürünler daha çok iç piyasada ve az da olsa ihracatta değerlendirilecek. Bizim burada mayerin ihracatı az olur. İç piyasaya gider. İhracatı arttırmamız lazım.

İSPANYA LİMONDA AVANTAJLARINI İYİ KULLANIYOR

Bizden sonra Erdemli’de mayer cinsi limonun hasadı başlayacak. Sonra ise İspanya limonu pazara girecek. İspanya önemli avantajlara sahip ve bunu da iyi kullanıyorlar. Biz buradan Rusya’ya gönderiyoruz ama İspanya’nın Avrupa’ya nakliye ve destek avantajları var.

İSPANYA’YA KARŞI BU ŞARTLARDA AVRUPA’YA AÇILMAMIZ ZOR

Avrupa pazarlarına açılma konusunda bizim Türkiye’de yüksek işçilik ve üretim maliyetleri ile İspanya karşısında işimiz çok zor.

Örneğin geçen sene 6 TL’ye sattığımız limonu bu seneye 3,5 TL’ye satmaya zorlanıyoruz. Böyle giderse ağaçlar sökülecek. Buna önlem alınması lazım” diye konuştu.

ACİLEN NELER YAPILMALI?

Limon üreticisinin acilen çözüm beklediği sorunlara da değinen Tarsus Ziraat Odası Başkanı Veyis Avcı, açıklamasını şöyle tamamladı; “Taban fiyat uygulaması getirilmediği ve Hal Yasası çıkartılmadığı sürece bu böyle devam eder. Ayrıca bildiğim kadarıyla ihracat prim desteği kilogramda halen daha 1 TL. Bu da acilen arttırılmalı.

AĞAÇLARI SÖKMEK MİLLİ ZARAR

Bu sorunlara karşı hızlı bir şekilde önlem alınmadığı sürece yakında ağaçlar bir bir sökülecek. Limon üretmek için 3-5 sene bekleyip sonra ağaç sökmek milli zarardır.

Üretici ağacını sökerek bahçe bitkilerine veya yeni çeşitlere kaymaya çalışıyorlar ama onda da yığılma oluyor. Ve hem mağduriyet artıyor hem de ekim planlaması olmadığı için ülke kaybı büyüyor.

Bu amaçla hızlıca ekim planlama sistemine geçilmesi gerekiyor. Bu yıl üretim planlamasının üzerinde duruluyor gibi ama henüz bir adım yok bir an önce geçilmeli. İhracata ve ihracata dayalı bir envanter çıkarılacak gerekeli dikimler bakanlık eliyle yürütülmesi lazım” dedi.

LİMON GEÇEN SENE DALINDA KALMIŞTI!

Öte yandan geçen yılın sonu 2023’ün başında Mersin’de dalında kalan limon üreticinin isyanına neden olmuş, tüccarların maliyetin çok altında fiyat teklifleri sunarak çiftçiyi zararına satışa sürüklemesine karşı üreticiler siyasilerle buluşmuştu.

Kendisi de üretici olan CHP Mersin Milletvekili Cengiz Gökçel de, konuyu TBMM Tarım Komisyonunda gündeme getirerek, limon ihracatına getirilen yasaklar nedeniyle pazarın kaybolduğunu ve talep olmadığını belirterek, “Limon maliyetli bir bitki. Limon ihracatı olmazsa iç piyasada ucuza satmak zorunda kalırız.

AKP’nin sizlere yaptığı en büyük zulüm limon ihracatına geçmişten geleneksel olarak yapılan 80’li yıllarda başlayan hatta 100 dolar seviyesinde verilen ihracat teşvikinden sonra şu anda teşvik verilmiyor. Bir de geçtiğimiz yıllarda pandemi döneminde limonun ihracatını yasakladılar. İhracatçılar oralarda Pazar kaybettiler. Dolayısıyla maliyetler yüksek, Pazar yok, alıcı yok limona talep gelmiyor. Limon ihracatına tonda 50 dolar ihracat desteği verilmeli, çiftçinin limonu dalda kalmamalı.

Her zaman hem basın aracılığıyla hem TBMM’de dile getirdim, limon üreticisi perişan, limon ihracatına teşvik primi verin limon üreticisi dalda kalan limonlarını satsın. Bunca emekle yetiştirilmiş güzelim limonlar dalda kalmasın. Gelecek yıla olumsuz yansımasın” demişti.