Mimar ve mühendislerin insanlık için çalıştığını ve yaşam hakkını korumak için bilimin ışığında hizmet ettiğini söyleyen Seyfettin Atar, “İnsanların yaşam haklarını zora sokacak çalışmalara girmek, sisteme böyle adaptasyonlar yapmak sakıncalıdır. Güzel bir sistem çoğunluğu kucaklayan bir sistemdir” dedi.

Hediye EROĞLU

TMMOB Mersin İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Genel Sekreteri ve Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Seyfettin Atar, sorularımızı yanıtlayarak, çalışmalarını gazetemize anlattı. Röportajda ağırlıklı Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) ile SGK arasında ki asgari ücret protokolünün feshedilmesine değinen Atar, bu durumun yaratacağı tahribatın büyük olabileceğine dikkat çekti.

“İNSANLIK İÇİN VARIZ”

SORU: Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği’ni bize biraz tanıtır mısınız? Mimar ve mühendisler ne iş yapar? Toplum için önemleri nedir?  

S. ATAR: TMMOB 1954 yılında kurulmuş ve bugün yaklaşık 500 bin üzeri üyesi olan 24 meslek örgütünün bir araya gelmesiyle oluşmuş bir çatı kuruluştur. Amacı ülkenin, üyelerinin çıkarlarını korumaktır. Mersin’de de TMMOB’a bağlı aktif olarak şuan 17 meslek odamız faaliyet göstermektedir.

Her meslek grubu, kendi çalışma alanı ile ilgili sürekli olarak gözlem halinde, hiçbir siyasinin etkisi altında kalmadan tarafsız bir şekilde bilimin ışığında doğrulara doğru yanlışlara yanlış diyerek çalışmaktadır. Ülke ve kente yapılacak her projenin doğru olması düşünme felsefesiyle hareket eder.

Örneğin biz nükleer santrali ile ilgili TMMOB olarak teknik analizlerin getirdiği avantajları dezavantajları önümüze koyarak fikrimizi ortaya koyuyoruz. Dünya insanlık için vardır. Bu dünyada birinci faktör yaşamsa, yaşamı olumsuz etkileyebilecek her türlü olay göz ardı edilmelidir.

Örneğin bu bölgede devam eden bir havalimanı projesi ve yine ulaşım ile ilgili monoray projeleri var, Tevfik Sırrı Gür Stadyumu ile Kışla arazisinin ne olacağı bizim çalışma alanlarımızdır.

Ancak maalesef ki bu ülke için, bu kent için, bu halk için yaptığımız çalışmalar nedeniyle bazen olumsuz düşüncelerde alıyoruz. Örneğin bizim için ‘bu kadar yatırım engellendi’ deniliyor. Amacımız bu ülke için yapılacak yatırımı engellemek değil, doğru yatırımları teşvik etmek.

Zaten bir yatırım projesine karşı çıkmak mesleki varlığınız ile çelişir. Yani yatırım olmazsa mimar ve mühendis istihdamı da sıkıntıya girer.

Amaç ülkeyse bu ülkenin insanı ise için hizmet üretmek ise benciliğe gerek yok diyoruz.

“MEVZUAT BAHANESİ İLE ASGARİ ÜCRET PROTOKOLÜ FESHEDİLDİ”

SORU: Meslek odalarının çok uzun yıllardır çok uzun sıkıntıları var. Hem örgütlük, hem özlük hakları em de baskılardan dertlisiniz. Sn olarak SGK ile bir yönetmelik krizi yaşandı. Nedir sorunun özü?

S. ATAR: TMMOB olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile 2012 yılında bir protokol imzaladık. Bu protokol kapsamında TMMOB’a üyelerinin en az çalışma ücretleri belirleniyordu. Asgari ücreti TMMOB belirleyip, SGK’ya bildiriyor ve SGK’da uygulanmasını sağlıyordu. Ve böylelikle üyelerimiz olan mimar, mühendis ve şehir plancılarının asgari ücreti netlik kazanıyor, örneğin bir kamu kurumunda yeni işe başlamış mühendis veya  mimar arkadaşlarımızın taban fiyatı bu ücret üzerinden baz alınıyor.

Ancak 9 Haziran 2017’de bu protokol SGK tarafından tek taraf olarak fes edildi. Öncelikli sorun iki taraflı protokolün tek taraflı olarak fes edilmesidir. Protokolde bir hata var ise bir düzenleme yapılacak ise taraflar bir araya gelir ve eksikler tamamlanır. Yine burada üyenin, çalışanın, işverenin ve ülkenin genel perspektiflerine bakılarak bir çalışma yapılır.

Ancak SGK, ‘Benim hazırladığım protokolde mevzuat değişikliği oldu. Ben bunu güncellemek için protokolü fes ediyorum’ diyor. Ama aslında herhangi bir mevzuat değişikliği söz konusu değil.

SORU: Peki sizce amaç ne?

S. ATAR: Mesleki uzmanlık gerektiren bir uzman çalışanın asgari alacağı ücret belirlenerek emeği koruma altına alınmalıdır. Aksi takdirde devlet ciddi bir gelir kaybı yaşayacaktır. Çünkü bazı işverenler çalışanın sigorta bedelini gerçek değerinde göstermeyebilecek.

Yani vergi kaçakçılığı gündeme gelecek. Hak kayıplarının önüne geçilmesi ve devletin zarara uğramaması için SGK ile daha önce yapmış olduğumuz 5 yıldır devam eden bu protokolün yeninde devreye alınması çağrısı yapıyoruz.

Ancak şuan konuyla ilgili herhangi bir gelişme yok. Zararın neresinden dönersek kardır.

“İYİ NİYETLİ DEĞİL”

SORU: Meslek etkinliğinin zayıflatılması gibi bir amaç da ortaya çıkıyor mu?

S. ATAR: İyi niyetli olarak düşünüldüğünü düşünmüyorum. Hakikaten bir ülkenin mühendislerini zor duruma sokacak olan bu uygulama gereksizdir. TMMOB olarak hukuk müşavirlerimiz çalışmalarını tamamladılar. Bizim hak çalışmalarımız hukuk çevresinde oluyor. Hukuku ön planda tutuyoruz onunla ilgili çalışmalar başladı devam ediyor.

SORU: Bu yapı Avrupa’da nasıl?

S. ATAR: Aslında Avrupa’da toplumu kontrol edebilecek en önemli faktör sistemdir. Sistem iyi olursa bireylerin hata yapmasının önünü kesersiniz. Bu protokol sistemin bir parçasıdır, bunu kaldırdığınızda sistem aksar. Bu durumu fırsat bilen bazı kötü niyetliler harekete geçer.

Avrupalı meslektaşlarımızın çalışma şartları çok farklı, hele ki ücret konusunda durum daha da farklı.

“GÜZEL BİR SİSTEM ÇOĞUNLUĞU KUCAKLAYAN BİR SİSTEMDİR”

SORU: Yani mesele para değil, emeğin karşılığının alınması mı?

S. ATAR: Protokol konusunda en son brüt olarak 3400 TL, net olarak 2800 TL ücret söz konusuydu. Protokol kapsamında iptal edilen rakam budur. Şuan bu ücretin 1400’lü rakamlara çekilmesi söz konusu. Yani vasıflı biri ile vasıfsız birinin alacağı ücret aynı orana indirilmek isteniyor. Bu haksızlık olur!

Ancak mühendis veya mimara verdiğiniz sorumluluk ile vasıfsız bir işçiye verdiğiniz sorumluluk aynı eşdeğerde değil ki.

Çalışma alanlarımızda birinci dereceden mühendis ve mimarların sorumluluk taşıdığı işletmeler var. Biz hak etmediğimiz bir şey istemiyoruz. Yani yıllarca aldığımız eğitimin, aldığımız sorumluluğun karşılığını istiyoruz. En azından normal standartlar içerisinde hayatın devam ettirilmesini istiyoruz.

Her insanın yaşam hakkı vardır. İnsanların yaşam haklarını zora sokacak çalışmalara girmek, sisteme böyle adaptasyonlar yapmak sakıncalıdır. Güzel bir sistem çoğunluğu kucaklayan bir sistemdir. Çoğunluğun hakkını birebir ötüşen bir sistem asla yıpratılamaz.

MEZUN ÇOK, İŞ YOK!

SORU: Mezun sayısının günden güne artması ancak sanayinin aynı oranda gelişmemesi ile sektörde inanılmaz bir iş gücü potansiyeli ortaya çıkıyor. Bu durum ücret politikasını etkiliyor mu?

S. ATAR: İnsanın sevdiği işi yapması çok önemlidir. Hem maddi hem manevi anlamda tatmin olur. Ama mühendislik alanında ne yazık ki sizin de söylediğiniz gibi mezun sayısı çok fazla. İlk 240 bin yüzdelik dilimine girdiğinizde bir mühendislik bölümünü tercih edebiliyorsunuz. Gençler aldığı puana göre, ‘açıkta kalmayayım’ diye mühendislik bölümlerini tercih ediyor. Mühendislik, bilimin temelini oluşturan bir meslek grubudur. Çaba, azim, geniş bir bakış açısı gerektirir. Yani düşünen kişi mühendis olabilir, olmalıdır. Kişi bu bölümü puanı tuttuğu, açıkta kalma korkusu nedeniyle tercih ediyor ama iş bununla kalmıyor. Asıl mesele mezun olduktan sonra başlıyor. Yeterli iş imkanının olmaması, yetersiz eğitim, tecrübesizlik nedeniyle üniversite mezunu mimar veya mühendislerin yüzde 10-15’i işsiz kalıyor.