HEDİYE EROĞLU

Mersin’de 2 bin TL ve üzeri tutarında protesto edilen senetlerde; adet bazında geçen yılın ilk yarısında gözlenen yüzde 1’lik sınırlı artış; 2018’de yerini yüzde 4’lük azalışa bıraktı.
Protestolu senet tutarında ise geçen yılın Ocak-Haziran döneminde gözlenen artış, 2018’in ilk ayından itibaren Haziran ayı sonuna kadar geçen yılın üzerinde gerçekleşmesiyle yıllık bazda 2018’de yüzde 82’lik hızlı artış gözlendi.
2018’in 6 aylık döneminde Mersin’de protestolu senet adedi azalış hızı Türkiye geneli ile aynı seviyede kalırken, tutar bazındaki büyüme oranı ise Türkiye genelinin oldukça üzerinde oldu.
Mersin, protesto edilen senetlerde adet bazında iller arasında 2018’in 6 aylık döneminde geçen yıla göre bir sıra gerileyerek 13.sırada yer aldı; tutar bazında ise geçen yılki 13. sıradaki yeri 2018’de 8.sıraya yükseldi.

KARŞILIKSIZ ÇEKLER ARTIŞTA
Mersin’de bankalara ibraz edilen toplam çek adedinde 2017’nin ilk yarısında gözlenen sınırlı azalış; yıllık bazda 2018’de de yüzde 3’lük daralmayla devam etti. Bankalara ibraz edilen çek tutarı ise son 3 yılın 6 aylık döneminde artış eğiliminde oldu.
Yılın ilk yarısında bankalara ibraz edilen çek adedi azalış hızı Türkiye geneli ile aynı seviyede gerçekleşirken; çek tutarı artış hızı ise Türkiye genelinin kısmen altında kaldı.
2018’in 6 aylık döneminde Mersin’de karşılıksız işlemi yapılan çek adedinde geçen yılki azalış, 2018’de önemli miktarda hızını keserek yüzde 1’lik sınırlı azalışla 5 bin 192’ye geriledi. Ancak tutar bazında geçen yıl gözlenen yarı yarıya azalış; son 4 aydır hızlı biçimde artış eğiliminde olmasının etkisiyle yıllık bazda yüzde 76’lık genişlemeye bırakarak 260 milyon TL’ye ulaştı. 2018’in ilk yarısında Mersin’de karşılıksız işlemi yapılan çeklerin adet bazında azalış hızı Türkiye genelinin aksine sınırlı seviyede kaldı; tutar bazındaki büyüme oranı ise Türkiye genelinin oldukça üzerinde gerçekleşti.
Mersin’de ibraz edilen çekler içerisinde karşılıksız çeklerin payında hem adet hem de tutar bazında son 3 yılın Ocak-Haziran döneminde gözlenen azalış eğilimi; 2018’in aynı döneminde yerini adet bazında 0,04 puanlık; tutar bazında ise 1,1 puanlık
artışa bırakarak sırasıyla yüzde 2,30 ile yüzde 3,05 olarak gerçekleşti.

KREDİ VE MEVDUATTA MERSİN YERİNİ KORUDU 
MTSO’nun raporunda kentin kredi ve mevduat verileri de değerlendirildi. Buna göre; 2018’nin Mart dönemine kentte nakdi kredi hacmindeki genişleme hızı 2017’nin dört dönemininde altında kalmasına rağmen Haziran 2018’de “KOBİ, ticari ve kurumsal krediler’deki artışın etkisiyle tekrar hız kazandı. 2018 Haziran ayı sonu itibariyle nakdi kredi hacmi geçen yılın aynı dönemine göre kentte ise yüzde 18’lik genişlemeyle 29,5 milyar TL’ye ulaştı. 
Mersin’de gayri nakdi kredi hacmi geçen yılın Haziran ayı sonuna kıyasla yüzde 26,1 artarak 4,4 milyar TL’ye ulaştı. Haziran 2017 itibariyle Türkiye genelinde toplam kredi hacmi ile iller arasında 11.sırada yer alan Mersin, 2018’in aynı döneminde de yerini korudu.
Mersin kredi hacmindeki gelişmeler segmentlere göre incelendiğinde; Haziran 2018 döneminde “tüketici kredileri ve kredi kartları” kredi hacminin son üç dönemdir durağan bir hızla genişlediği gözlendi. 
Bireysel kredi hacmi içerisinde önemli payı olan konut kredilerinde özellikle son üç dönemdir gözlenen daralma 2018’in ikinci çeyreğinde kamu bankalarının söz konusu kredi faiz oranlarının indirim kararı ile genişlediği görülmekte. Söz konusu dönemde ihtiyaç ve diğer kredilerin hacmi ise daraldı. Bireysel kredilerde 2018 yılının her iki döneminde de takipteki alacak miktarının daralma kaydettiği gözlenmekte. Alt kırılımlarda takibe dönüşüm oranı; konut kredilerinde son iki dönemdir, taşıt kredilerinde ise Haziran 2018 döneminde artış gözlenirken, diğer tüketici kredilerinde ise azalış bir miktar hızını kesse de devam ettiği görülmekte.
Mersin’de “KOBI, ticari ve kurumsal kredi” hacmi genişlemesi Mart 2018’de yavaşladığı gözlense de yılın ikinci çeyreğinde KOBİ’lere yönelik düşük faiz oranlı kredi destekleri ile Haziran 2018 döneminde kredi hacminin genişleme hızının arttığı görülmekte. Söz konusu gelişmede sırasıyla “Enerji, Gıda Meşrubat ve Tütün, İnşaat, Toptan Ticaret ve Komisyonculuk” alt sektörleri etkili oldu. Mart 2018 döneminde Mersin’de “KOBI, ticari ve kurumsal krediler”de takipteki alacak miktarında gözlenen genişleme yılın Haziran 2018 döneminde hızını arttırdı. Seçilmiş alt sektörlerde takibe dönüşüm oranı hem bir önceki döneme hem de geçen yılın aynı dönemine göre en fazla artış kaydeden “Gıda Meşrubat ve Tütün” sektörü.

TAKİBE GİREN KREDİLER ARTIŞTA
2018 Haziran döneminde Mersin ilinde kredilerin takibe dönüşüm oranındaki gerçekleşmeler Türkiye geneli ile paralellik göstermekte. Takipteki alacaklarda son 4 dönemdir gözlenen azalış trendi tersine dönerek 0,29 puanlık artışla yüzde 4,48 olarak gerçekleşti. Söz konusu gelişmede “KOBI, ticari ve kurumsal kredi”lerin etkili olduğu görülmekte. Mersin 2018 Haziran döneminde kredilerin takibe dönüşüm oranı ile Türkiye genelinde 14. sırada, bir önceki döneme göre kaydettiği artış ile ise 9.sırada yer almakta.
Mersin’de 2018 Haziran sonu itibariyle mevduat hacmi geçen yıla göre yüzde 20’lik artış ile 21,8 milyar TL olarak gerçekleşti. 2018 yılının ikinci döneminde mevduattaki genişleme bir önceki döneme göre YP mevduatındaki artısın etkisiyle hızını arttırdı. Haziran 2018 sonu itibariyle toplam mevduat büyüklüğü ile iller arasında 8.sırada yer alan Mersin, 2018 yılı aynı döneminde de yerini korudu.
Mersin’de mevduatın krediye dönüşüm oranında önceki iki dönemdir gözlenen durağan seyir, 2018 Haziran döneminde mevduattaki artısın kredilerden daha hızlı olmasının etkisiyle yavaşladı.