Hediye Eroğlu 

Mersin Deniz Ticaret Odası (MDTO Genel Sekreter Yardımcısı Halil Delibaş, Mayıs ayı verilerini değerlendirerek, “Mersin Limanı krizden etkilenmiş görünüyor” yorumu yaptı.
Odanın yayınladığı “Mersin Deniz Ticareti Dergisi”nde konuyla ilgili bir makale kaleme alan Delibaş, Mersin Limanı’nda 2018 döneminin yaklaşık yüzde 1 artışla kapandığını anımsattı.
Limanda yük tonajının 2018 yılında bir önceki yıla oranla sadece yüzde 1 arttığını dile getiren Delibaş, konteyner hareketinde ise yüzde 9,7’lik önemli bir artış sağlandı. 
“2018’de Limanlarımızda elleçlenen yük tonajı da yüzde 2.4 oranında azaldı!” diyen Halil Delibaş, açıklamasını şöyle sürdürdü; “TCDD Genel Müdürlüğü tarafından işletilmekte iken, 11 Mayıs 2007 tarihinde 36 yıl için ‘İşletme Hakkı Devri’ yöntemi ile TCDD limanları içerisinde ilk sırada özelleştirilerek 12 yıllık bir süredir MIP tarafından işletilen limanımızda 12 yıllık özelleştirme sürecinde kargo elleçleme değeri yüzde 85 konteyner hareketi değerleri ise yüzde 107 arttı.

ELLEÇLENEN YÜK MİKTARI YÜZDE 2,4 ORANINDA DÜŞTÜ
Denizcilik Müsteşarlığı’ndan ve yeni dönemde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan elde edilen istatistiklere istinaden ülkemiz limanlarında özellikle finansal krizin hissedildiği 2008
ve sonrasında, Türkiye limanlarında 2018’daki yük tonajı önceki yıla oranla yüzde 2,4 oranında azaldı. Konteyner hareketinde ise yüzde 6,7 gibi bir artış görüldü. Bu kapsamda önceki yıl konteynerle taşınan yük miktarı da 87 milyon 25 bin 857 ton iken 94 milyon 928 bin 597 tona yükselerek yüzde  9,1 oranında arttı.
Ülkemizde 2018 yılında 460 milyon ton civarında yük denizyolu ile taşınmış ve bir önceki yıla istinaden limanlarımızda elleçlenen yük miktarı 11 milyon ton kadar azalarak, bir önceki
yıla göre yaklaşık yüzde 2,4 oranında düşük değerde gerçekleşmiştir. 

2023 HEDEFLERİNDE SAPMA VAR
Dünyadaki 2008 ve 2009’daki finansal krizin etkisi ile oluşan olumsuz tablo 2010 yılından itibaren olumluya dönerek ülkemizde yıllık ortalama yüzde 5 civarında bir artış yaşanmıştır. Ancak 2013 ve 2014 yılında ve son dönem olan 2018 yılında (ülkemiz limanlarının ekonomik krizden olumsuz etkilendiği) bir önceki yıllara göre önemli sayılacak bir kargo hareketi düşüşü ile ülkemizin 2023 hedeflerinden sapma olduğu görülmüştür” dedi.

KRİZDEN MERSİN’DE ETKİLENDİ
Genel Sekreter Yardımcısı Delibaş, Mersin’deki istatistiklerin de dünya ve ülkemizdeki ekonomik ve politik gelişmelerden etkilendiğini belirtti. 
Mersin Limanı’nda 2018 yılında kargo elleçleme verilerine ışık tutan Halil Delibaş, “Doğu Akdeniz’deki en önemli deniz ve hudut kapısı Mersin Limanı’nda 2018 yılında; 14 milyon 427 bin 113 ton yükleme, 18 milyon 664 bin 312 ton boşaltma olmak üzere toplam 33 milyon 91 bin 425 ton yük elleçlenmiştir. Bu değerler, 2018yılında bütün limanlarımızda elleçlenen toplam yükün yüzde 7,2’sinin Mersin Limanı’nda elleçlendiğine işaret etmektedir. Mersin Limanı ülkemiz liman başkanlıkları bazında; Kocaeli, Botaş-Ceyhan, İskenderun, Aliağa ve Ambarlı limanlarının arkasından yıllık elleçleme açısından 6’ıncı sıradadır.

KÖTÜYE GİDİŞ VAR
Mersin Limanı’nın 2008-2018 dönemi elleçleme verilerine bakıldığında; Kabotaj taşımalarında 15 yıl önce başlayan ÖTV’si indirilmiş yakıt uygulamasına rağmen 2018 yılında yüzde 2,1 oranında bir artış yaşandığı görülmektedir. Ayrıca ihracatta 2017 rakamlarına göre, yüzde 12,3 gibi önemli bir artış olduğu, ithalatta ise 2017’ya oranla yüzde 6,2 gibi azalma olduğu görülecektir.
Transit taşımacılıkta ise, 1999 ve 2002 yılları arasında ortalama 500 bin ton kapasitede gerçekleşen taşıma değeri 2002 yılı sonrası oluşan ve 2008 yılı da dâhil devam eden artış trendini 2009 ve 2010’da devam ettirememiştir. 2011, 2012, 2013, 2014, 2015 ve 2016
yılında devam eden artışlar 2018’de yüzde 3 gibi bir düşüş oranı ile 2 milyon 833 bin 230 ton olarak gerçekleşmiştir.
Öte yandan Mersin Limanı’nda kargo, gemi ve konteyner elleçleme değerlerine bakıldığında son 3 yılda, mevcut değerlerde 2018 yılında önemli artışlar olduğu görülecektir. Ayrıca bilindiği üzere Mersin Liman İşletmesi 2014 Haziran ayından itibaren 4, 5 ve 6 nolu rıhtımların olduğu bölgeyi gemi trafiğine kapatarak deniz alanında derinleştirme maksadıyla tarama, deniz dolgusu vasıtası ile yeni ve daha uzun ve derin konteyner rıhtımı temin etme ve liman sahası kazanma adına çalışma başlatmış ve bu işlemlerin 2016 Temmuz ayında tamamlanarak hizmete girmesi de limanımızdaki gemi ve kargo elleçlemesini etkilemiştir.

MERSİN LİMANI PETROL VE PETROL ÜRÜNLERİ YÜKLEME-BOŞALTMA TONAJLARI
Mersin Limanı’nda yüklenen ve boşaltılan yükler incelendiğinde, petrol ürünlerinin, genel değer içinde daima ilk sıralarda ve 2018 yılı itibarı ile de 5 milyon 506 bin 163 ton olarak toplam tonajın yüzde 16,6’i gibi önemli bir kısmını teşkil ettiği görülmektedir
Mersin Limanı’nda 2008-2018 dönemi konteyner hareketi verilerine bakıldığında, son yıllarda konteyner taşımacılığında doğru orantılı olarak önemli artışlar olduğu, ancak bu artışın kriz nedeniyle 2008 ve 2009 yıllarında durağanlaştığı, en yüksek değere 2018 yılında önceki yıla göre yüzde 9,7’lik artışla bir milyon 669 bin 603 TEU olarak gerçekleştiği görülecektir. Ülkemiz limanları toplam konteyner elleçlemesinin altıda birine yakını (%15,4’ü) Mersin Limanı’nda gerçekleşmiştir. Yine Mersin Limanı’nda 2007 yılına göre 2018 yılında elleçlenen konteyner sayısının (TEU olarak) ise yüzde 107 arttığı görülmektedir”.

“LİMANIMIZA VE LİMAN KULLANICILARINA YENİ KAPASİTELER YARATMAK ZORUNDAYIZ”
Genel Sekreter Yardımcısı Delibaş, Mersin Limanı’nın geleceği için yakın yol deniz taşımacılığı (SSS), Marco Polo, Deniz Otoyolları (Meda MOS), Traseca, TEN-T gibi Avrupa Birliği ulaştırma projelerinde ve lojistik merkezi gibi benzer ulusal projelerde Mersin’in yer almasını sağlayacak çalışmalara yoğunlaşmak gerektiğini işaret etti. 
“Limanımıza ve liman kullanıcılarına yeni kapasiteler yaratmak zorundayız” diyen Halil Delibaş, “Zira uluslararası lojistik üs/Lojistik merkez olması hedeflenen Mersin’in en önemli kaynağı yine Mersin Limanı olacaktır.
Özelleştirme sonrası başlayan Mersin-Trieste (ve diğer hatlar) Ro-Ro hattı kapsamında, Ro-Ro ile ihraç yük taşıyan araçlar için vergisiz (ÖTV’siz KDV’siz) akaryakıt uygulaması 22 Temmuz 2011 tarihinde başlamıştır.

KRUVAZİYER TURİZMİ GELİŞMELİ
MIP, Mersin Turizm Platformu ve turizm acenteleri ile iş birliği içerisinde kruvaziyer turizminin gelişmesi için yeni projeler üzerinde çalışmaktadır. Mersin’de başlayacak kruvaziyer turizmi kente ayrı bir değer katacaktır. Kruvaziyer turizmi ile ülkeye döviz girdisi artacak, yeni iş imkanları doğacaktır. 2018 yılında kruvaziyer gemi trafiğimizle ilgili çalışmalara devam edilmiş olsa da özellikle Doğu Akdeniz ülkelerindeki siyasi ve askeri sorunlar ile ülkemizdeki göç ve güvenlik konuları, kruvaziyer turizmi olumsuz etkilemektedir. MIP Akdeniz Kurvaziyer Limanlar Birliği’ne üye olmuştur. Başta Miami Cruise fuarı olmak üzere ilgili turizm fuarlarına katılan MIP yönetimi, limanımıza kruvaziyer kapasite yaratması yolunda çalışmalara devam etmektedir. Özellikle konteyner operasyonlarının hızlı ve düzenli yapılmasını temin etmek maksadı ile gemi programları ile yükleme boşaltma kapsamında Cut-off ve berthing window uygulamaları başlatılmış ve başarı ile uygulanmaktadır.

“AYNI GEMİDEYİZ”
Özetle Mersin, lojistik konulara endeksli ve hizmet sektörü ağırlıklı bir il durumdadır ve bu sektörün odak noktası Mersin Limanı’dır. Aynı geminin mürettebatları olarak, koordineli, düzgün ve birbirimize destek sağlayacak şekilde çalışmamız gemimizin daha verimli, hızlı ve düzgün rotada gitmesini sağlayacaktır” diye konuştu.