GİZEM EKİCİ

Mersin'de 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü Yaşıl Bakım Merkezi'nde gerçekleştirilen bir dizi etkinlikle kutlandı. Kutlama etkinliklerinden önce Türkiye’ye ve Mersin’e ilk ‘Demans İhtisas Merkezi’ni’ kazandıran Alzheimer Derneği Mersin Şubesi bu yıl bambaşka bir ilke imza atarak, İleri evre Demans hastalarının daha kalifiye bakımını sağlamak için 18 yataklı ‘Palyatif Bakım Birimi’ni hizmete açtı. Türkiye’de sağlık alanı dışında açılan ilk palyatif bakım birimi olan bu tesisle merkezde çoğunluğu ücretsiz kategoride olmak üzere 93 Alzheimer ve Demans teşhisi almış, evde bakımı mümkün olmayan hastaya dünya standartlarının üzerinde bakım hizmeti sunulacak. Palyatif Bakım Merkezi'nin açılışına; Mersin Valisi Ali İhsan Su, Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Hulusi Armağan Yıldırım, Türkiye Alzheimer Derneği  Mersin Şubesi  Başkanı ve Engelli Bakım Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Aynur Özge, CHP Mersin milletvekili Alpay Antmen, Tarsus Belediye Başkanı  Haluk Bozdoğan, Tarsus Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (TGİOSB) Yönetim Kurulu Başkanı Gül Akyürek Balta, Mersin Ekonomi Platformu (MEP) Başkanı Özcan Demir, Engelli Bakım Merkezi  Başkan Yardımcısı Abdurrahman Çokgünlü'nün yanı sıra Alzheimer Gönüllüleri ve vatandaşlar katıldı. 

“2050 YILINDA DÜNYADA 113 MİLYON ALZHEİMER HASTASI OLACAK”
Açılışta konuşan Türkiye Alzheimer Derneği Mersin Şubesi  Başkanı ve Engelli Bakım Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Aynur Özge, Türkiye’de 1 milyon, Mersin’de ise 15 bin Alzheimer hastası olduğuna dikkat çekerek, “Bugün 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü. Biz de bugün Alzheimer’dan nasıl koruncağımızı konuşuyoruz. Alzhmeimer olursak bununla nasıl baş edeceğimizi ve yaşam kalitemizi konuşuyoruz. Hep birlikte iyi bir yaşlılık dönemi geçirmek için el ele vermeliyiz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan gelen bir heyetle Bakım güvence sisteminin geldiği nokta ve kaliteli bakım için bizim sunduğumuz ve sunacaklarımız üzerine bir strateji toplantı gerçekleştirdik. Bunun yanı sıra bugün İleri evre Demans hastalarının daha kalifiye bakımını sağlamak için 18 yataklı ‘Palyatif Bakım Birimi’ni hizmete açtık. Bugün Türkiye’de Sağlık Bakanlığı dışında bu birimi açan ilk merkeziz. Mevzuatla ilgili ilk onay merkez olduk. İstiyoruz ki bunun gibi daha çok birimler açılsın. Çünkü 2050 yılında tüm dünyada 113 milyon Alzhmeimer hastası olacak. Türkiye’de de şuan hali hazırda 1 milyon, Mersin’de ise 15 bin Alzheimer hastası mevcut ve yine 2050 yılında her 5 kişiden biri 65 yaş üstü olacak. Yani dolayısıyla Alzheimer hastası adayı olacak. Eğer biz önümüzdeki 20 yılı iyi kullanamazsak, iyi bir hazırlık yapmazsak 2039 yılında nüfusumuzun yüzde 14’ü 65 yaş üstü olacak ki 65 yaş üstündekilerin her 10 kişiden birinin Alzheimer hastası olacağı dikkate alınırsa bu çok büyük rakam demek anlamına gelir. Bir an önce sosyal güvence sistemimizde bakım güvence sistemi hayata geçmeli ve hepimiz bununla ilgili üzerimize düşeni yapmalıyız. Bunun için hem kanun koyucuların, hem uygulayıcıların hem de vatandaşların büyük sorumlulukları var. Bugün itibariyle kurumumuzda 74 büyüğümüz kalıyor ve biz bunların yarısından çoğundan para almıyoruz. Bugün sokakta tecavüze uğramış büyüğümüzü ağırlıyoruz. Biz bugün ailesi tarafından darp edilmiş büyüğümüzü ağırlıyoruz. Ve biz bugün evinde ayaklarından zincirle bağlanmış ve ayakları kangren olmuş büyüğümüzü misafir ediyoruz. Biz bugünlere hep destekçilerimizin katkılarıyla bugünlere geldik ve bundan sonra da bu şekilde var olmak istiyoruz. Bu kurum bağışçılarla ayakta kaldı bugüne kadar ve bundan sonra da lütfen desteklerinizi esirgemeyin” dedi. 

“HER UNUTKANLIK HASTALIK DEMEK DEĞİLDİR”
Alzheimer hastalığı ve bu hastalıkla mücadeleye de değinen Prof. Dr. Aynur Özge, “Yaşlanma doğumda başlayan normal bir süreç olsa da yaşla gelen unutkanlık yaşlılığın doğal bir sonucu değildir. Her unutkanlık hastalık demek değildir. Buna karşın bir kişide yaptığı günlük işleri aksatacak, ilişkilerini bozacak veya onu mutsuz edecek unutkanlıkların olması doğal değildir. Özellikle de unutkanlıkla birlikte görülen bazı huy değişiklikleri başta Alzheimer Hastalığı olmak üzere pek çok demans (bunama) hastalığı açısından anlamlı kabul edilir. 2050 yılına gelindiğinde dünya üzerinde 113 milyonu aşkın Alzheimer hastası olacağı ve ülkemizin de bu hastalığın en çok görülmesi beklenen dört ülke arasında olduğu bildirilmiştir. Bu noktada hastalığın erken teşhis ve tedavisi için bilinçlendirme çalışmaları önem taşımaktadır. İlerleyen yaşla birlikte hastalık daha sık görülür. 85 yaş üzeri her iki kişiden birinde hastalık görülür.Ailesinde demans hastası olanlarda risk belirli oranlarda daha fazladır. Kadınlarda hastalık daha sık görülür. Düşük eğitim düzeyi, özellikle de tek yönlü eğitim bir risktir. Boksörler gibi sık kafa travmasına maruz kalan bireylerde hastalık daha sık görülür. Beyin Damar Hastalığı geçirenlerde özellikle de bellek merkezi ve bağlantıları etkilendiğinde demans görülebilir. Şeker Hastalığı, özellikle iyi kontrol edilemiyorsa risk yüksektir. Yüksek tansiyon, özellikle de kontrol altında değilse damar sertliği ve demans riskini artırır. Kolesterol yüksekliği damar sertliği yaparak ve beyindeki hücre ölümünü artırarak riski artırır. Homosistein adı verilen damar sertliği ve hücre hasarı göstergesi önemli bir risk faktörüdür. 65 yaş üstü bireylerde mutlaka bakılmalı ve yüksekse tedavi edilmelidir. Obezite, tek başına ve eşlik eden şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi diğer etkenler sebebiyle önemli bir risk faktörüdür. Hipotiroidi gibi guatr hastalıkları demans teşhisi ve tedavisinde mutlaka gözetilmelidir. Depresyon, özellikle ileri yaşta ortaya çıkmış veya uzamışsa önemli bir risk faktörüdür” ifadelerini kullandı. 

“ORTA YAŞTAN İTİBAREN KALP DAMAR SAĞLIĞINIZA ÖZEN GÖSTERİN”
Alzheimer hastalığı ve diğer pek çok demans nedeninden tam olarak korunmanın mümkün olmadığının altını çizen Prof. Dr. Özge, “Ancak şu öneriler işe yarayabilir; Düzenli ve sağlıklı beslenme her yaşta hayati önem taşımaktadır. Akdeniz diyeti olarak bilinen diyet türleri dikkatle uygulanmalıdır. Orta yaşta sahip olduğunuz kilo, tansiyon ve şeker değerleriniz ileride Alzheimer hastalığına yakalanma riskinizi belirler. Orta yaştan itibaren kalp damar sağlığınıza özen gösterin. Aktif zihinsel hayat uzun vadede karşılaşılacak sorunlardan koruyacaktır. Aktif sosyal hayat demans’tan korunma kadar hasta olunduğu takdirde ilerlemesini yavaşlatma anlamında da önemlidir. Sosyal ilişkiler güçlü tutulmalıdır. Pozitif bakış, hayatın her alanında zihinsel aktiviteyi artırır ve sosyal çevrede kişiyi güçlü kılar. Günlük hayata veya ilişkilere yansıyan unutkanlıklar önemlidir. Mutlaka bir uzmana danışılmalı, gerektiğinde tetkik edilmelidir. Kişilerin kendi normallerinden farklı davrandıkları huy değişiklikleri önemlidir, mutlaka uzmana danışılmalıdır. Demans teşhisi hastanın yaşam kalitesini bozduğu kadar hasta yakınının da yaşam kalitesini etkiler. Aile bireyleri bu durumda birlikte hareket etmeli, eğitim ve sosyal destek için yardım almalıdırlar. Hepimizin çevresinde bu tür aileler vardır, yardım etmeye çalışalım. Uğraş terapileri, bilişsel tedaviler gibi ilaç dışı uygulamalar ilaç tedavilerini tamamlayıcı unsurlar olarak önemlidir. Mutlaka dikkate alınmalıdır” dedi. 
Konuşmaların ardından 18 yataklı ‘Palyatif Bakım Birimi’ hizmete açıldı. Açılışın ardından etkinlikler Hasan Ekinci Türkü Dinletisi ve şehrin sevilen sanatçısı Mami’nin bahçe konseri ile taçlandı.