HEDİYE EROĞLU

Türkiye’nin 31 ilinde hava kalitesinin artırılması amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen “Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Projesi-CityAir” projesi tüm hızıyla sürüyor. Proje kapsamında aralarında Mersin’in de olduğu 31 ilden belediye ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü temsilcilerinin katılımıyla çevrimiçi çalışma turu programı düzenlendi.

Çevrimiçi Çalışma Turu’nda; Almanya, Fransa, İtalya, Polonya ve Avrupa Komisyonu’ndan hava kalitesi İle ilgili kurumların üst düzey temsilcileri ülke uygulamalarını, bilgi ve tecrübelerini paylaştı.

Etkinlikte açılış konuşmasını Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Hava Yönetimi Daire Başkanı İrde Çetintürk Gürtepe yaptı.

“HAVA KALİTESİ KONUSUNDA FARKLI ÜLKELERİN DENEYİMLERİNE DEĞER VERİYORUZ”

CityAir projesi kapsamında; emisyon envanteri, modelleme çalışmaları ve azaltım önlemlerinin yanı sıra kamuoyu farkındalığı için de çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Gürtepe; ‘’Pandemi koşulları sebebiyle çalışma ziyaretimizi sanal ortamda gerçekleştiriyoruz. Sanal çalışma ziyaretimizde Almanya, İtalya, Fransa, Polonya ve Avrupa Komisyonu’ndan uzmanların deneyimlerini dinleyeceğiz. Çalışma ziyaretinin sanal ortamda gerçekleştirilmesi, katılım sayısının yüksek olmasına imkân sağladı. Uzmanlarımızın deneyimlerine değer veriyoruz; bu deneyimlerin mümkün olan en yüksek sayıda katılımcıya ulaşması bizim için önemli’’ dedi.

AVRUPA SIFIR EMİSYON HEDEFLİYOR

Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü Temiz Hava Politikaları Departmanı’ndan Vanda Jakir de, Avrupa’da yürütülen hava kalitesi politikalarının, net sıfır emisyon hedefiyle hazırlanan eylem planı kapsamında yürütüldüğünü söyledi. Jakir, “İmzalanan yeşil mutabakat ile AB, sürdürülebilir bir geleceğe doğru dönüşümü hedefliyor. Oldukça kapsamlı bir sözleşme olan yeşil mutabakatta hava kirliliği; endüstriden tarıma, ulaşımdan enerjiye farklı sektörlerde geniş bir yelpazede ele alınıyor. Yürütülen çalışmalar ile 2050 yılına kadar hava, su ve toprak kirliliğinin insan sağlığına zarar vermeyecek seviyeye düşürülmesi ve 2050 yılında sıfır kirlilik hedefleniyor.’’

AVRUPA’DA GÖZLER, BÜYÜK ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE

Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü Temiz Hava Politikaları Departmanı’ndan Susanne Lindahl da, “Hava kalitesi yönetimine, endüstriyel kirleticiler açısından bakacak olursak, Avrupa Birliği’nde toplamda 52 bin endüstriyel tesis mevcut ve bu tesislerin çevresel etkileri var. Hava, su ve toprak kirliliği ile ilgili bazı riskler karşımıza çıkıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı, temel itibariyle büyük endüstriyel tesislerden kaynaklanan kirliliğe çözüm bulmak notasında alınan tedbirleri ve gelecek vizyonunu ortaya koyuyor. Endüstriyel emisyonlar direktifi, mutabakatın önemli bir parçası ve sıfırı kirlilik eylem planı dahilinde çalışmalar yürütülüyor.’’

“ALMANYA’DA NÜKLEER ENERJİ SANTRALLERİ AŞAMALI OLARAK KAPATILIYOR”

Alman Çevre Ajansı Hava Kalitesi Yönetiminin Genel Yönleri Birim Başkanı Marcel Langner de, Almanya’nın hava kalitesi konusunda yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgiler verdi. AB’nin, Merkezi Hükümet ve Eyaletler düzeyinde ele alınabileceğini söyleyen Langner, “Avrupa’da orta vadede yenilenebilir enerji kaynakları ile fosil yakıtların birlikte kullanılması, uzun vadede yüzde 100 oranında emisyonsuz bir ekonomi oluşturma hedefleniyor. Bu plan dahilinde emisyon azaltım çalışmaları gerçekleştiriliyor. Almanya’da merkezi hükümet kararı ile çevrenin ve hava kalitesinin korunması ve temiz enerjinin yaygınlaştırılması adına nükleer enerji santralleri aşamalı olarak kapatılıyor ve tamamen yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiliyor. Ayrıca şehirlerde yerel yönetimler hava kirliliğini önlemek adına farklı projeler geliştiriyor.’’

ÜLKELER PRATİKLERİ PAYLAŞMALI

İtalya Ekolojik Geçiş Bakanlığı Ulusal Araştırma Konseyi Hava kirliliği Birimi Kıdemli Uzmanı Cristina Leonardi ise ülkeler arasında gerçekleştirilen uygulamalar ve pratiklerin paylaşılmasının; projelerin amacına ulaşması açısından çok değerli olduğunun altını çizdi. Leonardi: ‘’Kimlerin nasıl uygulamalar yürüttüğünü bilmek önemli çünkü hava kalitesi, tüm insanlığı etkiliyor. Bizler; İtalya Ekolojik Geçiş Bakanlığı Ulusal Araştırma Konseyi olarak; hava kalitesinin izlenmesi ve stratejilerin uygulanmasında çalışmalar yürütüyoruz. Her sektörün gerçekleri ve beklentilerine uygun olacak şekilde ulaşım, tarım, sanayi gibi farklı sektörler için farklı projeler geliştiriyoruz. Bu doğrultuda koordineli çalışmak oldukça önemli. Ayrıca; hava kirliliğinin ekosistem üzerindeki etkilerini de izliyor ve raporluyoruz’’ dedi.

HAVA KİRLİLİĞİ, İNSAN SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR

Fransa Çevre Bakanlığı – Hava Kalitesi Ofisi Enerji ve İklim Genel Müdürlüğü, Hava Kalitesi ve Evsel Isınma Proje Görevlisi Thibaud Chatillon ise: “Hava kirliliği insan sağlığı ve çevre açısından karşılaştığımız en önemli sorunlardan biri. Fransa’da hava kirliliğinin maliyetinin yılda 70 - 100 milyar Euro olduğu tahmin ediliyor. Sante Publique France (Fransız Sağlık Araştırması Organizasyonu) 2016-2019 yılları arsında her yıl Fransa’da 40 bin ölümün  Partiküler Madde 2,5 (PM2.5) olarak adlandırdığımız kirleticiler sebebiyle gerçekleştiğini açıkladı. 30 yaş ve üzeri nüfusun özellikle etkilendiği belirtiliyor. Avrupa bağlamında uygulanan sınır değerler, emisyonların azaltılması ve envanterlerin hazırlanması ile ilgili düzenlemeleri ortaya koyuyor. Avrupa’da atmosferik kirlilik ile ilgili %50’ye kadar bir azaltım hedefleniyor. Fransa’da da hayata geçirilen Ulusal Hava Kirliliği Kontrolü Programı (NAPCP-The National Air Pollution Control Programme) dahilinde hava kirliliğiyle mücadele devam ediyor’’ dedi.

KURUMLARIN TEKNİK BİLGİ VE İDARİ KAPASİTELERİNİN ARTIRILMASI SAĞLANDI

Toplamda 5 gün süren Çevrimiçi Çalışma Turu’nda uzmanlar, hava kirliliği emisyonları ve emisyon azaltım yöntemleri hakkında kapsamlı sunumlar gerçekleştirdi ve ülkelerinde gerçekleştirilen projelere değindi. Hava kirliliğini önlemek için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar ile uluslararası düzeyde gerçekleştirilen projelerin çıktıları tartışıldı.

Proje kapsamında yer alan 31 ilden Belediye ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü temsilcilerinin de katıldığı çalışma turu programında; hava kalitesi yönetiminde belediyeler ve ilgili paydaş kurumların teknik bilgi ve idari kapasitelerinin artırılması sağlandı. 

CİTYAİR PROJESİ HAKKINDA

Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen CityAir Projesi, Türkiye’de 31 ilin hava kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla yürütülüyor. Proje kapsamında, hava kalitesinin belediyeler, karar vericiler, çocuklar, kadınlar ve toplumun farklı seviyelerinde anlaşılması ve bu konuda farkındalığın artırılması başlığında çalışmalar yapılıyor.

Projenin hedefleri

Kurumlarda hava kalitesi konusunda teknik ve idari karar verme kapasitesinin artırılması amacıyla yola çıkılan projede belirtilen 31 ilde yerel temiz hava eylem planının güncellenmesi, ulaşım, sanayi, evsel ısınma ve tarım başta olmak üzere sektörel bazda hava kirliliğiyle mücadelede alınacak önlemlerin belirlenmesi ve emisyon azaltımı yol haritasının hazırlanması hedefleniyor. Hava kirliliğinin belirli eğitim faaliyetleri yoluyla önlenmesi amacıyla 31 şehirdeki nihai faydalanıcı personele yönelik düzenlenecek hava kalitesi modelleme ve envanter eğitimleri ile çalıştayları ve saha ziyaretleri yerel personelin eğitilmesinde büyük önem taşıyor.