HEDİYE EROĞLU

Mersin’in 2013 yılından buyana kabusu olan balık çiftliği yatırımları günden güne sahilleri daha çok ele geçirirken çevre ve eko sisteme verdiği zarar nedeniyle eleştirilirken, Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Tahir Alp’tan savunma geldi. Alp, kentin kabusu olarak görülen balık çiftlikleri bilimsel açıdan savunarak, kentin bu yatırımlara ekonomik bakımdan ihtiyacı olduğunu söyleyen ilginç bir açıklamaya imza attı!

MERSİN’E TOPRAKSIZ, HAVUZ TARIMI ÖNERİSİ

Katıldığı bir televizyon programında değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Mehmet Tahir Alp’tan denizden daha fazla yararlanma adına 321 kilometre kıyı şeridine sahip Mersin’in yeterli performans sergileyemediğini ifade etti.

“Bizim fakültenin bu açıdan Mersin için uygun gördüğü projeksiyonlardan bir tanesi; akuaponik sistemler” diyen Alp, “Mersin örtü altı tarımı en fazla şehirlerden bir tanesi. Örtü altı tarımda Türkiye’nin üretiminin yüzde 15’den fazlası Mersin’de yapılıyor.

Ama şöyle bir sistem var; siz örtü altında veya açık arazide tarımsal bir ürün üretmek istediğiniz zaman bunu mutlaka sulamanız, gübrelemeniz ve ilaç sunmanız gerekiyor. Bunun katkıları ne kadar fazla olursa ürün organik olmaktan o kadar uzaklaşıyor ve ticari meta olmaktan da uzaklaşıyor. Ekonomik getirisi azalıyor.

Uzak Doğu’da Amerika’da, Almanya’da, İsrail’de seralarda balıkların yetiştirdiği havuzların üzerinde akoponik bitki yetiştiriciliği çok daha ön planda. Daha hızlı, daha verimli. Çünkü parayla alacağınız organik gübreyi balığın dışkılama sistemi ile suyu sürekli devir daim ettirerek, az harcayarak, bitkinin ihtiyacı olan her şeyi doğal yoldan sağlıyorsunuz. Verimlilik daha hızlı artıyor. Bunu çilekte, domateste yapabilirsiniz. Biz kendi fakültemizde bazı küçük denemeler yaptık. Hatta Ziraat Mühendisleri Odası Mersin şubesi de bize destek verdi. Biz üniversite olarak buraya sağlayacağımız en büyük katkının akuaponik sistem olduğunu düşünüyoruz” dedi.

KENT KORKUYOR, DEKAN SAVUNUYOR!

Mersin’e Amerika’dan, Japonya’dan topraksız, balıklar ile havuz tarımı öneren MEÜ Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr.Mehmet Tahir Alp’in balık çiftlikleri ile ilgili savunması ise dikkat çekti.

Kent sahillerini günden güne daha çok ele geçiren ve çevre kirliliği endişesine neden olan çiftlikleri savunan Alp, “Çiftlik balığının kötü bir balık olduğu algısı yerleşti insanlarda. Sanki onlar denizde yetişmiyormuş da karadan daldan topluyormuşsunuz gibi… Eğri oturup doğru konuşmak gerekiyor avcılığın yasak olduğu bu dönemde ki açık da olsa bir profesör olarak konuşuyorum, kültür balığını tercih ederim. Neden? Menşeini, nerede beslendiğini bilmediğim hiçbir şekilde hiçbir analize uğramamış, kontrol edilmemiş bir balığı soframda görüp yemektense, yumurtadan çıktığı andan itibaren ergin birey olup sorama gelene kadar her aşaması dikkatle tetkik edilen ve Avrupa’nın hiçbir kota koymadan ithal ettiği tek hayvansal ürün olan balığı soframa gönül rahatlığı ile koyarım. Hem besleyicilik, hem de üretim ve gıda güvenliği açısından.

“MERSİN’DE YILLIK 60 TON KAPASİTELİ YENİ BİR ÜRETİM BÖLGESİ AÇILDI”

Bugün yılda bin ton balık üreten bir çiftlik bu şehirde dolar 8 TL iken eski parayla yaklaşık 20 trilyon yani 20 milyon TL para çevirmek zorundaydı. Bunun yem, taşıma, işleme gibi yan sanayileri hariç. Özellikle eskiler anlasın diye eski rakamlarla örnekler veriyorum çünkü en büyük tepki onlardan geliyor. Ki burada yıllık 60 ton kapasiteli yeni bir üretim bölgesi açıldı.

Şöyle zannediyorlar; Bodrum’dan tüm balıkçılar kalkacak sistemlerini buraya taşıyacaklar. Böyle bir şey yok, orada üretim devam ediyor. Buraya yeni sistemler kuruyorlar hem de daha yeni teknolojilerle.

“ACABA EKO SİSTEME FAZLACA YÜK BİNDİREBİLİR MİYİZ?”

Çevre açısından eleştiriler oluyor ama bu kadar akıntıların yüksek olduğu, hidrofik yapıya rağmen evet bir korkumuz var. Acaba eko sisteme fazlaca yük bindirebilir miyiz? Bunlar A kafeslerde altında denizin olduğu, tabana kadar boşluk olduğu bir sistemde besleniyorlar. Bunların tamamen yemlemesi, gözlemlemesi otomatik yapılıyor. En büyük tehlike atıklar ile yem kaçaklarını dibe çöküp, organik kirliliğe neden olması.

Ancak baktığınız zaman bir yemin kilosunu bir Avro’ya üretiyorlar. Bu ticari olarak 3-4 Avro’ya satılıyor. Bir kafese de günde 30 ton yem atılıyor. Bu günlük 30 bin Avro demek. Siz işletmeci olsanız bunun bir Avro’sunu kaybetmek ister misiniz? Balıkların tüm yemleri yemesini istiyorlar.

“REKTÖRE GÖSTERDİM ÇOK ŞAŞIRDI”

Bu sistemlere rektör hocamızı da götürüp gösterdim ve o da çok şaşırdı. Hijyen kurallarına inanamazsınız. Beslemeden paketlemeye hastaneye örmeye alıştığınız bir hijyen sistemi var. Süt kuzusu gibi besleniyor. Hem sağlık em de ekonomik açıdan Mersin’in bu sistemi burada ağırlamaya ihtiyacı var.

Şuan yıllık 60 tonluk üretim kapasitesinin sadece 20 tonunu kullanıyorlar ama 3 üretim sahası var ve bir tane de yedek saha var. Bunlar modüler sistemler. Kirliliğin başlangıcı görüldüğü andan itibaren kafes sistemlerini başka yerlere taşıma imkanları var. 

Ve 6 ayda bir de uluslar arası bir kurum tarafından da denetleniyorlar. Bakanlık da denetliyor, biz de zaman zaman orada çalışmalar yapıyoruz. Bakanlık takibi çok ciddi çünkü ihracat yapabilmeniz için bazı sertifikasyonlara ihtiyacınız var. Ve bunlar tamamen uluslararası bağımsız laboratuarlar tarafından veriliyor. Yani ben A firmasıyım gelin beni denetleyin diyemiyorum. Onlar kendileri belirliyor ve zamanı bana bildiriyorlar. 

Birde işletmeci kendi kaynağını neden kirletsin?” diye konuştu.