BARIŞ ÇOBAN

Türk firması Sök Denizcilik A.Ş'nin Brezilya devletinden 16 ay önce satın aldığı nükleer savaş gemisi Nae Sao Paulo, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın onay vermesinin ardından İzmir Aliağa Gemi Söküm Bölgesi'ne getirilmek üzere yola çıktı.

Türkiye, Brezilya ve birçok Akdeniz ülkesindeki çevre örgütlerinin karşı çıkmasına rağmen, 9 ton asbest yüklü gemi 4 Ağustos’ta Rio De Jenario Limanı'na gönderilen römorkörlerle çekilmeye başlandı. Ölüm gemisinin İzmir’e doğru yola çıktığını öğrenen İzmirliler, bu duruma büyük tepki gösterdi ve 5 Ağustos’ta bir miting düzenledi. Mitinge katılan binlerce kişi “Ölüm gemisine geçit yok!” diyerek tepkilerini dile getirdi.

“BU GEMİ BÜTÜNÜYLE TEHLİKELİ ATIK STATÜSÜNDEDİR!”

TMMOB, DİSK, KESK, Türkiye Barolar Birliği ve İzmir Tabip Odası da ortak açıklama yaparak uyarılarda bulundu. Çarpıcı saptamaların yer aldığı açıklamada şunlar söylenmişti: “Bu gemi bütünüyle tehlikeli atık statüsündedir! Neden? Tehlikeli madde envanterini gerçekleştiren şirketin bile kabul ettiği eksiklik ve uygunsuzluklar vardır. Envanter gemi alanlarının sadece yüzde 12 gibi kabul edilemeyecek düşük bir kısmını kapsamaktadır.

Radyoaktivite ölçümlerini gemi sahibinin tuttuğu bir şirket sahibi tarafından yapılmıştır.

Sadece gemi sahibinin ibraz ettiği belgeler dışında ikiz gemisi Clemenceau (Klemanso)’nun söküm ve bu geminin inşa planları talep edilmemiş ve örnekleri alırken bunlar kullanılmamıştır. İkiz gemisinin yüzde 86'sını kapsayarak yapılan envanterin gösterdiği tehlikeli madde miktarlarıyla Sao Paulo’nun envanterinin gösterebildikleri arasındaki uçurum hala açıklanmamıştır. Brezilya Ordusu, geminin tamiratları sırasında iki envanter arasındaki tonlarca asbest farkını açıklayacak (birinde 760, diğerinde 9,6 ton) dair geçerli bir asbest bertaraf belgesi ibraz etmemiştir. Mart 2021’deki satış sonrasında SÖK Denizcilik adına gemide şirket adına çalışan işçiler bir senedir belirsiz şartlarda asbeste maruz kalmışlardır.”

“TUNÇ SOYER’İN MÜCADELESİ MERSİN’E ÖRNEK OLSUN”

Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) Başkanı Sabahat Aslan da, geminin durdurulması için çağrı yaptı.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in konuyla ilgili, “Söz veriyorum, son nefesime kadar İzmir'in ağacını, denizini, Aliağa'sını korumak için canla başla çalışacağım. O gemiyi hep birlikte buradan geldiği gibi geri göndereceğiz” paylaşımına dikkat çeken Aslan, “Soyer’in mücadelesi Mersin’e örnek olsun. Ölüm gemisinin ülkemize gelmemesi için herkes mücadele etmelidir” dedi.

“HALK SAĞLIĞI DEĞERSİZ GÖRÜLÜYOR”

Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Mersin Şube Başkanı Sinan Can’da asbest yüklü ölüm gemisine tepki gösterdi. Brezilya mahkemelerinin verdiği tedbir ve ‘geri dön’ kararının bilinmesine rağmen apar topar limandan ayrılarak Brezilya karasularından çıkarılan asbestli Sao Paulo gemisinin Türkiye’ye doğru ilerleyişine devam ettiğini belirten Can,  “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından gemi sökümüne ilişkin şartlı izin verildiği belirtilerek yeni bir Tehlikeli Atık Envanteri istemelerine rağmen sorumlu kamuoyu tarafından kent ve çevre hakkı çerçevesinde sağlıklı bir çevrede yaşam, sağlıklı koşullarda çalışma, ülkemizin endüstriyel atık merkezi haline getirilmemesi konusunda mücadele edilmektedir. Bilinmelidir ki bu mücadele sadece gemi, sadece Aliağa, sadece İzmir mücadelesi değildir. Halk sağlığının bu kadar değersiz görülmesi sürdürülebilir bir gelecek için son derece kaygı vericidir. Nihayetinde her türlü işlemin çevre ve halk sağlığı açısından geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurma potansiyeli içermesinden dolayı 7’den 70’e tüm ülkenin sorumluluğunda olup mahkemelerimiz tarafından canlı sağlığı ve çevre konusunda sorumlu kararlar almayı umut ediyoruz” açıklamasında bulundu.