Haber Merkezi

HDP Mersin Milletvekili, Ekonomi ve Tarım Politikalarından Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Dr. Rıdvan Turan, Bartın’ın Amasra ilçesinde bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesinde 14 Ekim 2022’de meydana gelen grizu patlamasını meclis gündemine taşıdı. Konuyla ilgili TBMM Başkanlığına hem araştırma hem de soru önergesi veren Dr. Rıdvan Turan, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesinde meydana gelen patlama sonucu işçi katliamının bütün boyutlarıyla araştırılması, sorumluların belirlenmesi ve başka maden kazalarının olmaması için gerekli önlemlerin alınması amacıyla bir meclis araştırması açılmasını talep etti.

İŞ KAZASI ÖLÜM ORANLARINDA TÜRKİYE, DÜNYADA 4. SIRADA

Turan’ın önergesinin gerekçe kısmında şu ifadeler yer aldı: “Dünya Çalışma Örgütünün veri paylaşım ağının yayımladığı (İLOSTAT) İmalat sanayi, inşaat ve madencilik sektörlerinde 2015-2021 arası 100 bin işçi başına ‘iş kazası’ ölüm oranları verilerine göre Türkiye 100 binde 24,6 ile dünyada 4. sırada, Avrupa ise ilk sırada yer almaktadır. İLOSTAT verileri, Türkiye’de iş cinayetlerine ilişkin herhangi bir önlem alınmadığını göstermektedir.

AKP, iktidar olduğu 20 yıl süresince iş cinayetlerini önlemek amacıyla hiçbir politikayı uygulamaya koymamıştır.  Soma ve Ermenek gibi büyük katliamlarda yüzlerce maden emekçisi, katliama kurban gitmiş olmasına rağmen AKP iktidarı, olayların üstünü kapatmayı tercih etmiştir.

“AKP, KADER’ GİBİ GÖSTEREREK ALGI YARATMAYA ÇALIŞMAKTA”

En son 14 Ekim 2022 tarihinde Bartın’ın Amasra ilçesinde bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesinde grizu patlaması nedeniyle 41 maden emekçisi yaşamını yitirmiş ve 11 maden işçisi yaralanmıştır. Buna rağmen AKP iktidarı olayın sorumlularını açığa çıkarmak yerine daha önceki işçi katliamlarındaki gibi olayı ‘kader’ gibi göstererek algı yaratmaya çalışmaktadır. Halbuki 2019 yılından itibaren Sayıştay Denetim Raporunda, Bartın’ın Amasra ilçesinde bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesinde 300 metrede gaz sıkışması ve grizu patlaması riskine dikkat çekilmiştir.

Bunun yanında iş kazalarının önlenemediği vurgulanmıştır. Sayıştay'ın raporunda ayrıca, işçi sayısının tehlike doğuracak boyutta azaltıldığı ve arızalar giderilemediği için Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesinde   2019 yılında 190 iş kazası, 2020 yılında 164 ‘iş kazası’ meydana gelmiştir.

“CİNAYETLERİ ÖNLEYİCİ HİÇBİR TEDBİR ALINMAMIŞ”

Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili doğrudan düzenlemelerin yer aldığı kanunlar, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’dur. 6331 sayılı kanuna göre ‘iş kazası’, işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olaydır’. 6331 sayılı ve 5510 sayılı kanunda hukuken ‘iş kazasının’ tanımı yapılmasına rağmen Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesindeki işçi katliamına kader demenin kabul edilebilir hiçbir tarafı yoktur. AKP’nin iktidar olduğu 20 yıl süresince iş cinayetleri artarak devam etmesine rağmen cinayetleri önleyici hiçbir tedbir alınmamıştır.

“ŞÜPHELİLERİN DELİLLERİ KARARTMAK İÇİN MADEN SAHASINA GİRMESİNE İZİN VERİLMEMELİ”

Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesindeki işçi katliamı TBMM çatısı altında kurulacak komisyon aracılığıyla araştırılmalıdır. Özellikle patlamayla ilgi Sayıştay Denetim Raporları ortadayken şüphelilerin delilleri karartmak için maden sahasına girmesine izin verilmemelidir. Maden sahasında yapılacak keşifte TMMOB gibi sivil toplum örgütlerinin içinde olacağı bağımsız uzmanlar yer almalıdır. Maden sahasında patlamanın nedeni bütün boyutları ile araştırılmalı ve bütün süreç kamuoyu ile şeffaf bir şekilde paylaşılmalıdır. Patlamanın araştırılması diğer maden sahalarında meydana gelebilecek iş cinayetlerini önlemek açısından da son derece önemlidir. Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesindeki patlamanın araştırılmasıyla birlikte, bütün maden sahalarındaki maden emekçilerinin çalışma koşulları iş sağlığı ve güvenliği açısından yeniden ele alınmalı ve koruyucu tedbirleri içeren kapsamlı politikalar oluşturulmalı ve bu politikaların en kısa zamanda uygulanması amacıyla meclis araştırma komisyonu kurulmalıdır.”

“KURUM DEGAJ YÖNERGESİ HÜKÜMLERİNİN TİTİZLİKLE UYGULANMASI GEREKMEKTE”

HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan, konuyla ilgili Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanıtlaması için verdiği soru önergesinde ise şu ifadeler yer aldı: “Bartın’ın Amasra ilçesinde bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesinde 14 Ekim 2022’de grizu patlaması sonucu 41 maden emekçisi hayatını kaybetmiş, 11 maden emekçisi ise yaralanmıştır. TTK Amasra Müessesesi ‘ne ilişkin 2019 Sayıştay Denetim Raporundaki 7. Bulguda  açık bir şekilde iş güvenliği ve sağlığı açısından solunabilir ve patlayabilir tozla mücadele kapsamında alınan önlemlerin zaman zaman yeterli olmadığı ve maruziyet sınır değerlerinin aşıldığı, kömür tozlarının  ortamda sürekli  dolaşmaları nedeniyle hem infilak riskinin artacağı hem de solunabilir toz konsantrasyonunun artması yüzünden çalışanların sağlığının olumsuz etkilendiği ve kaza riski rapor edilmesine rağmen hiçbir önlem alınmadığı tespit edilmiştir. Raporda ayrıca şu ifade yer almıştır. “2019 yılında müessesenin dengelenmiş üretim derinliği -300 metre olmuştur. Bu derinleşme, ani gaz degajı ve grizu patlaması gibi ciddi kaza risklerinin artmasına neden olmaktadır. Çalışılan damarların tamamında gaz içeriklerinin yüksek olduğu, dolayısıyla degaj kapasitelerinin de yüksek olduğu, arıza zonlarında riskin daha da arttığı bilinmektedir. Bu nedenle müessese ocaklarında ilgili mevzuat hükümlerinin yanı sıra Kurum Degaj Yönergesi hükümlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir.”

Diğer yandan Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesinde   2019 yılında 190 iş kazası, 2020 yılında 164 “iş kazası” meydana gelmiştir.”

BU SORULAR YANIT BEKLİYOR

Dr. Rıdvan Turan önergesinde  şu sorulara cevap aradı: “Bartın’ın Amasra ilçesinde bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesinde 14 Ekim 2022’de meydana gelen kazanın sebepleri nelerdir? Soruşturma hangi aşamadadır? 2019 Sayıştay Denetim Raporunda iş sağlığı ve güvenliği açısından tespitler yapılmasına rağmen patlamanın engellenmesi için neden önlem alınmamıştır? Maden ocağında havalandırma sistemlerinin yeterli olup olmadığı konusunda Bakanlığınız hangi çalışmaları yapmıştır? 2019 Sayıştay Denetim Raporunda kömür tozlarının sürekli ortamda dolaşmaları nedeniyle infilak riskinin altı çizilmesine rağmen bu konuda neden gerekli tedbirler alınmamıştır? 2019 Sayıştay Raporunda çalışanların sağlığının olumsuz etkilendiği ifade edilmektedir. Bakanlığınız o tarihten bu yana işçi sağlığı ve güvenliği konusunda Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesinde hangi çalışmaları yapmaktadır? 2019 Sayıştay Raporunda kaza riski sürekli rapor edilmesine ve 2019 yılında 190; 2020 yılında 164 “iş kazası” meydana gelmesine rağmen bu kazalar neden önlenememiştir?”.