HEDİYE EROĞLU
Sayıştay denetçileri bir yıl boyunca belediyelerin hesap ve faaliyetlerini inceleyerek, usulsüzlükleri tek tek raporladı. Bu raporlara göre; Mersin Büyükşehir Belediyesi işçilerine yıllık izinlerin kanuna uygun şekilde kullandırılmadı.
İZİN KULLANDIRMAMANIN CEZASI VAR
Sayıştay denetçilerinin raporunda, “Belediyede çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle çoğunluğunun birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğu görülmüştür. Anayasa’nın ‘Çalışma şartları ve dinlenme hakkı’ başlıklı 50'nci maddesinde; dinlenmenin çalışanların bir hakkı olduğu ve bu hakların kullanımının Kanun’la düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun’un ‘Yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık ‘başlıklı 103'üncü maddesinde
ise yıllık ücretli izni bu Kanun’un 56’ncı maddesine aykırı olarak bölen veya hak edilmiş izni
kullanmadan iş sözleşmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen veya belirtilen
Yönetmelik’in esas ve usullerine aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran
işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için 220 Türk Lirası (2021
yılında 555 TL) idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca Cumhurbaşkanlığı’nın 30.06.2021 tarih ve 31527 sayılı Resmi Gazete ’de
yayımlanan Tasarruf Tedbirleri konulu 2021/14 sayılı Genelge’ sinde; 4857 sayılı Kanun
kapsamında çalışan işçilerin yıl içinde kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin ilgili yıl
içerisinde, önceki yıllarda hak kazanıp kullanmadıkları yıllık izin sürelerinin de yürütülen
hizmetlerde aksamaya sebep olmayacak şekilde azami üç yıl içerisinde kullandırılması
gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıda yer alan düzenlemelere göre işverenin yıllık izinleri kullandırma
yükümlülüğünü yerine getirmemesi ve işçinin de izin hakkından feragat etmesi mümkün
değildir. Diğer taraftan işçiler emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitleri sona
erdiğinde mevzuat hükümleri gereği yıllık izin hakları ücrete dönüşmekte ve yıllık izin karşılığı yapılacak olan bu ücret ödemesi de işçinin son ücreti üzerinden yapılacağından yüksek tutarlarda ödeme yapılmasına neden olmaktadır. Ayrıca Anayasal bir hak olan yıllık izinlerin kullandırılmaması durumunda idareler, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 103’üncü maddesi gereğince idari para cezası ile karşı karşıya kalabilmektedir” denildi.
400 GÜN ÜSTÜ KULLANMAYAN İZİN VAR
Sayıştay raporunda Mersin Büyükşehir Belediyesinde görev alan kadrolu toplam 618 işçiden, 368’inin 0 ile 100 gün arasında, 164 ‘ünün 100 ile 200 gün arasında, 60’ının 200 ile 300 gün arasında, 25’inin 300 ile 400 gün arasında, 1 işçinin ise 400 gün üstü kullanmadığı izinlerinin olduğu tespit edildi.
Raporda, “Bu işçiler emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitleri sona erdiğinde mevzuat hükümleri gereği yıllık izin hakları işçinin son ücreti dikkate alınarak izin ücreti ödeneceğinden idareler açısından öngörülemeyen giderlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır. Kamu İdaresi cevabında; bulguda belirtilen hususa katılmış olup mevcut birikmiş yıllık izinlerin kullandırılmaya devam edildiğini bildirmiştir.
Belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde Belediyede çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerinin, mevzuata uygunluk ve belediyeye ek mali külfet getirmemesi amacıyla biriktirilmeden, zamanında ve düzenli olarak kullandırılması sağlanmalıdır” denildi.