HEDİYE EROĞLU
Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ) Genel Müdürlüğü olağan dışı kuraklık ve nüfus artışına karşı, içme suyu kapasite arttırım çalışmaları hakkında bilgilendirme amaçlı ilk kez kamuoyunun karşısına çıktı. MESKİ Genel Müdürü İrfan Korkmaz, susuzluk riskine karşı Pamukluk Barajı projesinin bitirilmemesi ve yaylalarda özellikle tarımsal amaçlı kullanılan suyu eleştirdi.
“BİZİM MÜCADELEMİZ TEK BAŞINA YETERLİ GELMİYOR”
Korkmaz, “Şehrimizde, bölgemizde ve ülkemizde çok olağan dışı gelişmeler yaşıyoruz. Göç, deprem ve kuraklıkla alakalı. Üzerimizde büyük bir yük var. Suyu yönetmeye, her damlasına sahip çıkmaya çalışıyoruz. Bunu yaparken yüksek teknolojiyi kullanıyoruz ama bizim mücadelemiz tek başına yeterli gelmiyor. Herkese göreve düşüyor.
Olağan dışı gelişmeleri en fazla hisseden şehir olarak sahada içme suyu kapasite arttırım çalışmalarımız da kesintisiz devam ediyor. MESKİ Genel Müdürlüğü olarak 2 bin 595 personel ile 321 km sahilde 15 bin 853 km alana ki bu İstanbul’un 2,9 katı anlamına gelmektedir, 300 merkez ve 506 kırsal olmak üzere toplam 806 mahallede bin 398 içme suyu tesisi ile 581 içme suyu kuyusu ve 26 atık suyu arıtma tesis ile 943 bin civarı aboneye hizmet veriyoruz.
BAHÇE SUYU KULLANIMINA TEPKİ
Neden kapasite arttırımına gerek duyduk? Şehrimizin maruz kaldığı bir göç furyası var. Bu hem nükleer santralden kaynaklı yoğunluk savaşlar ve depremin etkileri. Bunun yanı ıra iklim krizi ve Mersin’de yaşanan çok şiddetli kuraklık. Ayrıca bazı kurum dışı yapılacak yatırımlardaki gelişmeler ki bunlardan en önemlisi Pamuklu İshale Hattı ve Arıtma Tesisinin yapımı. Mezitli İçme Suyu, Anamur Otluca İshale Hattı ve Gülnar Ilısu Projeleri.
Aslında dikkat çekmemiz gereken en önemli husus da, insani kullanım dışında tüketilen bahçe suyu kullanımı. Bunları kayıp kaçak ana başlığında toplayabiliriz.
MERSİN’DE GERÇEK NÜFUS 2,3 MİLYON
Mersin savaşlarla beraber göç dalgasındaki etkilere buradan bakabiliriz. Suriye savaşının etkisiyle kayıtlı 250 bin ama belki kayıt dışı bunun iki katı katar. Akkuyu Nükleer Santrali’nin yarattığı istihdama dayalı yapılaşma yoğunluğu, Rusya Ukrayna savaşı ve depremlerin etkisiyle şehrimize 400 bine yakın nüfusun bir anda gelmesi söz konusu oldu. Şuanda bizim resmi nüfusumuz 1,9 milyon olsa da bugün verdiğimiz su e aldığımız katı atık miktarından yaptığımız analizlere göre 2,3 milyon civarında bir nüfusa hizmet ediyoruz.
SU TÜKETİMİ YÜZDE 15 ARTTI, YAĞIŞLAR YÜZDE 30 AZALDI
Mersin su tüketiminde 1 Şubat - Temmuz arası yüzde 15’lik bir artış var. Bakanlığın yayınladığı kuraklık haritasına göre Mersin bu sene çok şiddetli bir kuraklık olayına maruz kaldı. 1 Ekim 2022, 31 Temmuz 2023 arasında yağış aralığında Mersin ir sene öncekine yüzde 30 daha az yağış aldı. Bizim binlerce tesisimiz var. Besleme yaptığımız yerlerdeki kaynaklarımızda ciddi azalma oranları var. Toplam 161 kaynaktan en düşüğü yüzde 30 olmak üzere 85’e kadar varan azalma yaşanıyor.
YAYLALAR FAZLADAN SU TÜKETİYOR
Yaylalık bölgelerdeki su tüketimlerine de dikkat çekmek istiyorum. Gerekli yağışı almadığımız için yaylalık ve yüksek kesimlerde kar yağışının olmaması bizi çok olumsuz etkiledi. Özellikle 5 yaylalık bölgede toplam abone sayımız 13 bin 527. Bunun 4’le çarpılması ile yani ortalama nüfusun 54 bin olacağı kanaatiyle günlük 150 litre veya 180 litre kullanım olacağı hesabıyla hareket ediyoruz.
Bunu kişi başına günlük tüketim ile çarptığımızda 5 yaylalık bölgeye vermemiz gereken su miktarı 9 bin 737 metreküp. Bunun 12 bin 684 metreküpe tekabül ettiğini görüyoruz. İhtiyaç kısmında 3 bin 485 metreküpten fazla suyu fazladan vermek zorunda kalıyoruz.
SUYU EFEKTİF KULLANMA ÇAĞRISI
Burada dikkat çekmemiz gereken konu; efektif kullanım. Çünkü yaylalık bölgelerde en büyük aktör sulama. Hiç kimsenin ticari anlamda olmasa da evinin önünde maydanozu, domatesi var ve bunu suluyor. Yasal bir düzenleme olduğu için 506 mahallede yüzde 75 indirimimiz devam ediyor. Biz hala kırsalda su tüketimini 4’te bir olarak yani yüzde 75 indirimli alıyoruz. Bu da çoğu noktada sulama birliklerinden alınan ücretin daha altında kaldığı için hem kaçağı tetikliyor hem de abonemiz olduğu için kullanım özgürlüğü sağlıyor.
KAYIP KAÇAK EKİPLERİ 24 SAAT ÇALIŞIYOR
Mücadelemiz sürüyor. Kaçak ekiplerimiz neredeyse 24 saat çalışıyor ama bu sadece denetim, kolluk üçüyle olacak bir şey değil. Bu gidişat ile küresel kriz ile herhalde ilerde yaylardan merkeze göç başlayacak. Veya konusunun ağaç suladığını gören ile kavga çıkacak. Çünkü köyler arasındaki kaynak paylaşımında ciddi sorunlar bize yansıyor.
MESKİ NE YAPTI?
Bu sene yaşadığımız göçün, depremin, nüfus yoğunluğunun veya kuraklığın yarattığı 150 kaynaktaki anlık çekilmelerden sonra biz ne yaptık?
Örneğin Toroslar Doruklu’da kaynak çekilmesinde bulanma yaşandı, bunu hemen Berdan’dan bin metre döşeme yaparak çözdük. Pek çok soruna acil çözümler ürettik.
Arslanköy’de yüzde 60’lık kaynak çekilmesi var, hem sulamanın hem MESKİ’nin kaynağıdır burası ki yeni sondaj çalışmamız devam ediyor.
Yavca’da büyük problemimiz var ki bununda ihalesi 1-2 haftaya çözülecek. Tanker ile su takviyemiz devam ediyor. Aladağ, Kerimler ve Hacgediği’nde de yüzde 75’lik çekilme var. Burada da yeni hat döşeyerek kapasite arttırdık. İnsu için de Demirışık’tan bir hat çekildi. Su tanker hizmetimiz de devam ediyor. Bunlar acil durumda çözüm üretilen hususlar” diye konuştu.