HEDİYE EROĞLU

En çok vergi tahsilatı yapılan ilk 5 şehir arasında yer almasına rağmen 21 yıllık AKP iktidarı döneminde hak ettiği yatırımları alamadığı için sık sık üvey evlat muamelesi yapılıyor’ iddiasının gündeme geldiği Mersin’de, geciken son yatırım halkın tepki gösterdiği Ruslar tarafından yapılan Akkuyu nükleer Güç Santrali oldu.

Mersin halkı sorunlarına çözüm beklerken Rusya Atom Enerjisi Kurumu'na (Rosatom) ‘Yap-İşlet-Sahip Ol’ modeliyle yaptırılan nükleer santralin cumhuriyetin 100’üncü yılı kapsamında 2023 yılı 29 Ekim’in de ilk ünitesinin devreye alınacağı açıklanmıştı.

NE PANDEMİ NE DEPREM İNŞAATI DURDURAMAMIŞTI

Cumhuriyet tarihinin tek kalemdeki en büyük yatırımı olma özelliğini taşıyan ve dünyanın en büyük nükleer santral sahasında aynı anda 4 güç ünitesi inşaatının Cumhuriyetin 100. Yılına yetiştirilmesi için hızla yapılan çalışmalar sık sık skandallarla gündeme geldi.

Zemin betonunda çatlak iddiaları gündeme gelirken, ne pandemi döneminde ne de depremlerde inşaatı durdurulmayan, santral kötü çalışma koşulları nedeniyle işçiler için sık sık kölelik düzenine sahip olmakla eleştirildi.

İNŞAAT 2026’DA TAMAMLANACAKTI!

Toplam 4 reaktörle 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip olacak şekilde tasarlanan ve ilk ünitenin 2023 yılı 29 Ekim ayında devreye alınması hedeflenen Akkuyu NGS'nin kalan ünitelerinin birer yıl arayla 2026'ya kadar tamamlanacağı bildirildi.

Ancak en çok vergi tahsilatı yapılan ilk 5 şehir arasında yer almasına rağmen 21 yıllık AKP iktidarı döneminde hak ettiği yatırımları alamadığı için sık sık üvey evlat muamelesi yapılıyor’ iddiasının gündeme geldiği Mersin’de, geciken son yatırım Ruslar tarafından yapılan Akkuyu nükleer Güç Santrali oldu.

HAVALİMANININ 29 EKİM’DEKİ AÇILIŞI DA ERTELENMİŞTİ!

Yıllardır yapımı yılan hikayesine dönen 9 ihale, 3 temel atma töreni gören ve sürekli farklı ‘tamamlanma tarihi’ açıklanan Uluslararası Çukurova Bölgesel Havalimanı’nın cumhuriyetin 100’üncü yılı kapsamında 29 Ekim’de ki açılışının 2024’e ertelenmesinin ardından Akkuyu Nükleer Santrali’nde de ilk ünitenin devreye alınışıda 2024’e ertelendi.

BAKAN GECİKMEYE DEĞİNMEDİ

Geçtiğimiz günlerde Akkuyu’yu ziyaret ederek incelemelerde bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bir televizyon kanalında Türkiye'nin enerji gündemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye'nin Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin ilk reaktörünün faaliyete geçmesine ilişkin açıklamalarda bulunan Bayraktar, "Hedef tarihimiz var. Önümüzdeki yıl inşallah Cumhuriyetimizin 101'inci yılı, '29 Ekim 2024' diye bir tarih hedefimiz var. Bunun için gece gündüz yaklaşık 30 bine yakın çalışan, taşeronlar, Rus şirketi yoğun bir şekilde çalışıyor. Ümit ediyorum önümüzdeki yıl bu hedefimizi gerçekleştirip, ilk reaktörü devreye alıp buradan elektrik üreterek, ülkemize ilk nükleer elektriği sunmuş olacağız, tedarik etmiş olacağız." ifadelerini kullandı.

DENENMEMİŞ TEKNOLOJİ ENDİŞE VERİCİ

AKP’nin enerjide dışa bağımlılığı azaltma hedefi inşaatına 2010 yılında başlatılan proje maliyeti ise yaklaşık 20 milyar dolar olan Akkuyu Nükleer Santralinin, tamamlandığında 4 bin 800 megavat saat kapasiteyle tek başına Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’unu karşılaması planlanıyor.
Ancak Çernobil faciası sonrası şaibeli durumda olan nükleer endüstrisine yönelik endişeler Fukushima felaketi ile artarken Akkuyu NGS de, tercih edilen projenin daha önce denenmemiş bir model ile yapılması kaygıları arttırdı.

ECEMİŞ FAY HATTI AKKUYU İÇİN RİSK Mİ?

Öte yandan bölgenin depremsellik bakımından da endişe verici olduğunu savunan uzmanlar, Türkiye’nin aktif bir deprem kuşağı üzerinde olduğunu anımsatarak, Ecemiş Fay hattının Akkuyu NGS’ye olası etkilerine dikkat çekiyor.

RUSLAR’A MİLYAR DOLARLAR ÖDENECEK

Ayrıca Akkuyu’da üretilecek elektriğin yarısına 15 yıl süre ile ve günün piyasa fiyatlarının çok üzerinde bir fiyat olan 12,35 USD-cent/kWh fiyatla alım garantisi verilmesi de bir diğer eleştiri olarak öne çıkıyor.

Yılda 38 milyar kWh elektrik üretilecek santralde alım garantisinin geçerli olacağı 15 yılsonunda toplam 35, 190 milyar doların, halkın verileri ile yatırımcı Rus şirketine ödeneceğine dikkat çekiliyor.

ÇED sürecine yönelik usulsüz iş ve işlemler iddiaları da yargıya taşınan Akkuyu NGS’nin yer lisansının da uluslararası standartlarda olmadığı savunuluyor.

NÜKLEERİ SOĞUTACAK AKDENİZ ISINIYOR!

Santralda kullanılacak soğutma suyu Akdeniz’den çekilecek. Ancak iklim değişikliği nedeniyle su sıcaklığının yükseldiğini belirten yaşam savunucuları projenin durdurulması için Ocak 2023’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na dava açtı. Ancak mahkeme bu başvuruyu reddetti. Davanın avukatı İsmail Hakkı Atal karara itiraz ettiklerini, ayrıca da yürütmenin durdurulması talebinde bulunduklarını açıkladı.

Fransa ve İtalya’da da sıcak hava dalgaları nedeniyle elektrik üretiminin durdurulmak zorunda kalındığını belirten Atal, “Akkuyu’da geçen sene su sıcaklığı 30.5 dereceyi gördü. Bu yıl ise 31.9 derecelere çıktı. Nükleer santalların soğutma suyunun 28 derecenin üzerine çıkmaması gerekmekte. Bu durumda santrallar büyük risk taşıyor. Son üç yılda Fransa’daki nükleer santrallar iklim değişikliğine bağlı sıcak hava dalgaları nedeniyle soğutulamıyor ve risk altında elektrik üretimi durdurulmak zorunda kalınıyor” dedi. Atal, “Türkiye Akkuyu’yla koşar adım felakete götürülürken Akkuyu’ya karşı haklı mücadelemizi sürdüreceğiz” diye konuştu.

AKKUYU NGS, ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ’NE TAŞINDI

Mersin‘in Gülnar ilçesinde inşası devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) yıkıcı bir deprem beklenen bir fay hattına yakın olması ve santrali soğutmada kullanılacak olan Akdeniz‘in suyunun iklim krizi nedeniyle soğutamayacak kadar ısınmış olması nedeniyle barındırdığı risklerden ötürü Uluslararası Ceza Mahkemesine şikayet edildi.

Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri Gönüllü avukatı İsmail Hakkı Atal tarafından açılan davanın sanıkları arasında Akkuyu NGS projesinin başladığı 2009 yılından bu yana Enerji Bakanı olarak görev yapan isimlerin (Hilmi Güler, Taner Yıldız, Berat Albayrak, Fatih Dönmez) yanı sıra Akkuyu ve Rosatom yönetim kurulu üyeleri yer alıyor.

Dava dosyasında, Akkuyu NGS’nin büyük bir deprem beklenen bir fay hattı üzerinde bulunmasının yanı sıra iklim değişikliğinin Akdeniz’in deniz suyu sıcaklığı üzerindeki etkisi nedeniyle santrale yeterli soğutma sağlanamaması riski nedeniyle Akdeniz ve Ortadoğu‘nun sınırı aşan kirlilik ve nükleer facia riskine maruz bırakıldığına yer veriliyor.