Hediye Eroğlu

Mersin’de Yenişehir’i deprem riskine karşı dirençli hale getirmeyi amaçlayan belediye GMK Bulvarı ile Adnan Menderes Bulvarı arasında kalan mahalleler için hazırlanan imar planı önerisini yöre sakinleri ile paylaşarak dönüşüm çağrısı yaptı.

Yenişehir Belediyesi, Depreme Dirençli Yenişehir Bilgilendirme Toplantısı düzenledi. Toplantıya yoğun ilgi gösteren vatandaşlarla, yapılan çalışmalar ve GMK Bulvarı ile Adnan Menderes Bulvarı arasında kalan mahalleler için hazırlanan imar planı önerisi paylaşıldı. Yenişehir Belediyesi Atatürk Kültür Merkezinde yapılan ve Yenişehir Belediye Başkanı Abdullah Özyiğit’in de katıldığı toplantıda “Sürdürülebilir, Akıllı, Sağlıklı, Dijital ve Dirençli Yenişehir”, “Yenişehir İlçesi Zemin Yapısı”, “6 Şubat Depreminden Sonra Yenişehir İlçesindeki Yapıların Değerlendirilmesi” ve “Afet Riski Altında Dönüştürülecek Binaların İmar Planı Revizyon Çalışmaları” konularında detaylı sunumlarla vatandaşlara bilgi verildi. Toplantıda Yenişehir Belediyesi tarafından oluşturulan ve 60 kişiden oluşan Acil Durum Arama ve Kurtarma Ekibi de tanıtıldı.

HEDEF GMK İLE ADNAN MENDERES BULVARI ARASINDA KALAN BÖLGE

Yenişehir Belediyesinin hazırladığı “Afet Riski Altında Dönüştürülecek Binaların Uygulama İmar Planı Revizyon Çalışması” da toplantıda paylaşıldı. Yenişehir Belediyesi, GMK Bulvarı ile Adnan Menderes Bulvarı arasında kalan yerleşim alanında afet risklerine hazırlık kapsamında yerinde dönüşümü gerçekleştirmek amacıyla riskli binaların yıkılıp yeniden yapılmasının teşvik edilmesi, imar planlama çalışmalarının da bu kapsamda uygulanabilir şekilde düzenlenmesini hedefliyor. İmar planı önerisi Pirireis, Palmiye, Gazi, İnönü, Dumlupınar, Barbaros, Eğriçam ve Akkent mahallelerini kapsıyor.

YENİŞEHİRLİ UZMANLARDAN ZEMİN UYARISI

İmar ve Şehircilik Müdürü Dilek Gökşen toplantıda yaptığı sunumda yapı ruhsatları verilirken yaptıkları çalışmalar kapsamında karşılaştıkları zemin yapılarını anlattı. Depreme, afetlere yerinde müdahale edebilmek için öncelikle bir bilinç oluşturulması gerektiği bilinciyle hareket ettiklerini söyleyen Gökşen, “Her ne kadar deprem bölgesi olarak algılanmasak da, Mersin bugün 3. Derece deprem bölgesi olarak algılanıyor ama coğrafyamız sürprizlerle dolu. Biz deprem bölgesi değiliz diye rahat hareket edemeyiz.

Toroslar’dan Akdeniz’e doğru ilerlerken ikinci afet olarak gördüğümüz kurumuş dere yataklarına bakarsak ilimizin, ilçemizin jeolojisinin alüvyon zeminden oluştuğu görülmektedir. Alüvyonal yani gevşek zeminlerde depremler düşük katlı binaları farklı yüksek katlı binaları farklı etkilerler.

YENİŞEHİR’İN BAŞLICA SORUNLARI; SIVILIŞMA, ŞİŞME, OTURMA VE DOLGU SORUNU…

GMK bulvarının altındaki yapı stoğumuzun olduğu alanda özellikle dikkat etmek zorundayız. Çünkü her ne kadar düşük katlı yapı yapsak da deprem dalgaları düşük katlı yapıları daha çok etkileyecektir. Zemin iyileştirilmesi yapılmazsa bir yapının düşük veya yüksek katlı olmasına bakılmaksızın depremden etkileyecektir. Ayrıca zeminlerde sıvılaşmanın yanı sıra killi yerlerde daha çok şişme, oturma bir de taşıma gücü açısından sorunlu bölgeler ile karşılaşıyoruz. Bir de maalesef ki daha çok kuzey kesimlerde gördüğümüz eski dere yataklarından dolayı oluşan kot farkı ile oluşan dolgu sorunu ile karşılaşmaktayız” dedi. 

BELEDİYEDEN HABERSİZ İŞ YAPMAYIN

Son olarak Başkan Yardımcısı Berna Dinç, “Belediyemize bilgi vermeden kesinlikle binalarınızı güçlendirme yapmak veya her hangi bir tadilat yapmak gibi işlemlere lütfen girişmeyin. Eğer bununla ilgili bir görüşmeniz olacaksa mutlaka belediyeye gelmenizi istiyoruz. Belediye olarak projeleri kontrol edip onaylamalıyız. Sizin bundan sonra yapmanız gereken binaları yıkıp yeniden yapmak. Ancak burada sizin önünüzde bazı sorunlar var. En önemli sorun ne yapacağınızı bilmemeniz. Ayrıca binanızı dönüştürmek istediğinizde maalesef imar düzenlemeleri size aynı inşaat yapma hakkı vermiyor. Biz bu konuyu 4 senedir çalışıyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesinin aldığı bir karar var, daha çok onu uygulamak bize makul geldi. Bu çalışmada bir süre konulmuş ve bu süre içinde binaların yeniden yıkılıp yapılması ile inşaat haklarının korunmasını içeriyor. Şuanda biz bu çalışmayı Mersin Büyükşehir Belediyesine sunduk ancak sizi de bilgilendirerek yavaş yavaş hazırlamanızı istiyoruz” dedi.

YENİŞEHİR’DEN 5 YILLIK DÖNÜŞÜM PROJESİ

Planlama Müdürü Hülya Tepe Güner de, Yenişehir Belediyesinin yeni dönüşüm projesi ile ilgili bilgiler verdi. Güner, afet riski altında dönüştürülecek binaların uygulama imar planı revizyon çalışmasını anlatarak, “Belediyemiz sınırları içinde GMK ile Adnan Menderes Bulvarı arasında kalan yerleşim alanında afet risklerine hazırlık kapsamında yerinde dönüşümün gerçekleştirmek amacıyla riskli binaların yıkılıp yeniden yapılmasını teşvik etmek istiyoruz. İmar planlama çalışmalarını da bu kapsamında düzenleyici işlem tesis edilmesine ihtiyaç duyuldu. GMK bulvarı altındaki; Pirireis, Palmiye, Gazi, İnönü, Dumlupınar, Barbaros, Eğriçam ve Akkent Mahallerinde günümüz itibariyle deprem riskine karşı dayanıksız olarak tespit edilen binaların dönüşümü gerçekleşememiş veya dönüşüm çok düşük oranda kalmış durumdadır. Depreme dayanıksız hale gelmiş, yapı ömrü  tamamlanmamış tüm binaların yıkılıp yeniden yapılmasını sağlamak amacıyla Plan Revizyonu ve Plan Notu da ihtiyaç duyuldu. Plan Notu çalışmasını İzmir depremi sonrası İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin almış olduğu yönetmelikten örnek alarak hazırladık. Bu kapsamda GMK altındaki mahallelerimizin hepsinde bu çalışma yapılacak ama öncelikle örnek olarak İnönü Mahallesi’nin hazırlığını yaptık.

İnönü Mahallesi, GMK ile Adnan Menderes bulvarı arasında yaklaşık 19,5 hektarlık bir alana sahip olup nüfusu TÜİK’e göre 5 bin 874 kişi, yaklaşık bina sayısı ise 285 adettir. Mahalledeki en büyük sıkıntı yol, otopark, sıkışık yapılaşmadır. Adnan Menderes Bulvarında da binalar arasındaki yapı yaklaşma mesafelerinin mevzuata uygun olmadığı, çok dar olduğu gözlemlenmektedir.

İnönü Mahallesinde öncelikle bir takım analizler yaptık. Bunların başında da kat analizi geldi ki katlara baktığımızda tabiî ki en fazla yüksekliğini 5 ve 8 arasında değiştiğini görmekteyiz. Ada bazında yoğunluk analizinde ise emsal alanlarının daha çok 3 ile 5,5 arasında olduğu gözlendi. Ortalama emsalin 3,5 bulduğu görüldü. Bu binaların yapıldığı dönem 1986 ve öncesi. O dönemlere ait planlara ait incelediğimizde GMK çevresinde daha çok 8 katlı binaların yer aldığını görmekteyiz. Taban oturumlarında ise takslarının 0,80’e kadar çıktığı parseller bulunmakta.

Şuan ki planlara göre ise GMK cepheli binaların emsalinin 8 katlı olduğu, emsalin 2,60 olarak düşünüldüğü ve buranın fonksiyonunun daha çok konut artı ticaret alanlarına dönüştürüldüğü görülmekte.

İNÖNÜ’NDE TİCARET ALANLARI AĞIRLIK KAZANACAK

Bizim yaptığımız şuan ki çalışma kapsamında hazırladığımız imar planında buradaki nüfus yoğunluğunun çok fazla olduğu bu amaçla GMK Bulvarının çevresindeki konut artı ticaret alanlarının nüfus yoğunluğu azaltmak adına ticari alanlara dönüştürülmesini hedefliyoruz. Bunun dışında yine kat yüksekliğini 8 kat fakat içerdeki adalardaki kat yüksekliğinin ise yataydaki yoğunluğu dikeye taşımak adına 7 kattan 8 kata çıkarılması önerilmektedir. Bunu daha detaylı çalıştığımızda buradaki ticaret fonksiyonun ada içinde nasıl yapılaşacağını da cephe mesafeleri ile belirledik. Burada maksimumum taksı 0,60 olarak düzenledik. Bunu dışında daha çok arka bahçe kullanımlarına önem verdik. Bu alanlarda hava sirkülasyonlarını sağlamak içinde adalarda en az 6’şar metre olmak üzere çıkış, yaya alanları oluşturduk.

YENİ YAPILAR NASIL OLACAK?

Yeni İmar Planı düzenlemesi ile İnönü Mahallesindeki adalarda oluşturulacak ticaret alanlarında maksimum taban oturumunun 0,60’ı geçmemek kaydıyla ön bahçesiz olmak kaydıyla ticaret fonksiyonunu yataya oturtup, konutların dikeyde de konut bloklarının oluşmasını sağladık. Geriye kalan konut yoğunluğu ile ister iki blok halinde ticaret kütlesinin üstüne isterse tek blok halinde ticaret kütlesini üzerinde yer alacak. Ayrıca yaya geçişleri bırakılacak.

İnönü Mahallesinin özelliğinden dolayı buralarda çok fazla ticaret bölgesi ve kafeteryaların bulunduğu alanlar olduğu için arka bahçeleri biraz daha genişleterek bunları ortak kullanım alanları olarak hazırladık.

DÖNÜŞÜM İÇİN 5 YIL ŞARTI

Bu kapsamda dönüşüm için İmar Planı Revizyonu dışında hazırlayıp Büyükşehir Belediyesine gönderdiğimiz Plan Notu 22 maddelik olup, bunda tamamen zeminden başlayarak bir binanın bu alanlarda nasıl yapılaşacağını tanımlıyoruz. Bu 22 maddenin içerisinde özetleyecek olursak bu plan notlarını; imar adaları içerisindeki yapılaşma idaremiz tarafından belirlenecek imar durum belgesine göre belirlenecek olup bu plan notları yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl süreyle geçerli olacak. Bu binaların taban oturumu maksimum 0,60 olacak. Toplam yapı inşaat alanı parseldeki mevcut ruhsatlı yapının, yapı ruhsatı ve eski mimari projesi üzerinden brüt inşaat alanıdır. Ancak binaların yangından korunması gereğince ilave olarak yapılması zorunlu olan yangın merdiveni, yangın güvenlik holleri, asansörler mevcut ruhsatlı yapının, yapı ruhsatı ve projesinden ayrılan otopark, sığınak ve su deposu alanları dışında binaların bodrum katlarında, tüm cephelerinde, ortak alan olmak kaydıyla ilave olarak yapılan otopark, sığınak, su depoları ve enerji odaları bu alanlara dahil edilemeyecek” diye konuştu.