Serkan TULTAK

Tarihte yaşanan acıları unutmayan Çerkesler, her yıl olduğu gibi bu yılda bir hafta boyunca sürgün ve soykırımın yasını tutacaklar. Mersin’de Çerkesler, 21 Mayıs Cumartesi günü saat 20.30 da Özgecan Aslan Meydanı’nda bir araya gelerek, Atalarını anarak, tarihlerini hatırlayıp, denize karanfil bırakacaklar.

“BİR YOKLUĞA GÖNDERİLDİK. EN BÜYÜK SOYKIRIMI YAŞADIK”

Konu ile ilgili Radyo Ülkü de yayınlanan Yerel Gündem programına katılan, Mersin Kafkas Kültür ve Yardımlaşma Derneği üyesi Metin Özger, “Rus Çarlığının bize uyguladığı en büyük soykırımdır. 1,5 milyon insanın topraklarından zorla sökülüp farklı bölgelere savrulmuştur. Bunların birçoğu da Karadeniz de hayatlarını kaybettiler. Öyle ki, büyüklerimiz Karadeniz’den balık yememiştir. Aileler bölündü. Çocuklar annelerinden ayrı, babalar ailelerinden kopuk teknelere bindirildi ve bir yokluğa gönderildi. 2014 Kış Olimpiyatları, Rusya'nın Soçi şehrinde yapıldı. Bunu protesto ettik. Çünkü buranın seçilmesi bilinçlidir. En çok kan burada döküldü. Öte yandan son dönemde Türkiye – Rusya ile yaşanan uçak krizi adeta bizi vurdu. Uçak sanki bizim anayurtla bağımıza düştü. Orada okuyanlar var. Ama gidemiyoruz.”Dedi.

“BİZ TÜRKİYE’DEN AYRI VEYA KOPUK DEĞİLİZ”

Türkiye haritasının çizilmesinde önemli rol oynadıklarını vurgulayan Özger, “Biz Türkiye’den ayrı veya kopuk değiliz. Biz bu ülkeye bağlıyız. Bu vatan bizim. Al yıldızlı bayrak bizim. Bayraktaki kırmızı renkteki kanda bizde varız. O acıları bizde yaşadık. Taleplerimiz var. Bu taleplerimiz, anavatan ile bağlarımızın kopmaması içindir. Biz Türkiye’ye sonuna kadar bağlıyız. Tek talebimiz bu bağlarımızın kopmamasıdır.

Bugün hala acılar sürüyor. Suriye de yaşananlar ortada. Oradan buraya gelen Çerkesler var. Kapılar açık olduğunda Kafkasya’ya gönderdik, ancak şuan bu mümkün değil. Burada elimizden geleni yapıyoruz. Onlar buraya geldi. Ama biz bir yere gidemeyiz. Buraları bırakmamız mümkün değildir. Tarihte Rusya ile yaptığımız savaşlar, Rusya ile işbirliği yapmamamız bugünkü Türkiye haritasının çizilmesinde önemli rol oynamıştır. Savaşçı bir millet olduğumuz için Osmanlı, bizi toplu bir yerde tutmamış ve hep sorunlu yerlere tampon olarak dağıtmıştır. Bizim savaş bilgilerimizi kullanmıştır.” diye konuştu. 

“BİZDE KADIN EN ÖNDEDİR. KIZ ÇOCUKLARI BİZDE ÇOK DAHA ÖNEMLİDİR”

“Bizim dışa dönmemiz lazım. Bir yemek veya bir üründen ibaret değiliz. Kendimizi anlatmamız lazım.” Diyen Özger, kendi gelenek ve göreneklerini korumak istediklerinin altını çizerek, şunları söyledi:

“Yazılı olmayan anayasamız, kabzemiz var. Saygı ve sevgi bizde önceliklidir. Bunları anlatmamız lazım. Türk toplumu Ataerkildir; bizde ise Anaerkildir. Bizde kadın en öndedir. Kız çocukları bizde çok daha önemlidir. Geleceği inşa eden kadındır. Eğitimi veren yine kadındır. O yüzden bizim önceliklerimiz bu yöndedir. Büyüklerimiz varken bize oturmak veya söze girmek düşmez. Elbette çağ değişiyor, hayat değişiyor. Tüm bunlar bizim kültürümüzü mutlaka etkiliyor. Bizim hedefimiz bunu en aza indirmek. Mesela her hafta sonu derneğimizde dil kursumuz, folklar çalışmalarımız, kabze konulu sohbetlerimiz var.

14 Mayıs’ta da Kefken’deydik. Burada yasımızı ve acımızı yaşadık. Mersin Kafkas Kültür ve Yardımlaşma Derneği yönetim ve üyeleri buradaydık. Çünkü sürgün sonrasında atalarımız Babalı sahilinde karaya çıkmasından dolayı her yıl burada anma töreni düzenliyoruz. 21 Mayıs Cumartesi günü de Mersin de bunu yapacağız.”  

“ÇERKES KÖYÜ OLDUĞUNU BİLİRSİNİZ”

Mersin de yaşayan Çerkeslerle ilgili bilgi de veren Özger, “Türkiye genelinde 5 milyonun üzerinde Çerkes yaşamaktadır. Mersin de ise 2 Bin aileyiz ve yaklaşık 5 bin kişi yaşamaktadır. Tabi bunlar şehre yayılmıştır. Ayrıca Sadiye (Atlılar) köyü Mersin’deki tek Çerkes köyüdür. Toroslar İlçesi Arslanköy yolundadır. Kafkasya’da yaşanan soykırımın ardından anavatanlarından sürgün edilen Çerkeslerin kurmuş olduğu Orta Toroslar’ın Bolkar Dağları eteklerinde yer alıyor. Buraya gittiğinizde ilk önce temizlik ve düzen dikkatinizi çeker. Buranın Çerkes köyü olduğunu da bilirsiniz.” Dedi.  

21 MAYIS 1864 NELER OLMUŞTU

21 Mayıs 1864 Büyük Çerkes Sürgünü olarak bilinir. Kafkasya’da neredeyse 300 yıl süren kanlı savaşların ardından küçük topluluklar halinde yaşayan Çerkesler, düzenli Rus Ordusu’na yenilerek Osmanlı topraklarına sürgün edildiler. 19. yüzyılda, özellikle 1864 yılında yoğunlaşa sürgün ile bir milyonun üzerinde bir nüfus Osmanlı topraklarına yerleştirildi. Yanlarında eşyalarını getirmemeleri için karayolu yerine kırık dökük takalara bindirilerek Osmanlı topraklarına sürgün edilen Çerkeslerin pek çoğu sürgün yolunda hayatını kaybetti. Bu yüzden Karadeniz hala en çok Onlara karadır.