HEDİYE EROĞLU – YUSUFCAN GÜDÜK

Balıkesir’in Edremit ilçesinde koylarından sökülerek Mersin’in Aydıncık ve Anamur ilçeleri arasındaki sahil şeridine taşınmak istenen balık çiftliklerine karşı yöre halkının tepkisi ve direnişi sürürken bakanlık nezdinde çalışmalar devam ediyor.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

Geçen ay Aydıncık’ta yapılmak istenen tesislere karşı yapılan İnceleme-Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı protestolara sahne olmuştu.Aydıncık Balıkçı Barınağı tören alanında bir araya gelen bölge halkı, ilçeye kurulmak istenen balık çiftliklerine karşı ses yükseltti. Ellerinde ‘Aydıncık kafeslenemez’, ‘Başka Aydıncık yok’, ‘Turizm ve balık çiftliği bir arada olamaz’, ‘Aydıncık koyları peşkeş çekilemez’ yazılı dövizler taşıyan yurttaşlar ‘İşbirlikçi şirket Aydıncık’ı terk et’, ‘Balık çiftliği istemiyoruz’ şeklinde sloganlar attı. Eylemde ‘Aydıncık’ta Balık Çiftliklerine ‘Hayır’ Bildirgesi’ni okuyan Aydıncık Kent Gelişimi Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği (AGİKDER) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Şimşek, balık çiftliklerinin çevreye ve canlılara vereceği zararlara dikkat çekti. Eyleme Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) üyeleri de destek verdi.

Buna rağmen bakanlık nezdinde yürütülen çalışmalar kapsamında tesislerin yapımına ilişkin çalışmalar kapsamında bakanlıkta yapılan değerlendirme toplantısının ardından Aydıncık’ ta ‘Ağ Kafeslerde Su Ürünleri Yetiştiriciliği Tesisleri Revizyonu ve Mecburi Yer Değişikliği” olarak tarif edilen balık çiftliği projesi hakkında hazırlanan rapor halkın bilgilenmesi için 10 günlüğüne askıya çıkarıldı.

Ancak yöre halkına sadece 10 günlük itiraz hakkı tanınan sürecin bayram tatiline denk getirilmesi eleştirileri de beraberinde getirdi. 

EMEK VE DEMOKRAS GÜÇLERİN NEREDE?

İtirazın son günü olan 22 Haziran tarihinde ise Çevre Şehircilik ve İklim Müdürlüğüne giderek itiraz dilekçeleri veren Mersin halkı, projeden vazgeçilmesini istedi. “Emperyalist sermaye elini denizimden çek” sloganları atan kitleye Mersin emek ve demokrasi güçlerinin destek vermemesi dikkat çekti. Özellikle çevre mücadelesinde öncü olması beklenen Mersin Barosunun da katılım sağlamadığı protesto az sayıda kişinin katılımıyla yapıldı.

“MERSİN HALKI BALIK ÇİFTLİKLERİNE KARŞIDIR”

Burada bir basın açıklaması yapan Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) Başkanı Sabahat Aslan, denizi kirlettiği ve turizmi bitirdiği için üretim yapamayan balık çiftliklerinin Balıkesir Edremit’ten sökülüp turizmin cenneti olan Aydıncık’ta kurulmak istenmesin ekarşı olduklarını söyledi.

Agromey Gıda ve Yem Sanayi ve Tic. AŞ’ye ait denizi kirlettiği ve turizmi bitirdiği için artık üretim yapamayan balık çiftliklerinin Balıkesir Edremit’ten sökülüp turizmin cenneti olan Aydıncık’a kurulum planı yapılmaktadır” diyen Aslan, “Balık çiftliklerinin nihai ÇED raporu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının sayfasında 12 Haziran 2024 tarihinde yayınlanmış olup bugün ÇED raporuna ve balık çiftliklerinin Mersin turizmine ve insan sağlığına vereceği zararlarla ilgili itirazımızı yapmak üzere toplanmış bulunmaktayız.  

“İTİRAZIMIZ VAR”

Mersin’de halkın, yerel yöneticilerin STK’ların meslek odalarının tüm itirazlarına rağmen, bölgemizde kurulması planlanan Balık Çiftliklerinde kullanılacak çeşitli kimyasallar, ilaçlar, antibiyotikler, GDO’lu yemler ve ölü balıklar ile denizimizi çöplüğe dönüştürecek olup doğal balıkçılığı bitirecek olan balık çiftliklerinin ÇED raporlarının içeriği incelendiğinde bilimsellikten uzak, raporların içerik bilgileri ve hesaplamalarının yanlışlarla dolu olduğunu görüyoruz.

Raporlar kopyala yapıştır yöntemiyle hazırlanmış olup Çevre ve Şehircilik Bakanlığının balık çiftlikleri konusunda bilgisiz olduğu ortaya çıkmıştır.

PROJE SAHASINDA; KESİN KORUNACAK HASSAS ALAN, ARKEOLOJİK SİT ALANLARI VAR

Proje alanı, Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda P30 nolu paftada deniz yüzeyi niteliği taşımaktadır. Faaliyet alanın bulunduğu bölgede kıyı kesimler; kesin korunacak hassas alan, arkeolojik sit alanları, doğal karakteri korunacak alanlar, orman alanları olarak işaretlenmiş alanlar bulunmaktadır.

Faaliyet alanlarının tümü Akdeniz Foku Yaşam Alanında kalmakta olup tesislere çok yakın günübirlik alan niteliğinde alanlar bulunmaktadır.

DENİZ KİRLENECEK

Proje sahasına yakın bölgeler çevresel açıdan önem taşıyan ve korunması gereken alanlar olup deniz kirlenmesi bu sahalarında kirlenmesine yol açacaktır. Proje sahası birinci dereceden etki edeceği Aydıncık kıyılarıdır. Günümüzde kıyı şeridinin tamamı ‘Pasif Peyzaj Alanı’ niteliğindeki plajlarla kaplıdır.

Şirketlerin rantı uğruna kamu kaynaklarımızı zarar uğratacak olan balık çiftliklerinin kurulum kriterleri ne bakıldığında bölgemizin iklim şartları ve denizimizin akıntı hızının uygun olmadığı görülmüştür. Akıntı hızının uygun olmamasından kaynaklı, balık çiftliklerinde kullanılacak malzemelerden ve çiftliklerin kıyıya yakın kurulum planından dolayı denizimizin çok kısa sürede kirleneceği ortadadır.

BERN SÖZLEŞMESİYLE KORUNAN AKDENİZ FOKLARI DA ÇOK ZARAR GÖRECEK

Gerek yöre halkı ve gerekse bölgenin en önemli turizm alanı bu kıyılar olup 3-5 km ötedeki balık üretim çiftliklerinde oluşan her türden kirleticiler hakim rüzgar ve akıntılarla çok kısa sürede bu plajlara ulaşabilecek ve bu kıyıları olumsuz etkileyecektir. Bu bölgede Turizm sektörü çok olumsuz etkilenecektir. Bern Sözleşmesiyle korunan Akdeniz fokları da çok zarar görecektir.

GDO’lu ve Doğal olmayan yemle beslenen, kirli, sıkışık ve kendi dışkılarıyla antibiyotikli ve kimyasallı bir ortamda yaşayan ve kafeslerin yapısı gereği güneşli ortamdan yeterince faydalanamayan balıklar sağlıklı bir besin kaynağı değildir.

“BALIK ÇİFTLİKLERİ 2008 YILINDA ALINAN ESKİ BİR KARARLA KURULAMAZ”

Balık çiftliklerinin kurulum kararları 2008 yılında alınmıştır. Mersin bir turizm merkezidir. Balık çiftlikleri 2008 yılında alınan eski bir kararla kurulamaz. Bölgenin turizm sektörü 2008 yılından günümüze kadar çok gelişmiştir. Balık çiftliklerinin kurulacağı bölgeler turizm bölgeleri 1.derece doğal ve arkeolojik sit alanları olarak ilan edilmiştir. Bu nedenle Mersin Valiliğinin 2008 yılında almış olduğu karar güncel değildir. Güncel olmayan bir kararla Balık Çiftliklerinin kurulması yasalara aykırıdır.

TURİZM OLUMSUZ ETKİLENECEK

Agromey 1 ve Agromey 2 Nolu tesislerin yanına, aynı firmaya ait 2 tesis için hazırlanan ÇED Raporu, ÇED kanunu ve yönetmeliklere ve ayrıca ülkemizin taraf olduğu Uluslararası Bern, Barselona ve CITES Sözleşmelerine ve Uluslararası Doğayı Koruma Birliğine (IUCN) aykırı olup kurulması planlanan balık çiftliği kamu kaynaklarımızı zarara uğratacaktır. Bölgemizde turizmi ve insan sağlığını olumsuz etkileyecektir.

Bizler ÇED Raporuna itiraz ediyoruz ve Projenin iptal edilmesini istiyoruz. Mücadelemiz bundan sonrada hukuki ve demokratik olarak devam edecektir” diye konuştu.

PROJENİN ÇEVRESEL ETKİLERİ KÜMÜLATİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMEMİŞ
Açıklama sonrası eylemciler ÇED nihai raporuna ilişkin itiraz dilekçelerini Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Mersin İl Müdürlüğüne verdi. Dilekçede 6 maddede projeye neden karşı olduklarını anlatan bölge sakinleri, ÇED raporunda projenin çevresel etkilerinin kümülatif olarak değerlendirilmediğine dikkat çektikleri görüldü.