Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Depozito Yönetim Sistemi (DOA) tanıtım programı ve bir dizi ziyaret için gittiği Sakarya'ya önemli açıklamalar yaptı.

Türkiye'de her yıl ortaya çıkan 35 milyon ton katı atığın yüzde 25'ini ise içecek ambalajlarının oluşturduğunu söyleyerek, bu sistemin ülke ekonomisine katkı sunacağını aktardı. Pilot il Sakarya'da hayata geçirilen sistemle yılda 200 binden fazla pet şişe toplamayı hedeflendiğini ifade eden Kurum, böylece atıkları hammaddeye dönüştürerek, plastik ithalatının da önüne geçileceğini kaydetti.

Kurum, “Depozito sisteminin önemini daha iyi anlamak için çarpıcı birkaç örnek vereceğim: 1 ton atık camın geri dönüşümüyle havamız yüzde 20, suyumuz ise yüzde 50 oranında daha az kirleniyor. Çünkü 1 ton atık camı dönüştürdüğümüzde yüzde 30 hammadde tasarrufu sağlıyoruz. Bugün Avrupa ülkelerinde atık cam şişe geri toplanma oranı ortalama yüzde 80. Ülkemizde bu oran sadece yüzde 3. Fabrikalarımızın üretimde kullandığı cam kırıklarını şu anda ithal etmek zorunda kalıyoruz" diye konuştu.

“DEPOZİTO SİSTEMİNİ YÜZDE 100 UYGULANMASI DEMEK, ÜLKEMİZE HER YIL 500 MİLYON EURO'DAN FAZLA EKONOMİK KATKI DEMEK”

Depozito sisteminin büyük bir çevre hamlesinin yanında aynı zamanda büyük bir ekonomik kalkınma modeli olduğunu da söyleyen Bakan Murat Kurum, "Bakın biz bu sistemle sadece Sakarya'da 1-2 ay içerisinde 100 ton atık cam topladık. Bütün Türkiye'de topladığımızda artık cam ithalatını bırakın, cam ihraç eder duruma geleceğiz. Aynı şey plastik ithali için de geçerli. Plastik atıklar başta otomotiv ve tekstil olmak üzere birçok sektörde zaruri bir girdi. Bu sistemle yılda 200 binden fazla pet şişe toplamayı hedefliyoruz, böylece atıklarımızı hammaddeye dönüştürerek, plastik ithalatının da önüne geçeceğiz. Özetle depozito sisteminin yüzde 100 uygulanması demek, ülkemize her yıl 500 milyon Euro'dan fazla ekonomik katkı demek; yeni yatırımlar, yeni istihdam alanları demek. 10 bin yeni konut, 150'den fazla yeni okul, 10 yeni hastane demek. Yani depozito sistemi büyük bir çevre hamlesinin yanında aynı zamanda büyük bir ekonomik kalkınma modeli demek" ifadelerini kullandı.

“25 MİLYAR İÇECEK AMBALAJINI İZLENEBİLİR HALE GETİRDİK”

Sakarya'da sistem devreye alındığından beri 1 milyondan fazla şişenin çöpe gitmediğini de ifade eden Kurum, "Bakanlık olarak bugün; Ulusal depozito yönetim sistemimizle, yıllık yaklaşık 25 milyar içecek ambalajını izlenebilir hale getirdik. Yani ambalajlara koyduğumuz özel Depozito Yönetim Sistemi işareti ve barkoduyla, ürünlerimiz artık raflarda sadece tüketilmeyi değil, hammaddeye dönüşmeyi de bekliyor. Vatandaşlarımız iade süreçlerinde "DOA" adlı mobil uygulamamızı kullanıyor ve E-cüzdanlarında depozito bedelini biriktirebiliyor. Bu bedeli QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında, tüm kişisel bankacılık işlemlerinde kullanılabiliyor. Şu anda Sakarya'da kurduğumuz 30 depozito iade makinemiz, sistemimizin kusursuz işlediğini ortaya koydu. Şu anda Sakarya'da 37 binden fazla vatandaşımız sistemi kullanıyor, günde ortalama 30 bin ambalaj toplanıyor. Şimdiye kadar Sakarya'da 1,3 milyon tek kullanımlık içecek ambalajı topladık. Bu ne anlama geliyor, biliyor musunuz? Sistemimizi devreye aldığımızdan beri Sakarya'da 1 milyondan fazla şişe çöpe gitmedi, doğaya karışmadı, vatandaşlarımız şişeleri atmak yerine depozito makinalarına iade ederek gelir elde etti" dedi.

“SİSTEMİMİZ, TÜM TÜRKİYE'DE UYGULANMAYA HAZIRDIR”

Ambalajları artık çöp değil, değer olacağını vurgulayan Bakan Kurum, "Bu sistemde ilk pilot ilçemiz Kızılcahamam'dı. Sadece Kızılcahamam'da yılda ortalama 472 ton atık dönüştürülüyor. Şimdi ben uygulamamızın pilot aşamasındaki bu verilere dayanarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim. Vatandaşımız depozito sistemini sevmiş ve benimsemiştir. Kızılcahamam ve Sakarya'da rüştünü ispatlayan sistemimiz, tüm Türkiye'de uygulanmaya hazırdır. Bugün buradan müjdelemek isterim ki; Kızılcahamam ve Sakarya'dan başlattığımız saha uygulamalarımızın tecrübesiyle, Erzurum, Samsun, Mersin, Gaziantep, Konya ve İzmir'de de çalışmalarımıza başladık. İnşallah öncelikle 7 Bölgemizde yer alan 7 il merkezimizde Depozito İade Makinelerimizin kurulumunu tamamlayacağız. 2026 yılı başında da tüm il ve ilçelerimizde makine kurulumunu yapacağız. Gerekli altyapı kurulumuyla, sistemimizi 25 milyar şişeden daha fazlasını kapsayacak şekilde yaygınlaştıracağız. Hedefimiz net; öncelikle 86 milyon vatandaşımızın tamamını bu sistemle tanıştıracağız, sonrasında da bütün ambalajları bu sisteme hizmet edecek niteliğe kavuşturacağız. Böylece ambalajlar artık sokaklarda, plajlarda, parklarda çevre kirliliğine neden olmayacak, orman yangınlarına yol açmayacak. Ambalajlar artık çöp değil, değer olacak. Üreticimizin, sanayicimizin, çiftçimizin, esnafımızın yani bir bütün olarak 86 milyonun kazanmasını sağlayacağız. Çevreyi koruyan, ekonomiye katkı sunan ve daha yaşanabilir bir gelecek için kurgulanan bu sistemin başarıya ulaşması için; hep birlikte çalışacağız" diye konuştu. (iha)