Denizcilik tarihimizde gerek barış döneminde yaşanan kazalar, gerekse de savaş ve gerginlik dönemlerinde askeri ve ticaret gemilerimize yönelik saldırılar dolayısı ile bir çok vatan evladı denizcilerimizi, askerlerimizi kaybettik, şehitler verdik maalesef.
Bu trajik, denizci kayıplarımızdan birisi de , 23 Haziran 1941 tarihinde, yani 2. Dünya Harbi devam ederken Mersin’den Mısır’ın Port Said limanına giderken batırılan Refah şilebi Faciası ve 168 denizci şehidimiz.
Günümüzden 81 yıl önce meydana gelen bu ismini tanımlamakta zorlandığım olay ve kayıplarımız, şehitlerimiz maalesef bir dizi ihmalin sonucu tehlikenin kucağına gönderilmişler, ve daha da acısı bu kararı alanların(Refah şilebi ile götürülmelerine karar verenlerin) hiçbir müeyyide ile karşılaşmadan olayın kapatılması.
Yıl 1941 , 2. Dünya Savaşı bütün yoğunluğu ile devam ediyor. Birinci Dünya harbi sonrası yaşanan Kurutuş Savaşı ile küllerinden doğan Türkiye Cumhuriyeti, Ata’sı ile başladığı atılımlarla gelişmeye çalışmakta ve tüm baskılara rağmen harbe girmek istememektedir.
Her şeye rağmen genç Türkiye Cumhuriyeti, ATA’sının YURTTA SULH, CİHANDA SULH öğüdünün temelinde güçlü ve caydırıcı olmanın barışa giden en doğru yol olduğundan hareketle de, Silahlı Kuvvetlerini geliştirmek ve çağın modern harp silah araç-gereçlerine sahip olabilmek için de bir dizi yoğun personel eğitimleri ve gemi, uçak..vb. araç gereç temini için çalışmalar yapmakta idi.
Bu amaçla İngiltere ile 1939 yılında yapılan görüşmeler sonrasında İngiltere’ye REİS sınıfı 4 denizaltı sipariş edilmiş ve ayrıca hava kuvvetlerimiz için satın alınan uçakların, personelinin eğitimi ve sonrasında uçakların ülkemize getirilmesi için denizci ve havacı personel devam eden harp nedeniyle emniyetle İngiltere’ye intikal ettirilmeleri talep edilmişti. İngiltere tarafından da kafilenin deniz yolu ile Mersin’den Port said’e gönderilmeleri, zira Port Said’den Haziran ayı sonlarında İngiltere’ye gemi ile gönderilmeleri istenmişti. O dönemde 171 kişilik denizci ve havacı ekibi Mısır’a emniyetle götürecek modern bir gemimiz olmadığından hareketle, bu görev için 1901 yapımı 101 metre uzunluğunda aslında bu görev için hiç de uygun olmayan REFAH ŞİLEBİ tahsis edilmişti Ulaştırma Bakanlığı’nca. Bu geminin bu kadar personel için yeterli ne kamarası, ne de daha önemlisi can kurtarma araçları vardı. Resmen harp devam ederken Allaha emanet bir sefer planlanmıştı.
Nitekim korkulan olmuş ve 23 Haziran 1941 akşamı Mersin’den denizci ve havacı kafile ile hareket eden REFAH aynı gece 5 saat sonra, 23.01 sıralarında saldırıya uğramış(bazı kaynaklar Fransız denizaltılarınca torpido ile batırıldığını söylerken bazı kaynaklar ise geminin karinasına “su altı bölümüne” daha limanda iken İtalyan sabotajcılarca, manyetik limpet mayını monte edilerek zaman ayarlı olarak patlatıldığını yazmaktadır) ve gemi 4 saat içerisinde suya gömülmüştür. Bu trajik deniz faciası sonunda 168 kahraman denizci ve havacımız şehit olmuş ve geminin bir filikası ile kurutularak 25 Haziran günü 16.00 sularında Karataş’a çıkmayı başaran 32 kahraman(4 deniz subayı ,15 astsubay,5 er, 1 hava subayı, 4 havacı öğrenci,3 gemi mürettebatı) Türk evladı sayesinde kazadan bilgi sahibi olunmuştu.
Bu maksatla Mersin Atatürk parkı içerisinde şehitlerimizin anısına REFAH ANITI yapılmış olup bu anıtın bir benzeri de 1890 da Japonya’da Kuşimato’da batan Ertuğrul gemimizde şehit olan denizcilerimiz anısına Japonya’da bulunmaktadır.
Deniz Kuvvetlerimizce 81 yıl önce Mersin Kıbrıs arasında Kıbrıs’a yaklaşık 10-15 deniz mili mesafede battığı tahmin edilen batık gemi enkazının bulunması ile ilgili olarak çalışmalar yapıldığını da biliyorum. Refah şehitlerimizi saygı ve minnetle anarken dünya denizlerimizde bayrağımızı dalgalandıran denizcilerimize Allah Selamet Versin , pruvaları neta olsun diyorum...
