Mersin Üniversitesi (MEÜ) Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Soner Mehmet Özdemir tarafından “Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Gelişimini Artırmada Bir Araç Olarak Eylem Araştırması ve Ders Çalışmasının Kullanılması” adlı bir proje yürütüldü. İki etaplı projenin ilk etabında, okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarda karşılaştıkları eğitsel problemleri çözmesi esas alındı.

BELİRLENEN PROBLEM DURUMLARI İÇİN EYLEM PLANLARI HAZIRLANDI

Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından da desteklenen proje kapsamında, Mersin'in Yenişehir ve Akdeniz ilçelerindeki okul öncesi kurumlarda görev yapan altı öğretmenle çalışıldı. Projeyle, öğretmenlerin sınıflarında daha verimli bir öğretim ve etkili sınıf yönetimi gerçekleştirmeleri amaçlandı. Yapılan çalışmada öğretmenlerin sınıflarında karşılaştıkları eğitsel problemleri çözmek için eylem araştırması yöntemi kullanıldı. Yaklaşık 3 ay süren çalışmalarda öğretmenler belirledikleri problem durumları için eylem planları hazırladı ve geliştirdikleri etkinlikleri uygulayarak problemleri çözmeye çalıştı. Bu süreçte her öğretmen sınıflarındaki çocukların ebeveynleriyle ve diğer meslektaşlarıyla görüşmeler yaparak, problemin nedenleri ve nasıl çözülebileceği hakkında bilgiler aldı. Çalışmalar sonunda öğretmenler, yaşadıkları problemleri büyük oranda çözerek sınıflarında daha verimli bir öğretim ve etkili sınıf yönetimi gerçekleştirdiklerini belirtti.

Projeye katılan okul öncesi öğretmenlerinin yaptıkları çalışmalar ve elde ettikleri sonuçlar, bir toplantıyla sunuldu. Prof. Dr. Uğur Oral Kültür Merkezi'nde gerçekleşen toplantı, Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir ilçelerindeki okul öncesi kurumlardan yaklaşık 250 öğretmenin katılımıyla yapıldı. Düzenlenen proje tanıtım toplantısında, projeye katılan okul öncesi öğretmenlerine katılım belgeleri takdim edildi.

AMAÇ; ARAŞTIRMACI ÖĞRETMEN

Eylem araştırması yönteminin, öğretmenlerin sınıf ortamında yaşadıkları problemleri araştırarak, uygulayarak ve buna dayalı olarak değerlendirerek çözmeye çalıştıkları bir öğrenme yaklaşımı olduğunu söyleyen Doç. Dr. Soner Mehmet Özdemir araştırmacı öğretmen yaklaşımı da denilen bu yöntemi, okul öncesi öğretmenlerinin mesleki gelişimini artırmak amacıyla kullandıklarını belirtti. Proje kapsamında 6 öğretmenin gönüllü olarak projeye katıldığını ifade eden Doç. Dr. Özdemir "Bu sürede öğretmenlerimizle defalarca toplandık. Neler yapılabileceğine ve problemi nasıl çözebileceğimize dair eylem planı gerçekleştirdik. Öğretmenlerimiz geliştirdikleri uygulamaları çocukların ve bazen ailelerin de katılımıyla yaptılar. Oldukça faydalı bir proje çalışması olduğunu düşünüyorum. Çalışmaya katılan öğretmenlerimize ve kendilerine destek veren idarecilere teşekkür ediyorum" şeklinde konuştu.

MEÜ Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nisa Ünaldı Coral da bu tür projelerin öneminin farkında olduklarının altını çizerek "Eğitim fakültelerinin stratejik hedefleri içerisinde nitelikli öğretmen adayı yetiştirmek var. Ama sahadaki mevcut öğretmenlerin gelişimine katkıda bulunmak da stratejik hedeflerimiz arasında. Bu katkı tabi ki tek taraflı değil. Bu tür projelerle hem biz eğitimcilerin gelişimine katkıda bulunuyoruz hem de öğretmenlerimizin deneyimlerinden faydalanıyoruz" dedi.

BESLENME PROBLEMİ DE ELE ALINDI

Eylem araştırması kapsamında Cumhuriyet Anaokulu Öğretmeni Esin Dönmezler “Çocuklardaki Beslenme Problemi” ile ilgili çalışma yaptı. Okul öncesi dönemde çocukların bazı besinleri ve sebzeleri tüketmediklerini kaydeden Dönmezler okul öncesi dönemdeki çocukların hayatında beslenmenin çok önemli bir yer tuttuğunu aktararak şunları söyledi: "Beslenme, özellikle motor ve zihinsel beceriyi etkilediği vurgulansa da diğer gelişim alanlarını da etkiliyor. Çalışmamızın amacı, çocukların yemedikleri sebzelerle ilgili farkındalık oluşturmak ve yapılacak etkinliklerle bu besinleri tüketmelerini sağlamaktı. Çalışmamız sonunda bu amacımıza yüksek oranda ulaştığımız gibi aynı zamanda çocuklar araştırma yapma, problem çözme, kendini ifade etme ve sorumluluk alma gibi beceriler de edindiler."

SALDIRGANLIK MASAYA YATIRILDI

Akdeniz Anaokulu'ndan Narin Günebakan ise "Kendimi Kontrol Ediyorum" başlıklı çalışmasıyla okul öncesi dönemde çocuklarda saldırganlık davranışının sınıflara olumsuz etkilerini ele aldı. Sorunun giderilmesinde aileyle birlikte hareket edilmesinin önemini vurgulayan Günebakan, "Eylem araştırması sonucunda davranışları azaltmak için çocukların aile yaşantısının önemi ortaya çıktı. Ailelerin çocuklarına rol model oldukları, aile eğitimiyle istenmeyen davranışların azaltılacağı görüldü" dedi.

Akdeniz Koza Anaokulu öğretmeni Fatma Öztürk de "Geleceğin Öğretmenleri" adı altında etkinlikler yaptı. Okul öncesi dönemdeki çocukların öz denetim sağlayamaması ve bunun sonucunda bazı olumsuz davranışların ortaya çıkmasını problem olarak ele alan Öztürk, “eylem araştırmasında çocuklarda yaşanan öz denetim sorunlarını, özgürleştirici, geliştirici ve bütünleştirilmiş okul öncesi eğitim etkinlikleri kapsamında ortaya çıkararak, çocuklara öz denetim becerilerinin kazandırılması ve açık alanda kendini kontrol etmeyi öğrenmesi amaçlandığını” ifade etti.

"Duygu Yönetimi" başlığını işleyen Cumhuriyet Anaokulu öğretmeni Çiğdem Albayrak ise okul öncesi dönem çocuklarının duygularını yönetmede zorlanmaları ve bunun sonucunda sosyal ilişkilerinde sorun yaşamaları konusunu ele aldı. Albayrak, yaptığı 5 haftalık çalışma sonucunda, çocukların duygularını tanımaya ve ifade etmeye başladıklarını, olumsuz duygularını yöneterek alternatif çözümler üretmeye başladıklarını ve farkındalıklarının arttığını belirtti.

ÇOCUKLARDA ŞİKAYET ETME SORUNUNU İRDELENDİ

Koza Anaokulu öğretmeni Semra Bala “Şikayet Etmiyor, Kendi Sorunumu Kendim Çözüyorum” isimli etkinliğinde, çocuklarda şikayet etme sorununu irdeleyerek bu istenmeyen davranışı yaptırdığı etkinliklerle azaltmaya çalıştı. Belirlenen problemin çözümüne yönelik olarak öncelikle çocuklarla birlikte “Örnek Olay” etkinlikleri gerçekleştirildi. Daha sonra şikayet etme davranışı fazla olan öğrencilerin aktif katıldıkları “Drama” etkinlikleri düzenlendi. Ayrıca, sınıfta “Şikayet Ediyorum” ve “Sorunumu Kendim Çözüyorum” adlı iki kutu hazırlandı ve buna dayalı olarak davranış çizelgesi oluşturuldu. Davranış çizelgesinde çocukların etkinlikler sonunda şikayet etme davranışının oldukça azaldığı görüldü.

Aydınlıkevler İlkokulu Ana Sınıfı Öğretmeni İlkay Erdoğan’ın sunumunu üstlendiği “Oyun Kurucu” adı verilen çalışmada, okul öncesindeki bazı çocukların oyun oynarken oyuna odaklanamamaları, arkadaşlarını rahatsız etmeleri, kendi kendilerine oyun başlatamamaları veya oyunu devam ettirememeleri problemi ele alındı. Bunun için öncelikle anaokulu öğretmenlerinden ve çocukların velilerinden görüşler alındı. Problemi çözmek için çeşitli etkinlikler geliştirildi ve bir eylem planı hazırlandı. Çocuklarla ve zaman zaman ailelerin katılımıyla “Doğaçlama oyunlar oynama”, ve “Oyun tasarlama ve sınıfta oynama” gibi etkinlikler gerçekleştirildi. Süreç sonunda, çocukların genel olarak oyun oynarken birbirlerini daha az rahatsız ettikleri, kendi başlarına daha kolay oyun kurmaları ve oyunları devam ettirdikleri ve birbirleriyle daha iyi iletişim kurdukları gözlendi. (bülten)