Mehmet Nabi Batuk

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) ev sahipliğinde gerçekleştirilen ‘Türkiye’deki Mülteci Girişimciliğinin Güçlendirilmesi’ Çalıştayı’nda mülteci iş insanlarına sunulan devlet hizmetlerini anlatan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Mersin Hizmet Merkezi Müdürü Danyal Peker, önemli bilgiler verdi. Mültecilerin KOSGEB bünyesindeki devlet desteklerinden yararlanması için sadece ticaret veya esnaf sicil kaydı ile Türk Ticaret Kanununa uygun olarak kurulmuş bir işletme olması gerektiğini kaydetti. Peker, “KOSGEB burada verdiği desteklerle işletmenin sahibinin nereli olduğuna, uyruğuna bakmıyor. Bizim için asıl önemli olan Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş bir işletme olması ve Ticaret Sicile veya Esnaf Sicil’e kayıtlı olmasıdır. Bunun için işletmeyi kuran kişinin yabancı veya yerli olması KOSGEB açısından bir farklılık arz etmiyor” diye konuştu.  

KOBİLER 3 SINIFA AYRILIYOR
Küçük ve orta boy işletmelerinin yasal olarak tanımlanmasından bahseden Peker, “250’den az kişi istihdam eden, 40 Milyon TL’den az net satış büyüklüğüne veya mali büyüklüğe sahip olan işletmeleri biz KOBİ olarak tanımlıyoruz.  Bu KOBİ’lerin Türkiye’deki durumlarını incelediğimizde sektörlerde 99,5’ini oluşturan işletmelerden oluşuyor. Yani Türkiye küçük kobilerin bulunduğu bir ülkedir. Biz bu KOBİ’leri sınıflandırırken mikro, küçük ve orta diye 3 sınıfa ayırıyoruz. Mikroda 10’dan az çalışanı olan 1 milyon TL’den daha az mali büyüklüğe sahip olan işletmelerdir. Eğer 8 milyondan az ve 50 kişiden az çalışanı varsa küçük, diğer sınıflarda da bulunuyorsa 8 milyon ile 50 milyon arasında bir mali büyüklüğü var isede bu orta ölçekli bir işletmedir. Türkiye’deki işletmelerin yüzde 94,5’i mikro işletmelerden oluşuyor. Bu yüzden Türkiye’den mikro işletme cenneti diye bahsedebiliriz. Bu işletmelerin istihdamdaki payı yüzde 78, katma değeri yüzde 55, yatırımların da yüzde 50’sini ihracatında yüzde 60’ını KOBİ’ler oluşturuyor” dedi.

“TÜRKİYE’DE MİKRO İŞLETME FAZLALIĞI VAR”
Türkiye ekonomisinin hayatı değere sahip olan KOBİ’lerin mali boyutlarından dolayı bir takım sıkıntıları olduğunu kaydeden Peker, “Türkiye’de mikro işletmeler fazlalığı olduğu için bir takım sıkıntılarla karşı karşıyalar. İşte bu sıkıntıları gidermek için KOSGEB 1921 yılında kuruldu ve bu sorunları çözmek için bazı destek programları düzenliyor. Birincil tarım, birincil hayvancılık, eğitim ve sağlık alanları dışındaki imalat, hizmet ve perakende ve toptan ticaret olan bütün işletmeler bizim kapsamımıza giriyor. Bizim verdiğimiz destekleri sınıflandıracak olursak bunlara genelde destek programları diyebiliriz. Başlangıçta girişimcilik destek programları dediğimiz KOBİ oluşturmak için kullanılan altyapı girişimciliği programımız var. AR-GE, İnovasyon ve endüstriyel uygulama dediğimiz başka bir programımız, KOBİ geliştirme dediğimiz başka bir programımız daha var. Bunun yanı sıra iş birliği ve güç birliği dediğimiz daha farklı bir programımız daha var” diye konuştu. 

“MERSİNDE ÇOK SAYIDA KAYITLI YABANCI FİRMA VAR”
Mersin’de çok farklı sektörlerde KOSGEB desteğinden yararlanan birçok yabancı firmanın bulunduğunu ifade eden Peker, “Sahipleri yabancı veya Suriyeli olan bir sürü işletmemiz var. Burada verdiğimiz desteklerimiz içerisinde bir sınıflandırma yapacak olursak girişimcilikten başlayıp genel desteğe, KOBİ Gel ve AR- GE’ye doğru giden bir çizgi var. En üstte saydığımız inovasyon desteklerinden faydalanan Mersin Teknopark’ta Suriyeli girişimcilerin kurmuş olduğu bir firmamız var. KOBİ Gel projemizde de birçok firmamız var. Bu açıdan kurucunun ve ortakların kim olduğu bizim açımızdan bir önem arz etmiyor” şeklinde konuştu. 

DESTEKLER ÖNCE EĞİTİM İLE BAŞLIYOR
Özellikle Suriyeli girişimci iş insanlarına işletmelerin ilk iki yılında ayakta kalmasını sağlayacak destek programlarını öneminden bahseden Peker, şunları söyledi: “Biz bu destekleri vermeden önce uygulamalı bir eğitim veriyoruz. Bu eğitim 32 saat sürüyor ve bu süre içerisinde Pazar araştırması nasıl yapılır? İşletmeyi kurarken nelere dikkat etmemiz gerekir? Üretim planı, satış planı nelerdir? Gibi bilgiler veriyoruz. Bu eğitimi tamamlayan herkes işyeri açtığı anda KOSGEB’e başvuru yapıp yeni girişimci desteklerini alabilirler. Bu destekler üç ayrı unsurdan oluşuyor. Bunların geri ödemeli ve geri ödemesiz ayrımları var. İşletme kuruluşu için 2 bin lira destek veriyoruz. Kuruluş döneminde, makine, ekipman, ofis donanımı ve yazılım için 18 bin Lira destek veriyoruz. İşletme giderlerinin en önemlisi olan personel giderleri ve kira için 30 bin lira olmak üzere 50 bin lira geri ödemesiz destek veriyoruz. Eğer bu girişimci makine ekipman alırsa teminat mektubu karşılığında 100 bin lira da geri ödemeli destek veriyoruz. Geri ödemelide biz faiz vs. almıyoruz. Sadece 2 yıl sonra 8 eşit taksitte bu parayı geri alıyoruz.” 

“KADIN, ŞEHİT YAKINI VE GAZİLERİ DAHA ÇOK DESTEKLİYORUZ”
KOSGEP’in verdiği destek programlarının bölgeden bölgeye değiştiğini de aktaran Peker, Mersin bölgesindeki çalışmalarını özetleyerek şöyle konuştu: “Mersin bölgesindeki destek  oranımız yüzde 70’tir. Burada girişimcimiz kadın, engelli, şehit yakını, veya gazi olursa oranımıza 20 puan daha ekleyerek yüzde 90 daha çok destek veriyoruz. Kişi üzerine daha önceden aynı konuda işyeri olmaması veya farklı bir limited şirketinde 50’den fazla ortağının bulunmaması lazım. Bu durumda iş planı dediğimiz bir plan sunulması gerekiyor. Bu planı değerlendirip sonra desteğini sunuyoruz. Bu destek dışında girişimci olarak işyerini açtığı ve devam ettiği süreçte KOBİlerin yaşamış olduğu önemli sorunlar olan satış, pazarlama, personel ve kalite artırma ile ilgili sorunlarda biz destek sağlıyoruz.”

“ÇOK FARKLI KALEMLERDE DESTEK SAĞLIYORUZ”
KOSGEB’in sunduğu destek programları içerisindeki farklılıkları da aktaran Peker, “Yurtiçi fuarlara katılım, yurt dışı iş gezisi, tanıtım desteği, nitelikli eleman desteği, danışmanlık, eğitim, enerji verimliliği desteği, tasarım, sanayi ve mülkiyet halkları desteği belgelendirme, risk analizi desteği, bağımsız denetim desteği ve lojistik destek olmak üzere çok farklı kalemlerde destek sağlıyoruz. Bunların içerisinde en çok kullanılan yurtdışı fuar desteği ile katılım sağlandığı zaman o fuar katılımlarının yüzde 60 oranında destekliyoruz. Orada yapmış olduğu stant açma gibi harcamaların yüzde 60 oranında destek veriyoruz. Yine tanıtım anlamında katalog yaparsa orada da marka tescil sorumluluğu istiyoruz. Çünkü bir markası yoksa tanıtım yapmasının da bir anlamı yoktur. Veya mobil tanıtım yaptığı zaman yine yüzde 60 oranında destek veriyoruz. Nitelikli eleman desteği yine en çok kullandığımız desteklerden birisidir.  İşletmeye daha öne çalışmamış, 12 ay içerisinde işletmeye çalışmayan üniveriste mezunu bir personel aldığı zaman ön lisans ve lisans olabilir. Bunu maaşının yüzde 60’ını KOSGEB olarak karşılıyoruz. Aynı anda iki personel alabiliyor. Buradaki en üst limitimiz 50 bin liradır” diye konuştu.