KIYMET GÖKÇE

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 1968 yılından bu yana aralıksız gerçekleştirdiği ve sektör için en değerli verileri oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2017” araştırmasının sonuçları açıklandı. 
Düzenlenen basın toplantısında İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre, 2017 yılında sanayinin zirvesinde 51,1 milyar TL’lik üretimden satışları ile yine TÜPRAŞ yer aldı. İSO 500’ün üretimden satışlarının 2016’da yüzde 6,7’sini gerçekleştiren TÜPRAŞ, 2017 yılında ise bu oranı yüzde 7,8’e yükseltti. Ford Otomotiv 22,7 milyar TL’lik üretimden satışlarıyla ikinciliği korurken, üçüncü ise 2016 yılına göre üç basamak yükselen 17,8 milyar TL üretimden satışlarıyla Toyota Otomotiv oldu.
Reel ekonominin mevcut durumunu ve yaşadığı sorunları ortaya çıkarması bakımından önem taşıyan araştırmaya göre, İSO 500’ün üretimden satışları 2017 yılında yüzde 33,2 artışla 490 milyar TL’den 653 milyar TL’ye çıkarak yüksek bir büyüme performansı gösterdi. Son üç yıldır İSO 500’ün üretimden satışlarında görülen zayıf büyüme, 2017 yılında yüzde 19’luk oranla yerini reel büyümeye bıraktı. Satışlardaki artışta iç ve dış talepteki büyümenin yanı sıra ihracat gelirlerinde etkili olan döviz kurlarındaki artış rol oynadı. Gerçekleşen büyüme oranı da İSO 500’de son 13 yılın en yüksek büyümesi olarak dikkat çekti.
İSO 500’ün ihracatı da yüzde 17 büyüyerek 64,5 milyar dolara yükseldi. Türkiye ihracat artışının üzerinde bir performans sergileyen İSO 500, 2017 yılında Türkiye ihracatının yüzde 41,1’ini ve sanayi ihracatının da yüzde 42,8’ini gerçekleştirdi.
Ağırlıklı olarak otomotiv ve demir çelik şirketlerinin yer aldığı İSO 500 Büyük’ün ilk 10 şirketinin toplam üretimden satışlar içinden aldığı pay 2016 yılında yüzde 25 iken, 2017 yılında yüzde 26,7’ye yükseldi.

FAALİYET KARLARI FİNANSMAN GİDERİNE GİTTİ
İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçları şu şekilde gerçekleşti: İSO 500’ün faaliyet karı oranı sınırlı bir iyileşme ile yüzde 9,6 olurken, toplam faaliyet karı mutlak büyüklüğü 70,6 milyar TL’ye yükseldi. Karlılıkta temel belirleyici olmayı sürdüren finansman giderleri yüzde 21,3 artışla 29 milyar TL’den 35,2 milyar TL’ye çıktı. Finansman giderlerinin net satışlara oranı yüzde 5,2’den yüzde 4,8’e gerilese bile sanayici esas faaliyetinden kazandığının yarısını finansman gideri olarak ödemeye devam etti. Sanayinin mevcut mali yapısı içinde faiz ve kur dalgalanmaları, sanayi sektöründe karlılığı ve sermaye birikimini etkilemeye devam etti.
Erdal Bahçıvan “Geçen yıl daha uygun mali koşulları yaratma başarısını gösteren sanayiciler, maalesef finansman cenderesinden hala kurtulamadı. Son yıllardaki en iyi senesinde bile sanayicilerimiz, faaliyet karının yarısını finansman gideri olarak kaybetmeye devam etmiştir. Sanayicilerimiz, 2017 yılında da 70 milyar TL’lik faaliyet karının yüzde 49,8’ini, yani 35 milyar TL’sini finansman giderine ayırmak zorunda kaldı” dedi.

KISA VADELİ BORÇLARIN TOPLAMDAKİ PAYI ARTTI
İSO 500’ün mali borçlarında artış geçen yıla göre biraz daha yavaşlamış olsa da reel olarak büyüme eğilimini sürdürdü ve yüzde 17,1 artışla 243 milyar TL oldu. Kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı da yüzde 37,8’den yüzde 41,9’a yükseldi. Kısa vadeli mali borç oranının dünya ortalaması yüzde 25’ler civarında iken, bu tablo sanayi sektörümüzün finansman yapısındaki negatif ayrışmanın sürdüğünü ortaya koydu.

İSTİHDAM YÜZDE 1,7 ARTTI, YABANCI SERMAYELİ KURULUŞ SAYISI 115 OLDU
İSO 500’ün sağladığı istihdam yüzde 1,7 oranında arttı. Ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 14,1 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyon ile karşılaştırıldığında maaş ve ücretlerin reel olarak arttığı görüldü. Yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 8 adet azalarak 115’e indi. Yabancı sermayeli şirketlerin sayısındaki azalmaya karşın, bu firmaların ihracat ağırlığı sevindirici oldu. 115 firma, İSO 500’ün toplam ihracatının yüzde 48,4’ünü gerçekleştirirken üretimden satışların da yüzde 32’sini oluşturdu.

MERSİN'DEN 6 ŞİRKET LİTEYE GİRDİ
2016 yılında 7 firmanın 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde yer aldığı Mersin’den 2017’de 6 şirket yer alabildi. Bu şirketler; 1 milyar 270 milyon 367 bin 542 TL üretimden net satışı ile 100’üncü sırada Çimsa Çimento San. ve Tic. A.Ş, 788 milyon 868 bin 793 TL üretimden net satışı ile 193. sırada Başhan Tarımsal Ürünler Pazarlama San. ve Dış Tic. A.Ş, 709 milyon 647 bin 308 TL üretimden net satışı ile 225. sırada Aves Enerji Yağ ve Gıda Sanayi A.Ş, 472 milyon 530 bin 738 TL net satışı ile 335 sırada Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti, 402 milyon 548 bin 832 TL üretimden net satışı ile 389 sırada Arbel Bakliyat Hububat San. ve Tic. A.Ş ve 356 milyon 152 bin 293 TL üretimden net satışı ile 441 sırada Teknopanel Çatı ve Cephe Paneller Üretim San. ve Tic. A.Ş yer aldı.