Haber Merkezi

Bazı sağlık kurum temsilcileri ile toplantı yapan Tabip Odası Yönetim Kurulu, Birinci Basamak Sağlık Kurumları ile Yataklı Sağlık Kurumları için iki ayrı Çalışma Planı hazırladı. Birçok kez Mersin Valiliği ve Mersin İl Sağlık Müdürlüğü ile iletişime geçmeye çalışan ve Kriz Masası’nda görev almak isteyen Tabip Odası, taleplerine gerekli yanıtı alamadıkları için hazırlanan çalışma planı çerçevesinde önerileri sunmaya devam edeceklerini duyurdu.

BİRİNCİ BASAMAĞA YÖNELİK ÇALIŞMA PLANI

Aile hekimleri, ASM’lerdeki diğer çalışanların alt taşeronu misyonunda olduklarını belirten Tabip Odası Yönetim Kurulu, “Diğer yandan da işveren yükümlülüğü ile karşı karşıyadırlar. Bu nedenle de alınacak önlemlerin bu iki özellik gözetilerek alınmasında ciddi yarar vardır” diye açıkladı.

Yönetim Kurulu Birinci Basamak için şu önerileri sundu;

 “ASM girişinde triyaj oluşturulmalı, ateş ölçümü yapılmalı, anamnezde boğaz ağrısı, öksürük ve solunum sıkıntısı, yurtdışı teması sorgulanmalıdır. ASM girişine en yakın “Geçici İzolasyon Odası” oluşturulmalıdır. Tüm ASM’lerde zamanlama çizelgesi oluşturulmalı, bağışıklama, gebe, lohusa, bebek ve çocuk izlemleri gibi koruyucu sağlık hizmetleri ve muayene saatleri birbirinden ayrılmalıdır. (Önerimiz 08-12 arası izlemler, 13-17 arası ayaktan tanı ve tedavi hizmetleri verilmelidir). Ayrıca tanı ve tedaviye yönelik hizmetlerde hastalar tek tek ASM’ye alınmalıdır. Bu yönteme alternatif olarak ASM’ler gruplandırılabilir ve koruyucu hizmetler farklı ASM’lerde, tanı ve tedavi hizmetleri farklı ASM’lerde yapılabilir. Ayrıca tanı ve tedaviye yönelik hizmetlerin sınırlandırılması da önemlidir. ASM’lerde uygun aralıklarla hasta girişi durdurulmalı, gerekli dezenfeksiyon ve temizlik işlemleri uygulanmalıdır. (Dezenfeksiyonda  genel olarak yüzde 1’lik çamaşır suyu,  şüpheli vaka varsa yüzde 10’luk çamaşır suyu kullanılması çok önemlidir.) Geçici izolasyon odasının dezenfeksiyonu, havalandırılması her hastadan sonra yapılmalı, bu iş için personel görevlendirilmelidir. Obezite, kanser, 15-49 kadın izlemi iş akışı ve yoğunluk göz önüne alınarak pandemi sonuna ertelenmelidir. Gelir kaybına neden olmadan mobil hizmetler ve esnek mesai pandemi sonuna dek askıya alınmalıdır. Yeni doğan ve adres değişikliği gerekçeleri dışında hasta kayıtları durdurulmalıdır. Laboratuvar hizmetleri asgariye düzeyde yapılmalıdır. Tüm muayene ve işlemlerde de asgari sayıda kişinin ASM’de bulunması sağlanmalı, dönüşümlü  çalışmaya yönelik önlemler alınmalıdır. Özellikle pandeminin önüne geçilebilmesi için defin nöbetleri koruyucu önlemlerin daha titiz bir şekilde uygulanması sonucu yapılmalıdır. Gerek defin için gerekli koruyucu malzemelerin ve gerekse de tüm sağlık hizmetlerindeki Kişisel Koruyucu Donanım malzemelerinin temininde sağlık müdürlüğü daha etkin önlemler almalıdır.  (Defin nöbet araçlarında eldiven, maske, koruyucu elbise, gözlük, alkol bazlı el antiseptiği mutlaka bulunmalıdır.) Pandemi sona erene dek KİOSK makinelerinin kullanılmaması sağlanmalıdır. Bağlı nüfusa pandemi konusunda bilgilendirme yapılması ve hangi durumlarda ASM’ye başvurulması gerektiğinin bilgisi için telefon, SMS, afiş gibi bilgilendirme notları da kullanılmalıdır. Negatif Performans uygulaması kaldırılmalıdır. Pandemi süresince verilen ve verilecek hizmetin maddi karşılığı olamaz ancak en azından maddi kayıp olmaması için bütün birimlerin en üst sınıf ve hasta sayısı üzerinden maaş ve cari ödenek alması, esnek mesailerin iptali, idari izin ve hastalık durumunda vekalet aranmadan ödemelerin tam olarak yapılması tek birimli Asmlerde ise maaştan kesinti olmadan cariden kesinti yapılması bu yoğun iş gücü ve stres altında aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanlarının en azından maddi kaygılarla meşgul olmalarının önüne geçilmesini sağlayacak ve moral motivasyon oluşturacaktır. ASM yakınlarında, gereksiz başvuruyu önlemek amacıyla güvenlik güçleri ile koordine çalışılmalıdır ve gerekirse özel güvenlik görevlendirilmelidir. Bütün ASM, İlçe Sağlık Müdürlükleri ve İl Sağlık Müdürlüğü günlük veya günaşırı raporlar yayınlamalıdır. Salgının ülkemizde daha da yaygınlaşması halinde İkinci basamağın yükünün hafifletilmesi ve güçlendirilmiş bir ASM’de sevk sisteminin uygulanması önümüzdeki süreç için her zaman aklımızda bulunmalıdır. Virüsün yayılmasının önüne geçilmesi amaçlı sokağa çıkmanın kısıtlanması sonucu hareketsiz hayat tarzı daha sık gözlemlenmektedir. Virüsün yayılmasını engellemek ve gerekli fitnes seviyesini sağlamak amaçlı evde egzersiz yapmak basit ve güvenlidir. Kuvvet, denge, esnetme ve bu egzersizlerin kombinasyonlarını içeren egzersizler yapılabilir. Hedef günde en az 30 dakika orta şiddette ve buna ek olarak iki günde bir 20 dakika yüksek şiddette egzersiz yapmaktır. Kronik kalp damar veya akciğer hastalıklarına yatkın ve önceden hastalık belirtisi olan riskli bireylerin egzersiz yapmadan bir sağlık çalışanına başvurması gerekmektedir. Huzurevleri gibi riskli nüfusun çok sayıda ve bir arada bulunduğu yerlerde özel önlemler alınması zorunludur. Yine kapasitesinin çok üzerinde tutuklu ve hükümlü bulunan, hastane sevkleri dahi bugüne dek gecikmeli yapılabilen, yeterli sıcak ve soğuk su temini yapılamayan, hijyen açısından kötü durumdaki başta Tarsus T tipi ceza infaz kurumu olmak üzere ilimizdeki tüm cezaevlerinde özel önlemler alınması, buraların sağlık personeli sayısı olarak takviye edilmesi gereklidir. Yine olağan dışı pandemi koşullarında kronik rahatsızlıkları bulunanlar ve 50 yaş üzerindekiler için denetimli serbestlik vb. konular da geçici süre ile düşünülebilir.”

YATAKLI SAĞLIK KURUMLARINA YÖNELİK ÇALIŞMA PLANI

Yataklı sağlık kurumlarının hasta kabul etmeye devam ettiğini belirten yönetim kurulu, yataklı sağlık kurumları için ise şu önerileri sundu;

“Sağlık bakanlığı genelgesi kapsamında ilimizde Covid-19 pandemisinde hasta kabul edecek 2. ve 3. Basamak hastanelerimizde genel sağlık hizmeti de devam etmektedir. Hastanelerimizde acil ve poliklinik başvuruları öncesinde ateş ölçümü yapılmalı ve Covid-19 güncel rehberi doğrultusunda olası vaka ve temaslı kişiler maske takılarak, eşlik eden sağlık personeli ve veya güvenlik personeli ile tarama alanına yönlendirilmelidir. Hastanelerde tüm polikliniklerde ateş ölçümü yapılmalı Covid-19 olası vaka düşünülen hastaya ve temaslı kişilere maske takılarak mümkün olduğunca az temas sağlanarak sağlık personeli  ve/veya güvenlik personeli eşliğinde hastanede oluşturulan tarama alanına yönlendirilmelidir. Eşlik eden sağlık personeli ve/veya güvenlik personeli  mutlaka kkd.larını eğitimini aldıkları şekilde hastane kullanmalıdır. Tarama alanına getirilen olası Covid-19 vakası, güncel Covid-19 vaka takip rehberine göre değerlendirilerek geçici izolasyon alanına alınır. Geçici izolasyon alanında bulunan tüm sağlık çalışanları izolasyon alanına uygun kkd. kullanmalıdır. Geçici izolasyon alanına alınan Covid 19 olgu tanımına uyan hastanın anemnezi alınır, vital bulgularına bakılır (kalp hızı, ritmi, solunum sayısı, kan basıncı, vücut sıcaklığı ve şartlar uygun ise satürasyonu kontrol edilir) ve muayenesi yapılır. Hastanın tetkikleri bakanlık rehberine uygun olarak istenir, hızlı antijen testi yapılır. Sonuçlar çıkana kadar hasta geçici izolasyon ve/veya izolasyon alanlarına alınır. Test sonuçlarına göre bakanlık güncel rehberi doğrultusunda izolasyon alanından doğrudan servise ve/veya belirlenmiş Covid-19 vaka takip ünitelerine alınacak hastalar, Covid-19 vaka transfer koşullarına uygun bir şekilde belirlenen servise veya belirlenen Covid -19 vaka takip ünitelerine alınır. Servise ve/veya yoğun bakıma alınan vakalara sağlık bakanlığı Covid-19 rehber doğrultusunda Covid-19 için antikor testi için örnek alınır. Alınan bu örnekler belirlenen referans laboratuara uygun koşullarda gönderilir.

Pandemi döneminde hizmet sunumuna yönelik birimler oluşturulmalıdır. ( Pandemi yönetim birimi, eğitim birimi, iletişim birimi, destek ve kalite birimi vs..) Pandemi döneminde hastanenin rolü doğrultusunda personel ihtiyacı belirlenmeli ve çalışma planları oluşturulmalıdır. Hastane içerisinde çalışan tüm sağlık çalışanları DSÖ rehberi doğrultusunda kişisel koruyucu donanımları kullanmalıdır. Tarama, geçici izolasyon, izolasyon alanları Covid-19 olası vaka/vaka takibi yapılan alanlarda EKK talimatları doğrultusunda vaka yönetim talimatı, KKD kullanım talimatı, temizlik talimatı, tıbbi atık talimatı, dezenfeksiyon talimatı, çamaşırhane talimatı, morg-defin talimatı hazırlanır ve bu alanlarda çalışan personele eğitim verilir. Eğitim planlaması yüz yüze eğitim ve uzaktan eğitim planı olarak yapılmalıdır. Geçici izolasyon, izolasyon servis ve yoğun bakımlarda çalışan sağlık çalışanlarının hastane personel dağılım cetveli ve deneyim durumuna göre Covid-19 risk durumu da dikkate alınarak sabit personel olması önerilmektedir. Personel çalışma planı mümkünse 12 saat, 8 saat veya 4 saatlik aktif çalışma ve dinleme esasına göre düzenlenmelidir. Geçici izolasyon, izolasyon, servis ve yoğun bakımlarda yüksek risk gurubuna giren personel çalıştırılmamalı, hastanenin pdc.si yeterli gelmediğinde il personel pdc.si dikkate alınarak görevlendirmeler yapılmalıdır. Geçici izolasyon alanı, izolasyon alanı, servis ve yoğun bakımlarda çalışan personele psiko-sosyal destek verilmelidir. 2. Ve 3. Basamak hastanelerinde çalışan tüm sağlık çalışanlarına performans kaygısı yaşamadan çalışma ortamı sağlanmalı ve performans ödemeleri üst sınırdan yapılmalıdır. İlimizin gerek birinci basamak, gerekse ikinci, üçüncü basamakta çalışan özel ya da kamu tüm sağlık çalışanlarının personel durumu çalışılmalı, pandeminin olası tüm senaryoları için yedek planlar yapılmalıdır. Covid-19 pandemisi yönünden risk altında olan sağlık çalışanlarına, risk durumları dikkate alınarak hızlı antijen tanı testi düzenli aralıklarla semptom gözetilmeksizin yapılmalıdır. Pandemi risk durumuna göre hastane kapasitesinin artırılmasına yönelik planlamalar yapılmalıdır. Tüm sağlık çalışanları için pandemi döneminde kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan tıbbi malzeme, kkd ve diğer malzeme ve ihtiyacın teminine yönelik risk durumuna göre planlamalar yapılmalı ve bu malzemeler hazır bulundurulmalıdır. Pandemide görev alan tüm sağlık çalışanları enfeksiyon kontrol önlemleri (el hijyeni, standart önlemler, damlacık izolasyon önlemleri, hasta odası bakım yerleştirme, hasta transfer önlemleri, morg veya yapılacaksa otopsi önlemleri konusunda bilgilendirilmeli, gerekli eğitimler planlanmalıdır. Pandemide görev alan tüm sağlık personeli için KKD kullanımı ile ilgili tüm kurallar ve eğitimler düzenli olarak planlanmalı ve uzaktan eğitim yüz yüze eğitim şeklinde verilmelidir. Pandemi planlamasında çalışan tüm sağlık kuruluşları çevresel kontrol önlemlerine uygun planlamalar yapmalıdır. Çamaşır ve çamaşırhaneler, personel önlükleri, tıbbi ve tıbbi olmayan atıklar, hasta bakım malzemeleri vs.) Pandemide Covid-19 vakası olarak takip edilirken hayatını kaybeden hastalara yönelik bakanlık Covid 19 morg ve defin işlemleri önerileri doğrultusunda gerekli önlemler alınmalı, ve morg çalışanlarının enfeksiyon kontrol önlemleri konusunda eğitimleri yapılmalı gerekli kkd.lar sağlanmalıdır. Covid-19 pandemisi sırasında görevli sağlık çalışanları Covid-19 hastalığına yakalandığında, bu hastalık iş ve meslek hastalığı kapsamında değerlendirilmiştir. Covid-19 a yakalanan sağlık çalışanlarının iş ve meslek hastalıkları bildirimi yapılmalıdır. Yine iş sağlığı ve güvenliği kapsamında olağanüstü toplantılar proaktif olarak planlanmalı, yapılmalı ve alınan kararlar kurul karar defterine yazılmalıdır.”

Hastanelerin denetlenmesi gerektiğini de vurgulayan yönetim kurulu, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği yangın tesisatı ve hortumlar, motopomplar, boru tesisatı kontrollerinin (projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının belirlenmesine yönelik) kamu tarafından yetkili kişilerce denetlenmelidir” dedi.