HEDİYE EROĞLU

Corona virüsünün yayılmasını önlemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında adeta hayat durdu. İşyerleri kapanırken açıklanan destek paketleri ile ekonomiye can suyu verilmeye çalışıldı. Ancak hükümet bu sıkıntıları azaltmaya yönelik çeşitli önlemler açıklasa da bürokrasi ve bozuk sicil esnafı yine mağdur etti.

Corona virüsü ile mücadele kapsamında ekonomi adeta dururken zordaki esnaf, bozuk sicil nedeniyle alamadığı destekler nedeniyle her geçen gün daha kötü bir geleceğe sürüklenmenin tedirginliğini yaşar oldu.

MERSİN’DE 60 BİN ESNAFIN YARISI KAPALI

“Esnafımız perişan” diyerek konuya dikkat çeken Mersin Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (Mersin ESOB) Başkanı Talat Dinçer, “Hiç kimse böyle bir sağlık problemi olsun istemez tabi insan hayatı, sağılımız her şeyin önünde ama bunun birde ekonomik sonuçları da olacak. Bu süreç içerisinde esnafımızın büyük bir bölümü kapalı. Kapanan organizasyon şirketlerimiz, berberler, kuaförler, düğün salonları, fotoğrafçılar, kafeteryalar, lokantalar derken şuan esnafımızın yaklaşık 30 bini kapalı. Mersin’de toplam 60 bin üyemiz var ama yarısı kapalıyken diğer yarısı da sokakta insan olmadığı için iş yapamıyor. Yüzde 10 iş yapan, evine çorba götüren şükretsin. Esnafımız gerçekten sıkıntılı.

“SEZON HAZIRLIĞI İÇİN VERİLEN ÇEKLER-SENETLER VAR”

Yaza hazırlanmak için kıştan sipariş verenler oldu. Esnafımız gerçekten sıkıntıda çünkü yaza hazırlanmak için kıştan sipariş verip, stok yapıldı, sezon hazırlığı kapsamında yatırımlar yapıldı, çekler-senetler verildi. Bütün bunlar ellerinde kaldı. Bir taraftan ellerinde kalan mallarına mı yansın insanlar diğer taraftan çeklerin zamanı geldi ama ödenemiyor buna mı yansın? Dolayısıyla şuan küçük esnaf sanatkar hakikaten büyük bir çıkmaz içerisinde.

Mersin’de 30 bin kapalı işyerinden bahsediyoruz ki bu aileleri ile birlikte yüz binlere tekabül eden bir rakamdır. Mersin’de 60 bin esnaf var, en küçük bir çay ocağında bile 3, lokantada 20, tantunici de 10-15 kişi çalışıyor. Bizim şuan esnafın geneli aç durumda zaten zor durumdaydı, günü kurtarıyordu. Zincir marketler esnafı zaten yok etmişti. Hal böyle olunca esnafımız iyiden iyiye zora girdi. İlk etapta kiralar gündeme geldi. Hadi kamununkini biz hallettik bir şekilde, Büyükşehir Belediyesi’ne ait işyerlerinin kiralarına erteleme geldi. Ama zaten erteleme de çözüm değil. Bu süreç ne kadar devam eder ise bu insanlardan kira istenmemeli. Şuan desteklerini de aldık kamuyu çözüyoruz da şahsa ait kiralamalarda sıkıntı var. Şahısların da pek çoğunun tek geçim kaynağı aldığı kira ancak esnaf kira ödeyecek durumda değil. Böyle olunca sıkıntı yaşıyor” dedi.

“ESNAFA EN AZINDAN ASGARİ ÜCRET TUTARINDA YARDIM YAPILMALI”

Talepleri dile getirmeyi de ihmal etmeyen Başkan Dinçer, “Talepler açık. Şuan biliyorsunuz kısa safhada ülkenin ekonomisini düşündüğümüzde ekonomide büyük bir sıkıntı var. En azından bu süreç içerinde küçük esnaf sanatkarın kepenkleri kapattırılmamalı. Bu süreç geçtiğinde de ayakta duracak kadar destek verilmeli. Onun için biz bazı öneriler sunduk. Örneğin bu süreç içerisinde işyerleri kapalıyken kapalı olan esnafın evlerine devlet tarafından en azından asgari ücret tutarında yardım yapılmalıdır. İşçilerimiz İŞKUR’dan yararlansın, yararlanamayan da aylık olarak fonlardan desteklensin. Vatandaşa nasıl ayda bin TL veriliyor ise işçilere de verilsin.

SIFIR FAİZLİ KREDİ ŞART

Ayrıca insanlar kiralarını, çekini, senedini ödemesi lazım. Bu insanlara derhal sıfır faizli kredi çıkarılsın ve bu da bir süre ödemesiz olsun ki, elindeki parayla ödemelerini yapabilsin dedik. En azından süreç geçtikten sonra çalışmaya başladığında esnaf bir ödeme takvimi olsun önünde. Ama tüm bunlar için kriter aranmamalı. Bu süreçte şart düşünecek durumda değiliz.

“SİCİLE BAKILMAMALI”

İnsanlar zaten daha önceki yaşadığı dönemlerden sıkıntılar çekti. Bu dönemden kalma siciller bozuk. Ama anlamadığım şu; bir insan 5-10 sene önce işi kötüye gitmiş, sıkıntı çekmiş olabilir ama daha sonra kendini toparlamış işine devam etmiş ise hala sicili bozuk diye yargılayarak, bu insanların finansman ihtiyacına cevap vermemesi anlaşılabilir değil. İnsanların kredilendirmesinde, günü birlik ödemelerinde bir sıkıntı var ise tamam buna diyecek bir şeyimiz yok. Ama bunu bu dönemde kullanmamak lazım. İnsanların coronavirüsü ile mücadele kapsamında iş yerlerinin kapalı olduğu bir dönemde ne siciline, ne puanına bakılmalıdır. Bu insanları ayakta tutmak istiyorsanız riski göze alıp sıfır faizle kredi ulaştırıp, ayakta kalmalarını sağlamamız lazım. Mersin nüfusunun en azından 3’te ikisi en azından bizim esnaflarımızdan doyuyor. Bizim yanımızda 250 bin çalışan insan var ki bunlar aileleri birlikte Mersin nüfusunun yarısından fazlasına tekabül ediyor. Bu kadar önemli bir kesimi yok etmenin bir anlamı var mı? O yüzden özellikle SGK ve vergisel yükler ertelenmeli. Ama bu ertelemeler de çare değil. Bu ertelemeler çözüm değil. Cari döneme denk gelecek ödemeler ertelendiğinde ama iki deme üst üste bindiğinde insanlar zaten ödeyemeyecek. Biz tekrar tekrar söylüyoruz, bu süreç boyunca esnafın SGK primleri işsizlik fonundan ödenmeli. Bu fonları biz neden kurduk? Bu fonlara neden sürekli para aktarıyoruz? Bu kara günler için. O yüzden bu süreçte insanlardan Bağ-Kur primi talep etmek, ÖTV talep etmek yersiz. O yüzden hükümetin buna bir an önce çare bulması gerekiyor. Ötelemeler, ertelemeler ile biz bu işin içerisinden çıkamaz ve ayağa da kalkamayız” diye konuştu.

“HALKIN OLANI HALKA VERİN”

Esnaf ile belediyelerin işbirliğine de vurgu yapan Talat Dinçer, şunları söyledi; “Esnaf ile belediyeler arasında işbirliğinin artması ile ilgili Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı ile görüşme yaptım. ‘Halkın olanı halka verin. Gelin şu insanlara Ankara, Gaziantep, Diyarbakır, Konya Belediyeleri gibi kapanan işlerlerine belli bir rakam belirleyip destek olun’ dedim. Sayın başkan nakit parasının olmadığını ancak su faturası göndermemek, kiraları ertelemek gibi destekler vereceğini ve esnaflara gıda yardımı yapacağını da belirtti. Ayrıca ihtiyaçların Mersin’deki firmalardan temin edilmesi için de talepte bulunduk. En azından Halkkart’a Mersin esnafını dahil ettik. Ama bizim şiddetle sıcak paraya ihtiyacımız var. Nakit para olmaz ise bu işin içerisinden çıkmamız çok zor.”