AYŞENUR ÖNAL

Pandemi ile kriz yaşanan sağlık sektörüne bir kriz daha eklendi. Tıbbi malzeme satan firmaların, kamu ve üniversite hastanelerine ürün teminlerinin ardından yaklaşık 3 yıldır ödeme alamamaları gündeme bomba gibi düştü.

Covid-19 salgınından dolayı yatacak hastane bile bulamayan vatandaşlar, şimdide hastane bulsa dahi malzeme bulamama sıkıntısı ile karşı karşıya. Konuya dair basın açıklaması düzenleyen Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Sağlık Komitesi, sektörün pandemi ile ölüm döşeğinde olduğunu vurguladı. Ödemeler için çözüm beklenirken bir darbenin de Maliye Bakanlığından geldiğini belirten sektör temsicileri, yüzde 20-15 civarı kar elde ettikleri medikal ürünlerden yüzde 60 feragat istenmesinin akıl alır gibi olmadığı vurguladılar.

“İFLASLA BURUN BURUNA”

Kamu alacaklarının gecikmesi git gide kangren etkisi yarattığını vurgulayan MTSO Sağlık Komitesi Üyesi Yasemin Taş, “Sağlık sektöründe faaliyet gösteren; tıbbi malzeme, tıbbi cihaz ve beşeri ilaç ticareti yapan ve kamu ile çalışan tüm üyelerimiz uzun süredir alacakların tahsil etme konusunda problem yaşamaktadırlar. Pandemi ile ilgisi olmayan bir konudur, pandemi ile daha da çıkmaza giren bir konudur. Pandemiden önce 12 ay olan gecikme, pandemi ile kamu hastanelerinde 16 ay, üniversite hastanelerinde 3 yılı geçmiştir. Bu gecikme üyelerimizi finansal bir krizin içerisine sokmaktan öteye iflasla burun buruna getirmiştir” diye konuştu.

Sektörün geleceğinin ve varlığının devam edebilmesi açısından ciddi sıkıntılar yaşandığını kaydeden Taş, bu sıkıntıları her platformda dile getirdiklerini ama çözüme dair yol alamadıklarını söyledi.

“GÜNÜ KURTARAN POLİTİKALAR ÜRETİLİYOR”

Yerli ve milli ürün söylemlerinin herkesi heyecanlandırdığını söyleyen Taş, realiteye bakıldığında umutsuzca düşündüklerini belirtti. Sektörün hali hazırda dışa bağımlı hallerinden kurtulmak istediklerini belirten Taş, “Firmalarımız sürdürülebilir bir büyüme planı yapamıyor, yatırım planlayamıyor, Ar-Ge’ye bütçe ayıramıyor çünkü alacaklarını zamanında tahsil edemediği için günü kurtaran politikalar üretiyor. Firmalarımız,  yatırımı bırakın, varlıklarını devam ettirebilmek için istihdamı azaltmak ve küçülmek zorunda kalıyor” dedi.

ÇÖZÜM FERAGAT MI?

Ödemelerin yapılması için çözüm beklerken Maliye Bakanlığı’ndan gelen duyumların endişe uyandırdığını belirten Taş, “Daha önce 2018 yılında yaşadığımız feragat konusu yeniden gündeme geldi. Bu durum sektör temsilcilerinin ve aynı zamanda üyelerimizin de haklı tepkilerine sebep oldu. 2018 yılı öncesinde üniversite hastanelerinden tahsilatta gecikme yaşıyorduk. 5 yıla yakın gecikme yaşanmıştı ve hiçbirimizin beklemeye gücü kalmamışken feragat konusu gündeme gelince ülke ekonomisinde dalgalanmaları da düşünüp ödeme şartlarını kabul etmek zorunda kalmıştık. Şu anda Maliye Bakanlığı’ndan tekrar ilaç için yüzde 20, medikal ürünler için yüzde 30-60 arası alacağımızdan feragat etmemiz isteniyor. Çok düşük karlılıkla yaptığımız satışların tahsilatını yüzde 20-yüzde 60 feragat ile tahsil etmemizin talep edilmesi kabul edilemez” sözlerine yer verdi.

“YÜZDE 60’A VARAN FERAGAT TALEBİNİN TEMELİ NEYE DAYANDIRILIYOR”

Feragat gerekçesinin ne olduğunu öğrenmek istediğine vurgu yapan Taş, “Kamuoyuna firmaların fahiş kar elde ettiği algısı yaratılması tüm sektör temsilcilerimize yapılmış hakarettir. Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı’nın kullandığı sistem üzerinde tedarikçilerin hangi ürünü kaça alıp kuruma kaça sattıkları net olarak görülmektedir. Bundan öte ürünlerin satış fiyatının üst limiti Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Firmaların kamu hastanelerine veya üniversite hastanelerine SUT fiyatlarının üzerinde ürün satmaları imkan dahilinde değildir. İhale teklifleri bu limiti aşamaz. Bu durumda firmalardan yüzde 60’a varan feragat talebinin temeli neye dayandırılıyor, sektör olarak bunu merak ediyoruz” diye sordu.

“TL DEĞER KAYBEDERKEN SEKTÖRDE İSTİKRAR BEKLENEMEZ”

Medikal ürünlerdeki fiyat istikrarsızlığına değinen Taş, “Özellikle medikal ürünlerde fiyat istikrarsızlığından bahsediliyor. Evet, fiyatta istikrar sağlanamıyor, neden mi? Çünkü üretimde ve ticarette dışa bağımlıyız ve dövizle alım yapıyoruz. Türk lirası sürekli değer kaybedip, kurlar hızla yükselirken sektörün fiyat istikrarını sağlayabilmesi beklenemez. Sektör temsilcilerimizin varlığını sürdürebilecek şansı kalmamıştır. Zamanında tahsil edilemeyen alacaklarından dolayı bankalara borçlanarak zaman kazanmaya çalışan üyelerimiz, tahsilatlarını yapamadıkları için banka borçlarını da ödeyemez hale gelmiştir” dedi.

“FİRMALARIMIZ İFLAS EDERKEN SAĞLIK SİSTEMİ DE ÇÖKECEKTİR”

Feragat söylemleri ile uzayan çözümsüz ortamın firmaları iflasla burun buruna getirdiğini söyleyen Taş, “Ülkenin Sağlık çalışanlarına ve sağlık ürünleri tedariklerine en çok ihtiyacı olduğu şu günlerde, Medikal ve ilaç tedarikçilerinin gecikmiş ödemeleri yapılarak ticari faaliyetlerinin aksamasının önü kesilmelidir. Aksi halde firmalarımız iflas ederken sağlık sistemi de çökecektir. Sektör ölüm döşeğinde. Her taraftan firmaların çığlıkları yükseliyor. Firmalarımız devletten hibe -teşvik istemiyor. Hak edişlerinin, verdikleri ürün ve hizmet bedelinin, ödeme vadesi geçmiş alacaklarının ödenmesini talep ediyor” dedi.

“FERAGAT ORANLARI DA, FERAGATIN KENDİSİ DE KABUL EDİLEBİLİR DEĞİLDİR”

Maliye Bakanlığı’nın ise; “Paranı öderim ama anaparanın yüzde 20-yüzde 60’ından vazgeç, 3 yıl beklemiş olabilirsin, vazgeçmezsen ödeme yok beklemeye devam edersin” dediğini vurgulayan Taş, “Feragat oranları da, feragatın kendisi de kabul edilebilir değildir. Firmalarımız 3 yıldır ödeme bekliyor ve alacakları zaten değer kaybına uğramıştır. Vade farkından vazgeçmek bile feragattır çünkü TL’nin değer kaybı yüksektir” dedi.