Hediye Eroğlu

Ülke genelinde kış aylarında olunmasına rağmen, hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle meyve ağaçları çiçek açarken, bastıran soğuk hava üreticiyi endişelendirdi. Zamanından önce çiçek açan özellikle erkenci ürün ağaçlarının soğuk hava ile zarar görmesi sonucu rekolte kaybının yaşanması söz konusu.

ZİRAİ DON RİSKİNE DİKKAT!

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Mersin Şube Başkanı Necmi Birim, konuyla ilgili gazetemize yaptığı açıklama ili üreticileri uyardı.

Küresel ısınma sonucu değişen mevsim koşullarının tarımsal üretimi olumsuz etkilediğini belirten Birim, geçen yıl yaşanan kuraklık ve diğer doğal afetler nedeniyle bölgede üretilen bazı ürünlerde rekolte düşüşleri olduğunu anımsattı.

“Şimdi ise soğuk dalgasının getireceği zirai don riski de üreticilerimizi tedirgin etmektedir” diyen Birim, “Sıcaklığın gün içinde düşüşü genellikle öğleden sonra başlayıp, gece yarısından itibaren kritik seviyenin altına düşer. Sıcaklığın en düşük olduğu saatler sabaha yakın saatler olup genellikle gün doğumundan hemen önce dondurucu değere ulaşmaktadır. İşte bu olaya zirai don olayı denir. Bitkisel ürünleri soğuk hava atmosferinde oluşabilecek don olayından korumak için çok çeşitli yöntemler uygulanmaktadır.

REKOLTE VE KALİTE KAYBI OLABİLİR

Akdeniz’de tarımsal üretimin önemli bir kenti olan Mersin”de, sert çekirdekli bazı meyve ağaçları 15 - 20 gün erken çiçeklendi. Büyük oranda rekolte ve kalite kayıplarına yol açabilecek zirai don riskinin artması, üreticileri tedirgin ediyor.

Sıcaklık düşüşünün sert çekirdekli meyve türlerinin hangi fenolojik dönem aşamasında meydana geldiği hasar şiddeti ile yakından ilişkilidir.

 Örnek verecek olursak; Kayısı yarım saat ve daha az süre -4°C kalırsa tomurcukları, -3 °C kalırsa açmış çiçekleri zarar görür. Şeftali erken uyanan bir meyve türüdür çiçek tomurcukları açılmadan önce -5 ile -6 derecede zarar görürler. Turunçgil ağaçlarının ve meyvelerinin soğuğa dayanımı farklıdır, -4 ila -8 derece  arasında fenolojik durumlarına göre zarar görürler. Bir çok yöntem geniş alanlara sahip, ekonomik yönden güçlü şirketlerin veya üreticilerin uygulayabilecekleri (Rüzgar pervanesi, Sisleme sistemleri vb) pahalı yöntemler olsa da, bölgemizde orta ölçekli bir üreticinin uygulayabileceği basit yöntemler vardır” diye konuştu.

ÜRETİCİYE ÖNERİLER

Üreticiye öneriler de bulunmayı da ihmal etmeyen Başkan Birim, bunları şöyle sıraladı; “Hava sıcaklığı gece yarısında saat 11:30’dan önce 2 ila 4 °C’ye yaklaştıysa hemen damla sulama sisteminin çalıştırılarak sulama yapılması gereklidir. Yeraltı sularının (kuyu suyu) kışın ortalama sıcaklığı 14-15 °C’dir ve enerjili su olduğu için uygulandığı toprağa sıcaklığı radyasyonla yayar, bir buhar ortamı oluşturur.

Saman balyaları hakim rüzgarın estiği istikamette  ateşe verilir, oluşan duman bulutu soğuk radyasyonunun çökmesine engel olur.

ÜRÜNLERİNİZİ SİGORTALATIN

TARSİM sigortası kapsamında üreticilerimizin tüm doğal afet risklerine karşı ürünlerini en az 7 gün (Poliçenin aktif olabilmesi için) öncesinden sigortalamaları gerekmektedir.

Doğaya bağlı bir sektör olan tarımsal faaliyetlerde özellikle meyve bahçeleri tesis edilirken bütün doğal riskler dikkate alarak planlanmalı, rüzgar kıran ağaçlarla çevrilmeli, yer altı sularıyla sisleme ve sulama dahil sağlıklı bitki besleme yöntemlerine varıncaya kadar alınacak tüm önlemlerin yanı sıra sigorta kapsamına da alınması çok önemlidir”.