HEDİYE EROĞLU

Türkiye’nin yaş meyve sebze deposu Mersin başta olmak üzere ülke genelinde ki üreticilerin sık sık yaşadığı Rusya Federasyonu’nun kalıntı bahanesiyle ürün iadeleri sürürken denetimler artırıldı.

Son olarak Rusya’ya ihracatı yapılan iki parti Türk tarım ürününe giriş izni verilmedi. İlk habere göre, Rusya Tarımsal Ürün Denetim Dairesi Rosselhoznadzor, Türkiye'den gelen 9 ton taze çileğin, Baltık Denizi kıyısındaki Kaliningrad şehrine girişine izin vermedi. Kurum yetkilileri çileklerde Kaliforniya çiçek tripsine rastlandığını açıkladı. Söz konusu haşere, Rusya'da karantinaya tabi sayılıyor.

Konuyu haberleştiren yerel 39Rus portalı, Türk menşeli çileklerin ürün sahibi tarafından Rosselhoznadzor denetiminde imha edileceğini bildirdi.

Portal, bilimsel adı Frankliniella occidentalis olan çiçek tripsinin sebze kültürlerine ve dekoratif çiçeklere bulaşma özelliğinde olduğunu ve Rusya'daki yayılımının önlenmeye çalışıldığını yazdı.

Türkrus sitesinin aktardığına göre, Rusya'nın Bryansk bölgesinde yine çiçek tripsi tespit edilen Türk menşeli 6,6 ton biberinin de ülkeye girişine izin verilmedi.

Yetkililer ürünün tamamının Türkiye'deki alıcıya iade edildiğini duyurdu.

“İHRACAT YAPMAK ZORLAŞTI”

Ürün iade kararları “Rusya'nın kabul etmediği böcekli biberleri biz mi yiyeceğiz” sorusunu gündeme getirirken uzmanlar ve iş dünyası bu duruma tepki gösterdi.

Mersin Akdeniz Ziraat Odası Yönetim Kurulu üyesi ve ziraat mühendisi Turgut Demir, iade kararlarının genelde siyasi anlaşmazlıklarda ve Rusya Federasyonu’nda üretimi artan ürünlerin ihracatında gündeme geldiğini belirtti.

Ancak kalıntı iddiasıyla yapılan ürün iadeleri sonrası sağlıksız sebze-meyvenin iç piyasada tüketileceğine dair endişenin de yersiz olduğunu aktaran Demir, “Rusya Federasyonu’nda zaman zaman üst makamlar zirai karantina müdürlüklerini çalıştırmak için ‘Türkiye’den gelen tüm ürünler mi 10 numara 5 yıldız, mı hiç mi geri gönderecek ürün yok?’ diyerek bilinçli geri göndermeler yapabiliyor.

Yani gönderilen ürünlerin insan sağlığını tehlikeye atacağı iddiaları her zaman gerçeği yansıtmıyor. Onlarda arada bir analiz değerleri çok yüksek çıkan ürünleri geri gönderiyorlar. Ama asıl gönderme zamanı o üründen kendi ülkelerinde ki üretim çok olduğu veya ülkemiz ile dış politikada karşı karşıya gelinen zamanlar oluyor.

Ürünlerimizi geri gönderme kozunu kullanıyorlar. Eski yıllara göre ihracattan geri dönen ürün miktarında ciddi düşüşler var buda demek oluyor ki üreticilerimiz, eskiye oranla daha sağlıklı ve bilinçli üretim yapıyor” dedi.

“ÇİÇEK TRİPSİ VAR DEMEK SAĞLIKSIZ ÜDÜN DEMEK DEĞİL”

Rusya Federasyonu’nun son iade kararında etkili olan çiçek tripslerinin insan sağlığına etkilerini de değerlendiren Demir, “Çiçek tripsleri 0.9–1.3 mm büyüklüğünde, oldukça küçük, ince uzun ve hareketli böceklerdir. Çiçek tripsleri, çileğin çiçek ve meyvesinin bitki özsuyunu emerek, çiçek dökümü ile verim düşüklüğüne, meyvenin küçük, sert ve çekirdekli olmasına, düzensiz olgunlaşmasına, bronzlaşmasına ve şekil bozukluğuna neden oluyor. Tripsler, çileğe emgi yerlerinden değişik bakteri, mantar ve virüs hastalıklarını bulaştırarak da zararlı olurlar. Bunların hepsinin neticesinde de ürünün raf ömrü kısalıyor.

Rusya Federasyonu’nda fazla bulunmayan bir böcek türüdür. Ürünlerde bu tripsler çıktığında Rusya, ülke içinde yayılmasını önlemek için iadeler yapabiliyor. Zirai Karantina Müdürlüğü bundan dolayı virüs analizi de yapmaya başlamış durumda. Hem virüs hem pestisit analizi yapıyorlar, denetimler arttırıldı” diye konuştu.

DENETİM ARTTI İHRACAT ZORLAŞTI

Öte yandan Zirai Karantina Müdürlüklerinde artan denetimler sonucu ihracat yapmak zorlaştı. İhracatçılar artan denetimlerden dert yanarken Mersin’de Zirai Karantina Müdürlüğü’nün sadece bayramda biber ile alakalı 30’u aşkın analiz yaptığı ve 8 adet haricinde ki ürüne izin vermediği öğrenildi.

Yine Zirai Karantina Müdürlüğünün sebze ürünlerinde bayramda 40’a yakın analizden 32 tanesine çıkış izni vermediği de gelen bilgiler arasında.