Hediye Eroğlu

Türkiye tarımının merkezlerinden Çukurova’da, asgari ücretin belli olması ile tarım işçilerinin yevmiyeleri belirlendi.

Mersin – Adana bölgesindeki Çukurova’da sayıları 60 bini bulan tarım işçileri asgari ücrete yapılan zam oranında artış için masaya oturuldu. Adana Valiliği üzerinden yürütülen süreç kapsamında 2021 yılı ücret protokolü 31 Aralık’ta sona eren tarım işçileri adına görüşmelere katılan dernekler, yaptıkları zam pazarlığı ile işçilerin bir yıllık zamlı yevmiyelerini belirledi.

KİMLER MASAYA OTURDU?

Görüşmelerde işçiler adına masaya; Çukurova Tarım Aracıları (Elçiler) Derneği, Ceyhan Tarım Elçileri ve İşçileri Derneği, Güvencesiz İşçiler Derneği, Dörtyol Mevsimlik Tarım İşçileri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Erzin Mevsimlik İşçiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği yöneticileri oturdu.

İşveren adına ise; Akdeniz İhracatçı Birlikleri (AKİB), Adana Çiftçiler Birliği Derneği, Yüreğir Ziraat Odası, Adana Turunç Üreticileri Birliği ve Tarsus Paketleme ve Tarım İşçileri Derneği yetkilileri oturdu.

GÜNLÜK TARIM İŞÇİSİ YEVMİYESİ 167 TL

Oy birliğiyle belirlenen mevsimlik tarım işçilerinin günlük yevmiyeleri 2022 ve takim eden her yılın bayında brüt asgari ücretin 1/30’una tekabül eden tutar olarak belirlendi. Bu tutar yüzde 10 elçilik payı dahil edilerek hesaplandı. Çukurova’nın tamamında ve tüm tarım kollarında çalışan tarım işçilerini kapsayan protokol ile günlük tarım işçisi yevmiyesi 167 TL oldu. Protokolde ayrıca budama işçisi günlük yevmiyesinin belirlenen tutarın yüzde 10 fazlası, ilaçlama işçiliğinin yüzde 20 fazlası ve muavinlik işçiliğinin günlük yevmiyesinin belirlenen tutarın yüzde 30’dan fazlası olarak kabul edilmesi de kararlaştırıldı.

PAKETLEME İŞÇİSİNİN YEVMİYESİ 156 TL

Ayrıca Akdeniz Yaş Meyve Sebze İşletmecileri Derneği (AYMED) ile Akdeniz Sebze Meyve Narenciye Çalışanları Dayanışma Derneği, Tarsus Paketleme ve Tarım İşçileri Derneği, Güvencesiz İşçiler Derneği, Erdemli Tarım Elçileri Dayanışma Derneği arasında imzalanan ikinci protokol ile de Çukurova genelinde geçerli narenciye sezonunda paketleme evlerinde çalıştırılacak işçilerin yevmiyeleri de belli oldu.

Yıl sonuna kadar yatılı işçilerin yevmiyesi 145 TL ve fazla mesai saati ücreti 18,12 TL olurken, paketleme işçisinin yevmiye ücreti 156 TL olarak kabul edildi. Bu ücretin 16 TL’si aracılık hizmeti olurken, paketleme işçisinin fazla mesai ücreti 19,50 TL oldu.

Mesai saati 8 saat olan paketleme işçilerinin sabah 08:00’de iş başı yapacağı, saat 10:00’da 15 dakikalık molanın ardından, 12:00-13:00 saatleri arasında yemek molası vereceği ve saat 15:00’de de tekrar 15 dakikalık mola vereceği, mesai bitiminin ise 17:30 olacağı da protokol ile kayıt altına alındı. 

ZAM PAZARLIĞI ZORLU GEÇTİ

Süreçle ilgili gazetemize Mersin Güvencesiz İşçiler Derneği Başkanı Abdulselam Kutlu, zam pazarlığının artan girdi maliyetleri gerekçesiyle zorluğu geçtiğini söyledi. Ancak işçinin hakkını almak için büyük bir çaba  sergilediklerini söyleyen Kutlu, bölgede narenciye bahçesinde çalışanların yevmiyesinin 2010’da 106 TL olduğunu ve 2021 yılında 124 TL’ye çıktığını anımsattı. Bundan yüzde 10 aracı-elçi kesintisi yapıldığını söyleyen Kutlu, “124 TL olan yevmiyenin, mevcut asgari ücret zammı sonrası en az 166,80 TL olması gerekiyor ama biz 196 TL talebiyle masaya oturduk. Zaten bu ücretin de 16 TL’sinin aracıya verilmesi söz konusu. Ancak yapılan görüşmelerde tarım işçilerinin yevmiyeleri 167 TL oldu.

EN AZ YEVMİYE YATILI TARIM İŞÇİSİNİN

Paketleme tesisinde çalışanlar için geçen sene 2010’da 82 TL olan yevmiyeler geçen sene 111,5 TL olmuştu. Bununda yüzde 10 elçiye verilmek üzere kesiliyor. Fazla mesai için belirlenen ücret ise saat başına 12,5 TL olarak belirlendi. Bu ücret artışının en az 161,50 TL olması bekleniyordu. Bu ücret ise 156 TL olarak kabul edildi.

Dışarıdan depolarda çalışmak için gelen mevsimlik yatılı tarım işçilerinin yevmiyesi 2010’da 83 TL idi, 2011’de 103,5 TL oldu. Bundan da yine yüzde 10 oranında elçilere verilmek üzere kesinti yapılıyor. Bu ücretin de en az 150,5 TL olması bekleniyordu ama 145 TL olarak kabul edildi” dedi.

TARIM İŞÇİSİ ZOR YAŞIYOR

Adana Valiliği üzerinden sürdürülen görüşmeler kapsamında zamlı yevmiyeler için masaya oturulacak tarihin 1 Ocak 2022 olarak belirlendiğini söyleyen Başkan Kutlu, “Görüşmelerimiz sonucunda ayın 1’ine randevu verdiler. Yevmiyelere zam pazarlığı için 1 Ocak’ta Adana Valiliği’nde masaya oturacağız.

Ülkenin içerisinde bulunduğu şartlar özellikle mevsimlik tadım işçileri için çok zorlu bir yaşantı sürülmesine neden olmakta. Bu amaçla bizlere yapılacak zam hayatımızı idame ettirebilmek adına çok önemli.

“SEZONLUK ÇALIŞMAYLA BİR SENEYİ GEÇİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”

Dar gelirliler olarak zam yağmuru altında eziliyoruz. Bir yevmiyeye bir torba un alınmıyor. Yoksulluk sınırının en dibinde yaşayan insanlarız biz. Asgari ücrete gelecek zammın bize yüzde 10 fazlasıyla yapılmalı. Çünkü asgari ücretlinin SGK’sı, haftalık izni var ama bizde hiç biri yok. Bizim ise iş güvencemiz yok, 6-7 ay sezonluk çalışıyoruz. Bu sezonluk çalışmayla bir seneyi geçirmeye çalışıyoruz” diye konuştu.