Hasan Küçük

Balık av yasağı Karadeniz'de 1 Eylül'de sona ererken Akdeniz'de ise 15 Eylül'de sona erecek. Yasağın sona ermesine az bir zaman kala Mersinli balıkçılar hazırlıklarını sürdürüyor. Yeni sezon öncesi Mersin'deki balık pazarı esnafı ve tekne sahipleri ile sorunlarını görüştük. Mersin Balıkçılar Derneği Başkanı Adnan Polat, havaların sıcak olması nedeniyle Mersin'de av yasağının 15 Eylül'de sona ereceğini, av sezonunun açılması ile birlikte fiyatlarda düşüş yaşanacağı görüşünde.

"BALIK FİYATLARI DÜŞECEK"

Şu anda tezgahlarda çiftlikte yetişen çupra ve levrek ile sardalya ağırlıklı balığın bulunduğunu anlatan Polat, " Şu an çupra levrek 100-120 TL arasında, 150 TL’ye kadar levrek var. Sardalya 35-40 TL arasında. Kefal ise 35-40 TL arasında gidiyor. Barbun felan yok. Dondurulmuş halde barbun var 100 TL civarı. Av yasağı sona ererse bu çeşitlerde bollaşma olur. Mevcut sattığımız balıkların fiyatları ise düşer. Sardalya ve kefal 20-25 TL’ye, Barbun, gümüş 30-40 TL düşer. Özellikle eylül, ekim kasım ayları halkın en çok balık yemesi gereken aylar. Bu aylarda fiyatlar çok uygun olur. Taban ve dip fiyatlardır. Mazot fiyatralı artmış olsada fiyatlar düşer. Çünkü bolluk oluyor. 2-3 ayda verim fazla. Halkımız bunu değerlendirsin. İnsanlar tam yılbaşında balığın olmadığı zaman balık talep ediyor. 30 lirada 2 ay önce almadığı balığı 100 liraya alıyor. Halbuki 30 lira iken yemeleri lazım. Ucuz iken dolabına, difrizine atıp istediği zaman çıkarıp yesinler. Çoğu müşterimiz ucuz iken alıp dolabına attığı balığı pahalı olduğu zaman çıkarıp yiyor" dedi.

"YÜKSEK AKARYAKIT FİYATLARI BALIK FİYATLARINI ARTIRIYOR"

Balıkçıların en büyük sorunun yüksek akaryakıt fiyatları olduğunu anlatan Polat, "2 yıl öncesine kadar mazot indirimde idi. Şu an mazot indirimi ve ÖTV indirimi balıkçılara yok. Fiyatların yükselmesinin sebebi biraz da bundandır. ÖTV indirimi balıkçılara yansır ise bu balık fiyatlarınada yansıyacaktır. Balıkçılar normal pompa fiyatından mazot alıyor. Yüzde 15-20’lik bir indirim olsa bunun balık fiyatına yansıması büyük olur. Çünkü tekneci daha çok çalışmaya başlıyor. Mazot pahalı olunca kurtarıp kurtarmayacağını hesap ederek bir gün çıksa bir gün balığa çıkmıyor. İşçiliği, maliyeti hesap ediyor. Mazot ucuz olsa her gün çıkacak. Fazla balık yakalandığı zaman piyasada fiyatlar düşecek. Devletimizden indirim bekliyoruz. Balıkçılık bir tarım sektörüdür. Tarım Bakanlığı’na bağlıyız. Çiftçilere mazot indirimi, gübre yardımı yapılıyor. Bunu balıkçılara da yapsınlar" şeklinde konuştu.  

"MERSİN'E BALIK HALİ YAPILMALI"

Mersin'de balık halinin olmamasının büyük bir eksiklik olduğunu anlatan Polat, "Akdeniz’in balığı Mersin’den gidiyor. Antalya’ya, İstanbul, İzmir’e  balık yolluyoruz ancak balık halimiz yok. İzmir Buca'da balık hali var. Sabah saat 4-5'te satışa başlarlar. Balık hali olunca ürün daha değerli bir şekilde satılıyor. Bundan hem belediye, hem balıkçı hem aracı kazanıyor. Bununla ilgili talebimiz oldu. Belediye'nin yanında Bakanlığında onay vermesi lazım. Burada yapılabilecek uygun alanlar var. Marina'dan Atatürk Parkına kadar çok boş olan var. Buralara balık hali yapılırsa Atatürk Parkı'da çarşıda cazibe merkezi haline gelir" ifadelerini kullandı.

"İLÇELERDE AÇILAN BALIK PAZARLARI BİZİ OLUMSUZ ETKİLİYOR"

Merkez ilçelerde açılan balık pazarlarının kendilerini olumsuz etkilediğini anlatan Polat, "Biz bu durumu lçe belediye başkanlarına anlattık ama bizi dinlemediler. Her belediye kendi kararını alıyor. Bize Mezitli, Pozcu, Tece ve Davultepe'den günlük müşteriler geliyordu. Biz bunu Mezitli'ye balık pazarı açılırken öğrendik. Biz açılmasın dedik ama bazı esnaflar açılsın bir şey olmaz dediler. Çoğu müşterilerimiz orada kaldı. Meğer müşterilerimizin yüzde 60'ı Mezitli ve Yenişehir bölgesinden geliyormuş. O bölgelere balık pazarı açılınca işlerimiz düştü. Akdeniz'in nüfusu 200-300 bin ise gündüz bu nüfus 500-600 bini buluyor. Şimdi Akdeniz'i öldürdük. Akdeniz sadece Akdeniz belediyesi ile olmuyor. Büyükşehir belediyesi öldürdü. Büyükşehir projelerle bunu durdurması gerekir. Mezitli ve Yenişehir Belediyeleri öldürüyor. Kararları ile bizleri öldürmeye çalışıyorlar. Balık pazarı insanları çekme merkezidir. Pazarlar insanları çekme merkezidir. Can damarıdır" şeklinde konuştu.

"BALIKÇILIK BİTİRİLMEYE ÇALIŞILIYOR"

35 yıldır tekne üzerinde balıkçılık yaptığını ve Türkiye'nin her yerini gezdiğini belirten Ayhan Tutsak ise teknecilerin sorununun bitmek bilmediğini söyledi. Balıkçılığın bitirilmeye çalışıldığını ifade eden Tutsak, "Şartlar ağırlaştı. Balıkçının artık dayanacak gücü kalmadı. Bir hafta içinde mazota 5 sefer zam geldi, önümüzdeki günlerde 30 liraya çıkacağı söyleniyor. Balık para etmiyor. Fiyatlar düşük. İşin içinden çıkamıyoruz. Gördüğünüz ne kadar balıkçı varsa hepsinin borcu var. Bazılarının kredi bazılarının kabzımala, avcıya, mazotçuya borcu var. Bir şekilde dönüyor ama nasıl dönüyoruz bizde bilmiyoruz. Oradan alıp oraya veriyoruz. Hep borç harç içindeyiz. Önceki yıllara göre işimiz daha zor" ifadelerini kullandı.

"UMUDUMUZ YOK"

Yeni sezondan ümitli olmadıklarını anlatan Tutsak, "Balıkçılara destek vermelerini istiyoruz. Balıkçılık bakanlığı yok. CHP atak yapmaya başladı. Barış Zaman diye bir milletvekili var. Bütün balıkçıları sorunlarını dinlemeye başladı. Bunlar olması gerekir. Devlet balıkçıya destek vermesi lazım. Avrupa'da bir balıkçı denize çıkıyor. Balıkçıların kotaları var. Yasaklar var. Bizde de kotalar yasaklar var ama gel gelelim bizim devlet desteğimiz yok" dedi.

"MERSİN'E BALIK HALİ YAPILMALI"

Mersin'e balık hali yapılmasını isteyen Tutsak, "Ankara'da Bursa'da mezat var ama Mersin'de yok. Bazılarının işine gelmediği için Mersin'de yok. Biz Mersin'e yapılması için çok uğraştık. Mersin'e balıkçılar için liman yapılsın diye uğraştık. Ödenek İskenderun'a gitti. Antalya'ya yaptılar.  Şimdi burada balıkçıları istemiyorlar. Kimin gücü varsa çark ona göre dönüyor" diye konuştu.

"TÜKETİCİ İÇİN İYİ OLABİLİR AMA BALIKÇILAR İÇİN İYİ DEĞİL"

Tutsak, Cumhurbaşkanlığı kararı ile Nil levreği, kömür balığı, sığ su berlam balıkları, Arjantin berlam balıkları, Alaska mezgit balıkları, gelincik balığı, yaldızlı pisi balığı, Akdeniz kalamarları gibi bazı deniz ürünlerinde gümrük vergisininin sıfırlanmasının balık fiyatlarını düşüreceğini ifade ederek "Gümrük vergisi sıfırlanan balıklar Mısır'dan İran'dan geliyor. Gümrük vergisi sıfırlanınca balık fiyatları düşecektir. Bizde mazot pahalı. Masraf çok. Dışarıdan gelen balık daha ucuz geliyor. Yurt dışından bize karides geliyor. Karides, kalamar bunlar beraber. Piyasayı kırıyor. Tüketici açısından iyi olabilir ama bizim için iyi değil" dedi.