HEDİYE EROĞLU
Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 2023 Yılı Haziran Ayı Olağan Toplantısı I. Birleşimi, Kongre ve Sergi Sarayı’nda yapıldı. Toplantıya Büyükşehir Belediyesi’nin Zafer Çarşısı ile ilgili yıkım nedeniyle tahliye kararı alması tepkileri damga vurdu.
“ESNAF MAĞDUR EDİLMEDEN ÇÖZÜM BULUNMALI”
Konuyu ilk dile getiren AKP Grup Başkanvekili Mehmet Sadık Türüt, “Yakın zamanda basından takip ettiğimiz kadarıyla Zafer Çarşısı ile belediyemizin bazı sıkıntıları oldu. Oradaki esnaf arkadaşlarımız evlerine ekmek götürme peşinde, vergi ödeyen, istihdam oluşturan insanlar. Onlarla bir orta yol bulmanız umudundayız. Her iki tarafında iyi niyetli olduğuna inanıyoruz.
Riskli yapıdır, depreme dayanıklıdır değildir, bunlara girmiyorum. İnşaat mühendisi olmam hasebiyle konuya diğer meclis üyelerinden daha da hakimim. Bu arkadaşlarla ortak bir zeminde, onları mağdur etmeden bu konuya çözüm bulmanızı istiyoruz” dedi.
“DEDİĞİM DEDİK, ASTIĞIM ASTIK’ MANTIĞIYLA YOL YÜRÜMEYİN”
Daha sonra söz alan AKP’li meclis üyesi Zafer Şahin Özturan da konuyu yakından takip ederek sık sık gündeme getirdiğini anımsattı. Takipçisi olduğunun da altını çizen Özturan, Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer’e, her zaman sergilediği ‘dediğim dedik, astığım kestik’ tavrından vazgeçerek, çözüm için uzlaşı çağrısı yaptı.
Özturan, “Zafer Çarşısı hepimizin yakından takip ettiği bir konu. Bu konuyla ilgili geçmişten bugüne kadar bu konuyu en çok konuşanlardan biri de bendim. Sizden ricam bu şehri germeyin, ‘dediğim dedik, astığım astık’ mantığıyla yol yürümeyin. Mersin’de sürekli bunu yapıyorsunuz sürekli.
Esna kardeşlerimizin mağdur olmayacağı sonuçta onların hepsinin evini geçindirdiği aileleri var, proje yapılırken esnafın düzeni kurularak buna göre yapılması gerekli.
Ama ne hikmetse hala mahkeme devam ediyor. Sizin kiracınız olan esnaf kardeşlerimizin kiraları devam ederken mahkemeden karar beklenirken acele bir şekilde tahliye ve yıkım kararı almanız doğru olmamıştır. Esnaf kardeşlerimize sahip çıkmamız gerekiyor.
Burada bir proje yapmak isteyebilirsiniz ama bunu yaparken esnaf arkadaşlarımızı mağdur etmeyelim, onların da haklarını verelim. 50 yıldır orada esnaflık yapan insanlar var.
Bu konunun uzlaşı, istişare diliyle çözülmesi gerektiğine inanıyoruz” diye konuştu.
“ŞEHRİ GERMEK PROVOKASYONDUR, SUÇTUR”
Bu görüşler üzerine Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer ise Zafer Şahin Özturan’ı, amacını aşan kelimeler kullanmakla eleştirdi. Seçer, “Bir belediye başkanı kenti germez, Bunu özel olarak yapmak provokasyondur bu da suçtur, bu başka bir şeydir. Bunu bir dil sürçmesi olarak kabul ediyoruz.
Nasıl çarşı esnafının toplanıp bu konuda doğru ya da yanlış sesini duyurma çalışmasını olgunlukla izliyorsak, bu konuda samimi doğru uyarıları var ise bunları alarak bu konuda çalışma gayreti yapma gayreti içindeysek, bizim de yasaları uygulama zorunluluğumuz var.
Mersin Büyükşehir Belediyesi, 6 Şubat depreminden sonra Kırmızı Lacivert ve Özel İdare İşhanın da faaliyet gösteren birimlerini alelacele taşımak durumunda kaldıysa, mülkiyetinde olan ama kiracılar tarafından kullanılan dükkanların da bir an önce tahliye edilmesi hem can kaybının önlenmesi adına önlem alınması açısından hem de belediyenin üzerine düşen yasal sorumluğu açısından son derece önemlidir” dedi.
“ANALİZ YAPILDI RİSKLİ ÇIKTI” SAVUNMASI
Seçer bu arada, belediye hukuk müşavirlerinden son durum ile ilgili bilgi istedi. Belediye hukukçularından Bilgen Delay, “Zafer Çarşısında, Faal olan 115 dükkan faaliyet göstermekte Kırmızı Lacivertte 19, Özel İdare’de ise 6 dükkan vardır. Afet riski kapsamındaki alanların dönüştürülmesi kapsamındaki kanun çerçevesinde bu yapılarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının anlaşmalı firmalar aracılığıyla risk analizleri yapıldı. Analizler sonucu bunların riskli yapılar olduğu can ve mal güvenliği tehlikesi yarattığı tespit edilmiştir. Bu yapılar bu nedenle malik sıfatıyla Büyükşehir Belediyesi’nin kanuni sorumluluğunu ortaya çıkardı bu nedenle iş ve işlemlerin hızlandırılması zorunluluğu ortaya çıktı.
İlçe belediyelerine, afet riski altındaki yapıların yıkım ve tahliyesi sürecinde Büyükşehir’in ilçe belediyelerine destek vermesi de gerekmektedir.
Riski yapılar çevre ve şehircilik müdürlüğünün de takibindedir. Belediyemize gönderilen yazıda afet riski taşıyan, can ve mal güvenliği taşıyan binaların tahliye işlemlerinde ilçe belediyelerinin yetkilendirildiği bildirilmiştir.
Buna engel olanlar hakkında suç duyurusunda bulunabileceği, görevini yapmayan kamu görevlileri hakkında da cezai işlem yapılması öngörülmüştür” bilgisi verdi.
İLÇE BELEDİYESİ DE SORUMLU
Bunu üzerine Seçer, “Yasa bizimle beraber ilçe belediyesine de yükümlülük veriyor mu?” sorusuna yanıt istedi. Avukat DElay, “Evet veriyor” demesi üzerine Vahap Seçer, “Bunu yasal süresi içinde boşaltıp, yıkım için ilçe belediyesine de görev biçiliyor” dedi.
DAVA REDDEDİLDİ
Bilgen Delay ayrıca, Zafer Çarşısı’ndaki 60 kişinin mahkemeye gittiğini, henüz bir tedbir kararı olmadığını, kiracıların idari yargıya giderek iptal davası açtığını ancak mahkemenin belediye lehine davayı sonuçlandırarak, belediyenin iş ve işlemlerde haklı olduğunu ortaya konduğunu, kiracıların bu davayı açmakta menfaati olmadığı için davayı reddettiğini kaydetti.
“ZAFER ÇARŞISI İÇİN RİSKLİ YAPI TEHLİKESİ TESPİTİ TAPUDA YOK”
Bunu üzerine tekrar söz alan AKP’li Mehmet Sadık Türüt, “Biz olayları karıştırıyoruz. Bölgede, Kırmızı Lacivert ve Özel İdare İş Hanları bulunmakta. Özel idare ile ilgili riskli yapı tespiti yapılmış ve tapuya şerh düşülmüş. Yıkımın yanında güçlendirme seçeneği de vardır. Kamu kaynaklarını özeterek bir karar vereceğinizi düşünüyoruz.
Zafer Çarşısındaki binaların tamamı tek katlı. Bir tanesi sadece esnafların kendi imkanları ile yaptıkları mescit bulunmakta. Burayla ilgili çevre ve şehircilikte riskli yapı tespiti bulunmamaktadır. Burası ile ilgili ayrıca yıkım yerine güçlendirme kararı da alınabilir” dedi.
“YIKIM YERİNE GÜÇLENDİRME KARARINI İDARE VERİR”
Bu esnada Vahap Seçer’den “Yıkım veya güçlendirme kararını idare verecek” çıkışı geldi. “Bir sorun var ise Çevre ve Şehircilik ile görüşün” diyen Seçer’e, tepki geldi.
HUKUKÇULAR DOĞRU BİLGİ VERMİYOR TEPKİSİ
AKP’li Özturan, hukukçuların verdiği bilgilerin yanlış olduğunu savunarak, “Dava açılmış evet ve verilen kararda; Zafer Çarşısı’ndaki işyerlerin tahliyesinin durdurulması ile ilgili mahkeme kararı var. Mahkeme devam ediyor. Belediye bürokratlarınca verilen bilgi doğru bilgi değil” tepkisi verdi.
TEDİR KARARI KALDIRILDI, İTİRAZ REDDEDİLDİ
Bunun üzerine Büyükşehir Belediyesi avukatı Bilgen Delay, “Bu konuda Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan 60 davada da bahse konu dosyaların bir kaçına ilk inceleme yapılmaksızın tedbir kararı alındı evet doğrudur ama daha sonra mahkeme bu kararları kaldırdı. Bölge İdare Mahkemesi kaldırılan tedbir kararına karşı taraf itiraz etti ama bunlarda reddedildi” yanıtı verdi.
“AKDENİZ BELEDİYESİ’NİN ESNAF İLE SORUNU YOK”
Daha sonra söz alan Akdeniz Belediye Başkanı M. Mustafa Gültak ise konuyla ilgili Büyükşehir Belediyesinin gönderdiği resmi yazılar konusunda bürokratlarının çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.
“Burası hukuk devleti yapmamız gerekenleri takip ediyoruz” diyen Gültak, “Akdeniz Belediyesinin esnafla sorunu yok. Akdeniz’in görevi, mülk sahibi büyükşehir ile esnaf arasında çıkan olayların yasa gereği içine çekilmesi durumu var.
Sizin esnafla sorununuz var, yıkım işini yasalardaki bazı maddeler ile bize yıkmaya çalışıyorsunuz. Gerekiyorsa yıkarız.
Mahkeme tarafından Zafer Çarşısı’na ilişkin riskli yapı dosyası istenmiştir. Ancak mahkemeye; evrak kayıtlarında yapılan incelemede Zafer Çarşısı’nda her hangi bir riskli yapı bulunmadığı tespit edildiği bildirilmiştir.
Riskli alan Kırmızı Lacivert İş Hanında var. Ama Zafer Çarşısı ve diğer taraflarla ilgili bakanlık tarafından onaylanmış bir riskli yapı yok. Biz de tebligatlarımızı Kırmızı Lacivert İş Hanı ile ilgili yaptık. Kırmızı Lacivert ile ilgili üzerimize düşen işlemleri sürdürüyoruz.
Biz burada taşeron firma durumundayız” dedi.
“BU SÜRECİN İÇİNDE AKDENİZ’DE VAR”
Vahap Seçer ise “Bu sürecin içinde Büyükşehir’de, Akdeniz’de, İl Çevre Müdürlüğü de var. Bizim yasal olarak bur sorumluluğumuz ya da bundan doğacak her hangi bir zararda bize rücu edecek bir konu ortadan kaldırılırsa biz hemen gidelim oraları yıkalım diye keyfi bir tutumuz yok. Siz ne kadar sözünüzde durdunuz biz de ne kadar sözümüzde durduk bunu da değerlendireceğim” dedi.
ÖZEL FİRMA ‘RİSKLİ, YIKILYENİDEN YAPILMALI’ RAPORU VERDİ
Belediye bürokratları; Kırmızı Lacivert, Özel İdare ve Zafer Çarşısının olduğu 3 parselin incelenmesi için bakanlığa müracaata ettiklerini, Kırmızı Lacivert ve Özel İdare İş Merkezleri çok katlı olduğu için karot alınarak inceleme yapıldığını, Zafer Çarşısı tek katlı olduğu için belediyenin bizzat raporlandırması hakkından dolayı bakanlığın onay verdiği şirkete başvurarak, durum raporunun çıkarılması için müracaat edildiğini bildirdi. Bürokratlar, bakanlığın yetkilendirdiği firmanın Zafer Çarşısının riskli olduğunu, yıkılarak yeniden yapılması için bize rapor sunduğunu söyledi.
SEÇER: “BİR SORUN VARSA YARGI YOLU AÇIK”
Bunu üzerine Vahap Seçer, Zafer Çarşısının riskli olduğunun bakanlığın belirlediği özel bir şirkete yaptırılan rapor ile belgelendiğini söyleyerek, “İdarenin eylem ve yargı yolu açıktır. Belediyemizin aldığı kararlarda bir sorun var ise yargı yolu açıktır. Senin dediğin doğru, benim dediğim doğru tartışmasına gidemezsiniz. Böyle bir şey var ise yargıya gidilir” dedi.
CHP’Lİ ARSLAN, “YÜZ KARASI” DEDİ, MECLİS KARIŞTI
CHP’li Salahattin Arslan’ın, “Burası yapı itibariyle Mersin’in yüz karasıdır” diyerek, yıkımına karşı durulmasına tepki göstermesi tansiyonu yükseltti.
Zafer Şahin Özturan, “Hakaret ediyor, sözünü geri alsın” derken, Cumhur İttifakı diğer meclis üyeleri de Arslan’a tepki gösterdi.
Gerilim tırmanırken Seçer, AKP Grup Başkanvekili Mehmet Sadık Türüt’ü müdahale etmek yerine, olayları arttırmakla eleştirdi. Seçer, “Telkin edeceğinize siz ortalığı velveleye veriyorsunuz. Grup başkanvekili toparlayıcı olur ama siz her şeye müdahale ediyorsunuz Sayın Türüt siz grup başkanvekilisiniz. Uyarı da, rica da almıyorsunuz. Susar mısınız. Her şeye müdahil olmaz. Burada her hangi bir sorun yok ise ben neden ağrımayan başımı ağrıtayım, belediye birimlerimi taşıyayım? Esnafı neden tahliye etme talebinde bulunayım?
“ÖĞRETMEN EVİNİ İSTEDİK VERİLMEDİ”
Biz bunu bir yıl önce burada yine konuştuk. Ne dedik; yer sorunu yaşıyoruz, merkezde bir yerimiz olsa oraya uyun bur çarşı yayar, arkadaşlarımız öncelikli olmak üzere burayı faaliyete alırız dedik.
Sizden öğretmen evinin bulunduğu arazi ile ilgili sizin meclis üyenizden bir teklif geldi. Bunu yapabilirseniz bizde süratle proje yaparız dedik. Bu işler bağırıp çağırarak birilerini karalayarak olmuyor. Bizde samimi olarak elinizi taşın altına koysaydınız, bu sorun 10 kere çözülürdü.
Biz bu arkadaşlarımızı dışarı atalım, katkı sunmayalım demedik, bu iş sadece belediyeden beklenirse yanlış olur. Başta kendileri sonra belediyeler katkı verecek ki hemen çözelim. Siz bunu siyasi malzeme haline getirirseniz bu şık olmaz. Bin yasalar karşısında sorunlu duruma düşemem. Yasa ne emrediyorsa ben onu yapmak zorundayım. Bu işlemi durduracak yasal bir yazı gelir ise biz durdururuz ama gelmez ise sürdürmek zorundayız. Yapacak bir şey yok.
Esnaflarda beni anlayışla karşılasınlar. Onlara da söyledim; ‘biz buranın kiracısıyız bize yeni bir dükkan yapıp verecek’ böyle bir yasal sorumluluğum yok. Ben yeni bir çarşı yapma önerimi sosyal sorumluluk olarak dile getirdim.
Siyaseten malzeme yaparsanız bize yazık edersiniz. Senden benden daha tarihini de şuan ki durumunu da vatandaş iyi biliyor. Orada kimin ne iş yaptığını da biliyor. Bu sorun siyasete malzeme edilmeyecek rızk sorunudur” dedi.
CHP’Lİ ARSLAN, “BEN BİNANI ESKİLİĞİNİ KAST ETTİM”
Daha sonra çarşı ile ilgili söylediği sözlere sosyal medyadan tepki yağması üzerine tekrar söz alan CHP’li Salahattin Arslan, “Orası tekrar yıkılıp yeniden yapılıp, esnafa verilebilir. Ama şuanda o binalar kendi halinde yıkılabilecek kadar çürük. Yıkılabilir. Vatandaş zarar görebilir. Ben binanı eskiliğini kast ettim” dedi.
“CUMHUR İTTİFAKI YARDIMCI OLSUN”
Vahap Seçer ise “İnşallah Cumhur İttifakı başta olmak üzere daha önce talep ettiğimiz Öğretmen Evi’nin yerinin tarafımıza tahsis edilmesi ile süratle bizim oraya arkadaşlarımızı yerleştireceğimiz bir yapının yerleştirilmesi en büyük amacımız. Burası zaten kent merkezi olarak planlanmış durumda.
9 ay sonra yeniden bir yarışa çıkacağız. İddialı olun yarış keyifli olsun. Her türlü yarışa hazırız, antrenmanlıyız” dedi.
TOPKARA ÇÖZÜM ÖNERDİ SEÇER BEĞENMEDİ
MHP’li Mehmet Topkara ise çözüm önerisi sunarak, “Milli Eğitimin yeri tek parsel, öneri olarak otoparkımız var bölgede. Proje değişikliği ile alt otopark kısmını kapalı çarşı üzerini yine otopark yapabiliriz” dedi.
Seçer ise bunun mümkün olmadığını otoparkın yerinin hazineye ait olduğunu belirterek, “Yapılmış bir binanın üzerine inşaat çıkamam. Kapalı bir yer altı çarşısı yapmanın ne kadar ekonomik, doğru olduğu tartışır. Bunlar proje, para işleri. Bizim gündemimizde yeni bir çarşı yapma durumu yok” dedi.
“YER BULUP TAŞININ”
Zafer Çarşısı esnafının yer bulup taşınmasını yıllardır söylediğini belirten Seçer, “Arkadaşlar kendine yer bulsun taşınsın. Zaten orada bir çok esnafın gerçekçi, siyaseten yaparsanız doğru olmaz gerçek faaliyet gösterenlerin yanında bir de orayı yazıhane olarak kullanan var. Bununla ayrılarak bir tespit yapılmalı. Biz yasalar uymak zorundayız. Eğer yıkma kararı çıkmışsa, bunun gereğini yap diyorsa kanun ben bunu yapmak zorundayım idare olarak. Kendilerine yeni bir yer arayışına girmeleri gerektiğini ben yıllar önce söyledim., makul bir taşınma ve kira yardımı önerisi de getirdim. ‘Oraya yer altı çarşısı yap, tarihi kent merkezine dükkan yap’ bunlar çok uygulanabilir projeler değil.
Benim merkezde tek yerim vardı, adliyenin yanında, adliye istiyordu ben de bağışladım. 10 dönüm yeri gözünü kırmadan bağışlayabiliyorsa siz bana 2 dönüm yer bulmak zorundasınız. Ben de kamuyum. Ben adalet bakanlığına satabilirim diyebilirdim. Bu işlemler bitmek üzere” dedi.
Topkara ise “Biz oranın dönüşmesini istiyoruz. Güzelliklere kimse karşı gelmez, bur taraftan da kanun var, deprem var. Oradaki esnaf ile mutabakat sağlayalım. Bu kiriz yönetelim. Başka bir şey istemiyoruz” dedi.