HEDİYE EROĞLU

Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 2023 Yılı Temmuz Ayı Olağan Toplantısının 2. Birleşimi Kongre ve Sergi Sarayı Çok Amaçlı Salon’da yapıldı.

Toplantıya Arpaçsakarlar’da 18 kata imar verilmesi karanının yargıya taşınması nedeniyle durma noktasına gelen inşaatlara çözüm amaçlı hayata geçirilmek istenen düzenleme damga vurdu.

Daha önce 18 kata imar vermesine onay veren Toroslar ve Büyükşehir Meclislerinde bu defa CHP’li meclis üyelerinin sert defansı tartışmalara neden oldu.

Toroslar Belediyesi’nin 2.Bölge İdare Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma kararı sonrası yeniden imar planı hazırlanması gereği kat sayısını 16’ya düşürerek sorunu çözme çalışmalarına muhalefet şerhi düştü.

Ancak düzenlemeyle ilgili müzakerelerde yıllarca kenti yöneten ve silüetin yok olmasına neden olan kadrolar olarak görev yapan Mezitli ve Yenişehir’in meclisteki siyasileri, ilçelerindeki yüksek katlı binaları ‘eskiden alınan ruhsatlar’ diye savunarak, Toroslar’ın önünü tıkamak istedi.

Büyük çoğunluğu CHP’li yönetimlerce yönetilen Mezitli ve Yenişehir’de ki yüksek katlı yapıları görmezden gelip zemin sıvılaşma riskinin en yüksek olduğu bölgeler olduğu gerçeğine rağmen ‘deprem’ bahanesine sığınan siyasiler, kentin en sağlam zeminine sahip Toroslar’da yüksek katlı yapılaşmanın kent silüetini bozacağını iddia etti.

32 KATLI BİNADA BASINI, UZMANLARI SUÇLAYAN TARHAN, ‘BALIK HAFIZALI’ İNSANLARIN DEPREMİ UNUTTUĞUNU SAVUNDU

Deprem öncesi 30’dan fazla kata sahip bina inşaatına yönelik eleştirilerde, basını ve meslek uzmanlarını suçlayarak yanıt veren ancak tepki çeken Mezitli Belediye Başkanı Neşet Tarhan, konu Toroslar olunca tam tersi bir tutum sergiledi.

“Deprem olgusu ayrı bir tarafa konu değerlendirilmesi gereken çok önemli bir konu, bunu bu plan olaylarında dikkate almamız gerekir” diyen Tarhan, “Ama maalesef görüyoruz ki insanlar çok çabuk unutuyor, balık hafızası var”, deprem çok çabuk unutulmuş dedi.

YILLARDIR KENTİ YÖNETEN CHP’DEN BÜTÜNCÜL PLAN ÖNERİSİ

Yaklaşık 25 yıl öncesinde ve son 5 dönem ile birlikte 30 yıldır Mersin’i yöneten CHP’li belediyelerin uygulamadığı

Planların bütüncül olmasının esas olması gerektiğini ancak meclislerde yamalı bohça gibi plan değişikliklerinin ortaya çıkması nedeniyle kentlerde silüet diye bir şey kalmadığını bildiren Tarhan, “Kentte bütüncül bakış Anamur’dan Çamlıyayla’ya kadar geçerli olmalı. Kat yükseklikleri ile emsallerde bunu görüyoruz. Anamur’da bir karar verildiğinde diğer ilçelerdeki vatandaşlar buraları emsal gösterebiliyor. Zaman geçmiş değil, önlem alınabilir.

KALE DUVARLARI GİBİ BİNALARA SAHİP MEZİTLİ’DEN EŞİTSİZLİK ÇIKIŞI

Diğer partilerinde olumlu bakacağına inanıyorum. Gerek kat yüksekliği gerek emsallerde belirli ilkeler koyarsak ilçelerde ki farklı uygulamaların önüne geçeriz.

Bugün Mezitli’de eski yönetmelikten imar alanlar hariç emsal 1,50 ve 1,60 olan yerlerde maksimim 14 kata izin var. Üstelik deniz ile karayolu arasındaki bölgede kat yüksekliği maksimum 10 kat. Kuzeyde de ancak emsal 1,50 olan yerlerde 14 kat olabilirken başka yerde Toroslar’da 16 kat olduğu zaman eşitsizlik, dengesizlik oluyor.

Benim önerim Büyükşehir tarafından genel ölçüt konulursa o zaman bu tartışmalara yer kalmaz. Biz de Mezitli Belediyesi olarak kötü belediye olduk. Mezitli’deki arsa sahipleri ‘neden Toroslar’da 16 kat?’ diyecek. Bunun önüne geçmek gerekiyor” dedi.

CHP’Lİ ÖZYİĞİT’TEN KENDİNDEN ÖNCEKİ CHP YÖNETİMİNE YÜKSEK KATLI BİNA SUÇLAMASI

Yenişehir Belediye Başkanı Abdullah Özyiğit de kat yüksekliğinin önemli bir konu olduğunu belirterek, Yenişehir’de 21 kat yükseklikten söz edildiğini söyleyip, topu kendinden önceki döneme attı. CHP’nin kalesi olan ilçedeki yüksek katlı binaların kendisinden önceki dönemde verilen ruhsatlar sonucu yapıldığını savunan Özyiğit, “Sivil toplum örgütleri tüm odalarımızla birlikte defaatle toplantılar yaparak bölgemizde kat yüksekliklerini belirledik. Daha önce 30’lu katlar yapılan yerlerdeki yüksekliği 21 kat ile sınırladık. Şahısların veya yatırımcının da yeşil bina yapma zorunluluğunu getirdik.

YENİŞEHİR’DE GÖKDELENLER YÜKSELİRKEN ÖZYİĞİT’TEN TOROSLAR İÇİN ‘SİLÜET’ ÇIKIŞI

Bilim insanları bu işin kat yükseklikleri alakalı olmadığını, insanların psikolojik olarak 20’li katlarda otururken sallandığında hissettiği yüksek etki yanında bu işin mühendislik kurallarına uygun yapılarak, bilimi kullanıp zemin etüdü ve uygulamada eksiklik yapılmaması noktasında, yüksek binaların ayakta kaldığını görüyoruz

Adıyaman’ın köylerinde 20 katlı binalar yoktu. Kat yüksekliğinin kent silüeti noktasında değerlendirilmesinin çok daha uygun olacağını düşünüyorum” dedi.

ZEKERİYA ÖZGÜR PLANLAMA İLKELERİNİ HATIRLADI

Yenişehir’in geçen dönem ki belediye başkanı olan CHP’li Zekeriya Özgür ise adeta kendi dönemine ilişkin yüksek kat eleştirilerini duymazdan gelerek, “18 kat veya 16 kat olmaz diye bir şey yok ama bütün bir bölgeye hiçbir analiz yapmadan aynı katın verilmesi planlama ilkelerine aykırıdır. Mahkemede düzenlemeyi zaten bu yüzden bozuyor.

Mahkeme; topografyayı, zemin etütlerini, mevcut parselasyonları, yapılaşma durumlarını göz önüne alarak siz katı düzenleyebilirsiniz diyor. Doğrusu da bu. Yoksa 18 kat veya 16 kat yapılamaz demiyor. Bu her yerde geçerli. Bir kent parçasının bütünü için şu kadar kat demek planlama ilkelerine aykırı. Mahkeme ‘katların yüksekliğinin belirlenmesinde çeşitli kriterler var. Mahkeme bunu analiz edin ve buna göre kademeli uygulama yapın’ diyor.

İmarı 4 kat olan bölgeye siz 15 kat için izin verdiğiniz de ne silüet ne düzen ne de kentsel bir doku kalır. Dolayısıyla bu konuda tüm Mersin’de özellikle de Yenişehir ve Toroslar’da bir çalışma yapılması gerekiyor.

Daha önce kat yüksekliği serbestti, sonra bakanlık bunu bozdu. Şimdi depremde üzerine geldi. Şimdi Yenişehir Belediyesi’ne; yüksek katlı ruhsat talebi yok. Eskiden alınmış yüksek katlı ruhsatları müteahhitler düşürmeye çalışıyorlar çünkü depremden sonra yüksek katlı binalara talep azaldı. Kat rejiminin yeniden ele alınıp, düzenlenmesi gerekir” diye konuştu.

İNŞAATLAR DURDU, VATANDAŞ MAĞDUR OLDU

Eleştirilere sent yanıt veren Toroslar Belediye Başkanı Atsız Afşın Yılmaz ise söyleyecek çok şey olduğunu ancak önce hukuksal süreci ele almak gerektiğini belirtti.

Toroslar Arpaçsakarlar 1 etap imar planı çalışmalarının muhalefet meclis üyeleri dahil herkesin katılımıyla yapıldığını ve planların böyle çıktığını anımsatan Yılmaz, “Daha önce Arpaçsakarlar’ın güneyinde bulunan bölgeye düşük kat verildiğinden, binalar birbirine çok yakın olduğundan tercih edilmedi, değer görmedi” diyerek, vatandaşlarca yüksek kat talep edildiğini aktardı. “Biz de planı yaparken bunu dikkate aldık” diyen Yılmaz, Ancak bu imar planına TMMOB tarafından dava açıldı. Ve iki tane TMMOB çatısı alındaki şehir plancısı tarafından bir bilirkişi raporu verildi. Yargının kararına saygılıyız, başımızın tacıdır ancak tanrı buyruğu değildir, değiştirilebilir. Bu yüzden itiraz müesseseleri var. Karar verildikten 30 gün içinde uygulamak gerektiğinden meclisi olağanüstü toplayarak yeni bir planı ortaya koyma mecburiyetini yerine getirdik. Yani ortada alel acele bir durum söz konusu değildir.

Bu arada karar da kesinleşmiş değildir, istinaf süreci devam etmektedir. Belki de yarın karar iptal edilecektir. Ama kentte kaos oluşmaması için yeni bir imar planı zaruriydi.

Bölgeye dair plan kesinleştikten sonra inşaata başlayan, bu binalardan daire alanlar telaşla bizlere ulaştı. Bir çok eleştiri alan bu imar planı daha önce bu mecliste tartışıldı ve geçti. Yani bozulan imar planı aslında bu meclisin de iradesidir.

MEZİTLİ’DEKİ 18 KAT ZAFER OLARAK KUTLANIRKEN, ARPAÇSAKARLAR ÖTELENİYOR

İmar planı neden iptal edildi? Mahkeme gerekçesinde iki önemli unsur var; kent estetiği ve silüeti. Hakikaten ironik. Mersin’in silüetini çıkarsak herhalde Ulu Cami, Muğdat Camisi, 52 katlı Metropol ve deniz kenarında sur gibi dizilmiş yüksek binalar çıkar. Ancak sahilde bu durum varken hatta 1980’li yıllarda verilmiş ruhsat gereği Mezitli’de 32 katlı bina yapılacakken, yapılan ‘yoğun pazarlıklar sonucu’ kat yüksekliği 18 kata indirilen ve bu da bir zafer olarak değerlendirilirken, Arpaçsakarlar’daki 18 kat öteleniyor, iteleniyor, şöyle olur, böyle olur deniyor. Sanki bu şehirde ilk defa 18 katlı bina yapılacak.

KOCAVİLAYET’E VERİLEN 18 KAT, ARPAÇSAKARLAR’IN DA HAKKI

Bu kuşak Çiftlikköy, Menteş ve Kocavilayet hattıdır ve zemini sağlamdır. Ki bu bölgede Kocavilayet’te 21 kata kadar imar izni verilmiştir. Ayrıca bu bölge Serbest Bölge, liman ve organize sanayi bölesi gibi yoğun alarak insanların çalıştığı ama ihtiyaca uygun yeterli konut olmadığı için her gün şehrin batısından doğusuna gidip gelmek zorunda kaldığı bir yerdir. Yani burası insanların kaliteli, yüksek standartlı konut ihtiyacının var olduğu bir bölgedir. Hal böyleyken kent estetiği, silüeti gibi soyut, genel, subjektif gerekçelerle bu planın değerlendirilmesi hukuka, anayasaya aykırıdır.

Kocavilayet’te 21 kat hakkını elde eden arsa sahibi ile Arpaçsakalar’da 18 kata layık görülmeyen yurttaş arasında hiçbir fark yoktur, hak açısından da fark olmamalıdır.

“TOROSLAR’I ARKA MAHALLE OLARAK GÖRME EĞİLİMİ VAR, BUNU KABUL ETMİYORUZ”

Genel olarak Toroslar’ı arka mahalle olarak görme eğilimi var, bunu kabul etmiyoruz. 18 katlı kum üzerine yapılacak yüksek binalar sahile, Toroslar’a sanayi, Toroslar’a düşük kat…

Mersin’de merkez ilçeler içinde en az sayıda yüksek katlı bina Toroslar’dadır. Ancak bu Toroslar’ın kaderi değildir. Çünkü gelişim bölgelerine yüksek katlı binalar yapılmaya devam edecektir.

KENT SİLÜETİ DENİYOR, YENİŞEHİR’DEKİ 30 KATLI BİNA NE OLACAK?

Muhtemelen ruhsatı daha önce alınmıştır Forum’un kuzeyindeki adada yapılan çok yüksek katlı 30 katlı binayı nasıl nereye koyacağız? Bu bina kent silüetini bozmamakta mıdır? Arpaçsakalar’da arkada kalan yüksek binalar kent silüetini bozarken bu bina nasıl bozmamaktadır? Burada çifte standart vardır. Bu Toroslar, Arpaçsakarlar halkına haksızlıktır. Sırf siyasi mülahazalarla, değerlendirme yapılması, bu şekilde fikir ortaya konması uygun değildir. Bu fikirlere katılmıyoruz

“DEPREME DAYANIKLI BİNA YAPMALIYIZ”

Evet depremde çok canımız yandı. Bunun için depreme dayanıklı binaların yapılmasını sağlamalı ve konut yapımını kolaylaştırmalıyız. Çünkü ciddi bir konut ihtiyacı vardır. Yeni inşaatlar hala vardır. Biz imar planını yeniden çıkarmazsak, konut sayısı artamayacak, şehrimiz değişik sıkıntılarla boğuşmak mecburiyetinde kalacaktır. Bu nedenle bu konunun acil olduğunu değerlendiriyoruz.

“BU YAPILAN ZULÜMDÜR, TOROSLAR’I RENCİDE EDİYOR”

Şehrimiz ile ilgili genel bir deprem değerlendirmesi yapalım ve bunu uygulamayayım, şehrimizde yüksek katlı bina olmasın diyorsak buyurun hep beraber bunu yapalım. Ancak bunun sadece Arpaçsakarlar için yapılması eşitlik ilkesine ve hakkaniyete uygun değildir. Bu nedenle üzülüyorum. Bu şehir bizim. Burada doyan, doğan her vatandaş eşittir. Bu konuşmaların bile Arpaçsakarlar vatandaşını rencide ettiğini düşünüyorum, zulümdür bu yapılan. Dosyada zeminle ilgili hiçbir bilimsel çalışma yoktur. Tamamen soyut ilkeler vardır. Ben yüksek yargının bu kararı bozacağına yürekten inanıyorum. Ama bugün mağdur olan vatandaşları düşünüp bu planı geçirmemiz gerektiğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.

“İDARELERİN TAKDİR HAKKI SINIRLANSIN”

CHP’li Ali Dinsever ise asıl tartışmanın; idareye tanınmış olan takdir hakkının kullanımında çıkan problemler olduğunu söyleyerek, “Takdir hakkını kullanımında genel ilkeler belirlenmediği için parsel ve kişiler üzerinden veya ilçeler üzerinden tartışmalar başlıyor. Geçmiş meclislerde, Mersin ilini bir bütün olarak etkileyecek ve düzenleyecek imara ilişkin idarelerin takdir yetkisinin kullanımında genel ilkelerin belirlenmesine ilişkin bir öneride bulunmuştuk. Bunu mecliste bulunan tüm partilerin temsilcileri bir araya gelerek, iradelerini birleştirip, ilke karar olarak meclise sunabilirler. Genel ilkeler belirlenmelidir. Bu konuda bir çalışma yapılması hem kamuoyunda parsel, kişi bazlı imar rant tartışmalarını sonlandıracak, hem de kentin estetiğini ve silüetini koruyacak bir manifesto olacaktır.

Toroslar Belediye Başkanımız halklı olarak şimdi ‘Mezitli’de, Yenişehir’de neden böyle’ diyor. Sonra parsel bazında tartışma yaşanıyor.

CHP’YE YENİŞEHİR HATIRLATMASI

Söz konusu Arpaçsakarlar düzenlemesi içinde bir akaryakıt istasyonunu emsalinin de arttırılmak istenmesine CHP’lilerin getirdiği eleştiriler üzerine AKP’li Meclis üyesi İsmail Yerlikaya ise Yenişehir’de bir ticari alanın emsalinin 0.45’den direk 0,90’a çıktığını anımsatarak, CHP’lileri, “Toroslar’da buna dikkat ediyorsanız, Yenişehir’de de dikkat edeceksiniz. Petrol istasyonunun emsalinin yükselmesi mevzuat açısından çok sıkıntı yaratmaz” diye eleştirdi.

KOCAVİLAYET PLANLARI YAPILIRKEN SİLÜETİ ÖNEMSEMEYEN ZEKERİYA ÖZGÜR’E HATIRLATMA

Ayrıca CHP’li Zekeriya Özgür’ün, silüet ilgili konuşmalarına da tepki gösteren Yerlikaya, “Zekeriya bey silüet meselesine girdi ama girmemeliydi. Zira daha önceki toplantılarda Kocavilayet planları yapıldığında bizzat ben kendim, ‘17. Cadde’nin üstünü 9 kat, altını 21 kat yapıyorsunuz, deniz tarafı düşük olur, üst taraf yüksek olur demiştim. Batıya doğru gittiğinizde bir taraf 9 diğer taraf 21 olmaz’ dedim.

Zekeriya bey kalktı dedi ki; ‘ne silüeti, silüet diye bir şey mi var’ demişti. Ama bugün konu Toroslar olunca, silüet diyor, öyle olmaz diyor.

ŞEHİR PLANCILARI KOCAVİLAYET’İN PLANLARI 9’DAN 21 KATA ÇIKARKEN NEREDEYDİ?

Öte yandan Şehir Plancılar Odası… Mersin’e acıyorum bu şehrin yüz binlik planları, 5 binlikleri yapıldı o kadar yanlış işler oluyor, doğru düzgün şehre katkı sunacakları bir şey görmedik.

Kocavilayet planları geldiğinde Yenişehir’in planlı ekibi 9 olarak teklif sundu komisyonda birden birinin aklına geldi hiçbir plan çalışması, teknik veri yokken 21 kata çıkarıldı. Evet 9 uygun değildi ama pat diye 21’e çıkarıldı.

TMMOB’A İTİRAZ ELEŞTİRİSİ

Şimdi Toroslar’ın kazanılmış bir hakkı var ve bu kapsamda 15 kat yapılabiliyor. Ben planın bu çerçevede hazırlanmasını önerdim. Günlerce kafa patlattık. Pandemi döneminde bölge bölge çalıştık günlerce. 51,5 metreyigeçmeyelim, 1-2 kat için büyük yapı yönetmeliği kapsamına girerse binalar maliyet artar demiştim. Bugün getirilen plan, yüksek yapı niteliği taşımıyor.

Akbelen Bulvarında da aynı hata yapıldı.

Bu memleketin her tarafında eğimli yerlerle ilgili planlar geçti ve TMMOB’den bunların hiçbirine itiraz gelmedi.

Bizim yapmamız gereken bugün size iş düşüyor, vatandaşı mağdur etmeyelim, 51,5 şartı geçmedikten sonra kat yüksekliği 16 olsun, tekrar yargıya götürmeden vatandaşı mağdur etmeyelim çünkü 4 yıldır vatandaş orada imar bekliyor.

Bu meclisin alacağı karar ile ya yürüyecek bu işlem ya da o bölge kilitlenecek tekrardan yargıya gidilecek, süreç uzayacak” dedi.

SEÇER TOROSLAR İÇİN YORUM YAPMADI

Doğrudan Toroslar’ın imar düzenlemelerine ilişkin söz almayıp, şehrin geneli için bir çerçeve çizilerek, ilkesel bir hat belirlenmesi önerilerini değerlendiren Seçer ise “Örneğin yoğunluklar Mersin’de 2’yi geçemez, kat yüksekliği 15’i geçemez diyelim. İlçe belediyeleri ama bölgesel düzenleme yapabilir. Sahilde 10 kat, kuzeye çıktıkça 15 kat uygun görüyorum diyebilir.

Kent estetiği ile ilgili çalışmamız yetki karmaşası nedeniyle kadük kaldı. Mersin ili için temel bir çalışma yapalım. İlçelerde bu kapsamda çalışma yapsın” dedi.

“MERSİN’İN ORTALAMA KATI 21 OLARAK OTURMUŞ DURUMDA”

MHP’li Mahmut Tat ise “Yüksek kattan depremden bahsediliyor 52 katı, 33, 25 katları gördük. Katlarla ilgili endişeleri dile getirirken bu konuda teknik eğitim almış vatan evladına hakaret ediyoruz gibi oluyor. Dünyada uygulanan standartlar ne ise Türkiye ilk 3’ünün içinde bir güce sahip. Yüksek katı mevzuatlara uygun yaptıktan sonra nereye yaparsanız yapın, teknik diyor ki denize havalimanı, şehir kurarım diyor.

Yüksek katla ilgili mevzuatlar açık hangi kat boyutunda ne yapmanız gerektiği belli. Bunu yapacak kişiler bu şartlara uyduktan sonra 20 katta yapabilir, 10 katta yapabilir. Ama bir şehir silüetinden bahsedilecekse şehrin şuan ki yapısına baktığımız zaman bir yandan emsal öne geliyor. Yarın bir takım kriterleri almaya çalıştığımızda bunun mahkemelerce tekrar bozulabileceğini konuşuyoruz. Çünkü şuanda Mersin’in ortalama katı 21 olarak oturmuş durumda. Biz neyin kararını alacağız bunu 10’a mı düşüreceğiz. O zaman herkes mahkemelere koşacak. ‘Deprem oldu yüksek kattan kaçalım’ bu bir sebep değildir.

“ŞEHİR İÇİN SİLÜETİ KONUŞMAK ÇOK DOĞRU DEĞİL, TREN ÇOKTAN GEÇTİ”

AKP Grup Başkanvekili Mehmet Sadık Türüt ise “Elbette hepimiz örnek olabilecek, dünyada takdir edilecek bir şehirde yaşamayı arzu ediyoruz. Ama bununla alakalı yapılması gerekenler geçmişte yapılmamış. Silüetinden bahsedilmesi için teknik çalışmalar yapılması lazım. Geçmişte doğru düzgün zemin etütleri yapılmamış ve sahillerde yüksek katlı binalar yapılmış.

Parsel düzenlemelerinden dolayı şehirde şuandan sonra istediğimiz planlamaları yapmak mümkün değil.

Yenişehir özellikle yıllardır kat sınırı olmadan yapılaştı, parsel büyüklüklerine göre insanlar daire planlamalarına göre yapılaştı. Yenişehir kötü mü? Değil. Bunun ana nedeni parsellerin yapısı. Şehir için silüeti konuşmak çok doğru değil, tren çoktan geçti” dedi.

Görüşmelerin ardından komisyonda oy çokluğuyla kabul edilen teklif, belediye meclisinde oylanarak, CHP’nin itirazına rağmen oy çokluğuyla kabul edildi.