HEDİYE EROĞLU
'Yeni ekonomi yönetiminin' sıkı para politikası anlayışı doğrultusunda kredi faizleri art arda yükseltmesinin ardından mevduat faizleri yurttaşlar için cazip hale geldi.
Yurttaşlar tasarruflarını altın, döviz, tahvil, hisse senedi ve fon gibi birçok kaleme yatırırken riski girmek istemeyen yatırımcılar ise tasarruflarını mevduat faizinde değerlendiriyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) sitesinde yer alan bankacılık sektörüne ilişkin çeşitli veriler, mevduat hesaplarında tutulan toplam para miktarını ortaya çıkardı.
BDDK'nin verilerine göre, Türkiye'nin en zengin şehirleri belli oldu. Tasarruflar konusunda en yüksek mevduata sahip olan 5 şehir trilyonlarca liralık mevduatıyla öne çıktı. Bu iller arasında İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa yer aldı.
TL MEVDUAT ARTTI, DİVİZ AZALDI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı toplulaştırılmış aylık verilere göre toplam yurt içi mevduat, ocak-eylül döneminde yüzde 49,7 oranında 4,1 trilyon lira artarak 12 trilyon 354 milyar liraya ulaştı.
Bunun 7 trilyon 641,1 milyarını TL, 4 trilyon 712,9 milyar liralık bölümünü ise döviz cinsi mevduatlar oluşturdu. 2022 sonuna göre TL mevduatlar cari olarak yüzde 64 oranı ile enflasyonun üzerinde artış kaydederken, döviz mevduatının TL cinsi tutarındaki nominal büyüme yüzde 31,1’de kaldı.
2022 yılında TÜFE bazında yüzde 49,86 olan dokuz aylık enflasyonla indirgendiğinde TL mevduatlarda ‘reel’ bazda yüzde 9,4 artış olurken, döviz mevduatı hacminin kur farkı da dahil reel olarak yüzde 12,5 daraldığı belirlendi. 2022 sonunda toplam mevduat hacminin yüzde 43,6’sını oluşturan döviz tevdiat hesaplarının payı bu yıl dokuz ayda 5,4 puan düşerek eylül sonu itibarıyla yüzde 38,2 düzeyine geriledi.
MEVDUATIN YARISI İSTANBUL'DA
Toplam yurt içi mevduatın yüzde 44,9 oranındaki 5 trilyon 550,2 milyar lira ile yaklaşık yarısı, nüfus ve ekonomik büyüklüğü dolayısıyla İstanbul’da yer alıyor.
İstanbul, 3 trilyon 384,9 milyar lira ile toplam TL mevduatın yüzde 44,3’üne ve 2 trilyon 165,3 milyar lira ile de döviz mevduatının yüzde 45,9’una sahip. İlin toplam mevduatının yüzde 39’u döviz cinsinden. Toplam mevduat hacminde İstanbul’u 1 trilyon 797,2 milyar lira ile Ankara, 668,4 milyar lira ile İzmir izliyor.
MERSİN 11’İNCİ SIRADA
BDDK verilerine göre Mersin’in yılın ilk 9 ayında bankalardaki toplam mevduatı 159 milyon 278 bin 163 TL oldu. Bu paranın 125 milyon 92 bin 478 TL’si tasarruf mevduatı, 34 milyon 118 bini de diğer mevduatlardan oluştu. Mersin bankalardaki toplam mevduatta Türkiye’nin 10’uncu büyük ili oldu.
Mersin’de toplam mevduatı 159 milyon 278 bin 163 TL’lik mevduatın tasarruftaki 39 milyon 777 bin 999’unun döviz hesaplarında olduğu görüldü. 34 milyon 118 binlik diğer mevduatların ise 13 milyon 255 bin 984’ü döviz hesabında yer aldı.
MERSİN’İN GEÇEN YIL TL/ DOLAR MEVDUATI BAŞA BAŞTI
Geçen yılın ilk 9 ayında bankalardaki toplam mevduatı 98 milyon 958 bin 287 bin TL olan ve Türkiye sıralamasında 10’uncu olan Mersin’de bu paranın 74 milyon 658 bin 82 TL’si tasarruf mevduatında yer almıştı. Tasarruftaki paranın 40 milyon 153 bin 528 bini TL mevduatı, 34 milyon 504 bin 554’ü ise döviz hesabı olmuştu.
Mersin’in geçen yıl ilk 9 ayda toplam diğer mevduat rakamı ise 24 milyon 300 bin 205 TL olmuş bunun 12 milyon 32 bin 267 TL ve 12 milyon 267 bin 938’si döviz cinsinden mevduat oldu.
BAYBURT MEVDUAT FAKİRİ ÇIKTI
Bakır'ın analizine göre, Türkiye'deki toplam TL mevduatın yüzde 64,9’u bu üç büyük ilde bulunuyor. Sırasıyla Antalya, Bursa, Kocaeli, Adana, Muğla, Konya ve Gaziantep en fazla mevduata sahip ilk on il arasında yer alıyor. En az mevduata sahip iller ise 2,9 milyar lira ile Bayburt, yaklaşık 3,6 milyon lira ile Ardahan, 4,1 milyarla Hakkâri, 4,5 milyarla Kilis ve 6,2 milyar lira ile Gümüşhane.
DOLAR ZENGİNİ İLLER
İllerin dolar mevduat birikimlerine bakıldığındı toplam mevduatı içinde dövizin payı en yüksek il eylül sonu itibarıyla yüzde 48,9’la Aksaray aldı. Bu ilin, dolarizasyon oranı 2022 sonuna göre 8,8 puan düşmesine rağmen ilk sıradaki yerini korudu. Dövizin payında bu ili yüzde 46,4’le Nevşehir ve Kırşehir, yüzde 46,2 ile Yozgat, yüzde 45,4’le Kütahya illeri izledi. Yalova yüzde 45,3, Bayburt yüzde 45,2, Karaman ve Elâzığ yüzde 44,4 ve Antalya yüzde 43,9’la mevduatında dövizin payı en yüksek ilk on il arasında yer aldı.