Mersin Üniversitesi (MEÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğrencilerinin neredeyse tamamının üye olduğu Mersin Üniversitesi Arkeoloji Topluluğu (MART), sürekli bir araştırmanın peşinde olan arkeoloji meraklılarını 17 yıldan buyana buluşturmaya devam ediyor.
MEÜ Akademi Gündem Gazetesi’nin haberine göre; Topluluğun tahribat grubu; arkeolojik tahribatın önüne geçebilmek için arkeolojik eserlerin önemi, neden korunması gerektiğine dair çeşitli eğitim çalışmaları gerçekleştiriyor.
“TEORİK DERS YETMEZ SORUMLULUK LAZIM”
“Arkeoloji sadece teorik ders görmekle olmuyor, biraz da sorumluluk sahibi olarak bir şeyler yapmak gerekiyor. Arkeoloji Topluluğu, öğrencinin kendini geliştirmesi için çok iyi bir fırsat” diyen Doç. Dr. Ümit Aydınoğlu, “Topluluğu kurarken amacımız öğrencilerin, derslerle arazi arasındaki bağlantısını ve öğrencilerimizin mesleği sahiplenmesini sağlayabilmekti. Topluluğun bu amacını gerçekleştirdiğini ve gerek öğrencilerimiz gerek ilimiz ve ülkemiz için faydalı olduğunu düşünüyorum” dedi.
KÖY OKULLARINDA ARKEOLOJİYİ ANLATIYORLAR
Doç. Dr. Aydınoğlu topluluğun gerçekleştirdiği önemli çalışmalardan birinin, 2008 yılından itibaren topluluk üyelerince yürütülen ‘Köy Okullarında Arkeoloji Dersleri Projesi’ olduğunu kaydediyor. Doç. Dr. Aydınoğlu, arkeolojik tahribatın önüne geçebilmek için Türkiye’de ilk kez uygulanan projeyle arkeolojik eserlerin önemi, neden korunması gerektiğine dikkat çekildiğini vurguluyor. Topluluk Başkanı Uzuno, bugüne kadar toplam 27 köy okulunu ziyaret ederek 3 bin 500’den fazla öğrenciye ulaştıklarını belirtiyor.
Gittikleri her okulda Doç. Dr. Aydınoğlu tarafından arkeoloji dersleri verildiği söyleyen Uzuno “Gittiğimiz okullarda, dersler dışında afiş sergisi düzenleyerek konunun daha da pekişmesini sağlıyoruz. Üyelerimiz, öğrencilere afişler hakkında bilgi verip, sorulan soruları cevaplayarak küçük arkadaşlarımızın meraklarını gideriyor” şeklinde konuşuyor. Uzuno ayrıca köy okullarına giderken kitap, defter, silgi gibi kırtasiye malzemeleri götürmek için bazı dönemler stand açarak kitap ayraçları, takvimler, bardak altlıkları gibi ürünlerin satışını yaptıklarını kaydediyor. Toplamda iki gün süren proje etkinliğinde MART üyelerinin, gidilen köy yakınlarında kamp kurduğunu belirten Uzuno, bunun kendileri için de farklı deneyimler sağladığını söylüyor.
“HEYECAN VERİCİ”
İki yıldır başkan olarak görev alan son sınıf öğrencisi Uzuno, üniversiteye başladığından bu yana neredeyse her etkinliğe katıldığını ve bu etkinliklerden çok keyif aldığını belirtiyor. Alan çalışmalarından birinde mozaik bulmalarının bütün ekipte heyecan yarattığını ifade eden Uzuno “Bu heyecan çok farklı çünkü yüzyıllarca kimse görmüyor ve ilk biz onu görüyoruz, bu benim çok hoşuma gidiyor” diye konuşuyor. “Gittiğimiz okullarda, derslerden sonra sertifika aldıkları ve topluluk üyeleri onlarla oyunlar oynadıkları için çocuklar bizi çok sahipleniyor. 10 yıldır sürdürdüğümüz bu çalışmaların çok olumlu geri dönüşlerini aldık. Arkeolojik tahribatın engellenmesinde, bir takım tedbirler alınmasında bu çalışmaların katkısı büyük” diyen Doç. Dr. Aydınoğlu sözlerini şöyle sürdürüyor: “Her seferinde farklı bir deneyim yaşatan bu projeyle ilgili, her hatırladığımda beni gülümseten şöyle bir anım var: Bir gün Toroslar’ın tepesindeki bir köy okuluna gitmiştik. Her zaman olduğu gibi arkeoloji dersi anlattık, çocuklarla güldük, eğlendik, zaman geçirdik. Bunun iki ay sonrasında ben yüzey araştırması için yine o taraflara çıktım. Çadırlarda yaşayan bir köylünün davetini kabul ettim. Orada 8-9 yaşındaki kız çocuğuyla sohbet etmek için ‘sen büyüyünce ne olacaksın bakalım?’ diye sordum, arkeolog olacağını söyledi. “Benim öğrencim dahi söylemiyor arkeoloji lafını, sen nerden biliyorsun?’ deyince bana kızdı. ‘Geldin ya bizim okula, anlattın ya bize derste, şimdi okulun yarısı arkeolog olmak istiyor’ dedi.”
Topluluğun gerçekleştirdiği bir projenin “Çocuklar İçin Arkeoloji Okulu” olduğunu belirten Doç. Dr. Aydınoğlu projenin TÜBİTAK’ın destekleriyle 2012 yılından bu yana hayata geçirildiğini kaydediyor. Benzer bir projenin 2014 yılında üniversitemin destekleriyle uygulandığını söyleyen Doç. Dr. Aydınoğlu, bu projelerin çocuklara, arkeolojiyi gözlemleme ve anlamalarına olanak sağladığının altını çiziyor.
EN BÜYÜK SORUN; ARKEOLOJİK TAHRİBAT
Arkeolojik tahribatın sadece Mersin’in sorunu değil tüm Türkiye’nin sorunu olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Aydınoğlu “Bu yüzden her yıl arkeoloji bölümü olan üniversiteleri gezerek topluluğumuzun tanıtım toplantılarını gerçekleştiriyoruz. Onlara projemizi anlatıp aynı projeyi onlarında yapmasına vesile olmaya çalışıyoruz” diyor. Gerçekleştirilen diğer eğitim faaliyetlerinden de söz eden Doç. Dr. Aydınoğlu “Tıpkı köy okullarında yaptığımız gibi anaokullarında, üstün zekalı ve yetenekli çocuk okulunda ve çocuk esirgeme kurumunda arkeoloji dersleri verdik. Üniversitemizde ise Üniversite Yaşamına Giriş derslerinde ve yabancı uyruklu öğrencilerimize sunumlar gerçekleştirdik” şeklinde bilgi veriyor.
TÜRKİYE’DE BİR İLK: ÇOCULAR İÇİN WEB SİTESİ
“Türkiye’de ilk olma özelliğindeki bir başka çalışmamız, tamamen çocuklara yönelik hazırladığımız web sitesi” diyen Doç. Dr. Aydınoğlu, 2008’den beri Mumya isimli web sitesinde çocuklar için bulmacaların, oyunların ve seviyelerine uygun bir dille arkeolojiye dair bir çok bilginin yer aldığına dikkat çekiyor. Arkeoloji konularının ele alındığı Çömlek isimli e-derginin de Türkiye’de bir ilk olduğunun altını çizen Doç. Dr. Aydınoğlu, Türkiye genelinde birçok arkeoloji hocasının ve öğrencisinin dergiye yazı gönderdiğini ve bu yıl 15’inci sayılarını yayımladıklarını belirtiyor. Aynı zamanda Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi’nin Müdür Yardımcısı olan Doç. Dr. Aydınoğlu, 1998 yılından bu yana bölge arkeolojisini araştırmak ve bilim dünyasına kazandırmak adına sayısız çalışma yapan merkezin, Türkiye’de uluslararası yayın indekslerinde taranan tek üniversite arkeoloji dergisinin yayınladığına da dikkat çekiyor. Doç. Dr. Aydınoğlu, 20’den fazla sayıya ulaşan OLBA adlı derginin, üniversitemiz desteğiyle basılarak tüm dünyaya ulaştığını sözlerine ekliyor.
“BİSİKLETLERLE ANTİK KENT TURLARI” DÜZENLENİYOR
Topluluğun başkan yardımcılığı görevini yürüten 3’üncü sınıf öğrencisi Aylin Alış da, aktif olarak gezi grubunda çalıştığını ancak diğer gruplarda da görev aldığını söylüyor. Topluluk üyeleriyle düzenli olarak antik yerleşim yerlerine gezi düzenlediklerini belirten Alış, “Bisikletlerle Antik Kent Turları” adında bir proje başlattık. Bisiklet Topluluğu’yla birlikte geçen sene 2 gezi düzenledik, bu yıl da benzer bir programı nisan ayında gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Bu geziler, dağlık bölgelerdeki antik kentleri gezebilmemiz adına çok yararlı oluyor” şeklinde konuşuyor. Alış yapılan bu antik kent gezilerinde, kendisini en çok Athena kabartmasının etkilediğini ifade ediyor. Doç. Dr. Aydınoğlu gerçekleştirdikleri diğer etkinliklerden şu şekilde söz ediyor: “Bugüne kadar çok sayıda sergimiz, defilemiz ve daha birçok etkinliklerimiz oldu. Arkeoloji Bölümü öğrencilerinin derslerde yaptığı maket mimari yapılar, seramik formları, antik dönem kıyafetleri, afişler, büstler ve dahası Bahar Şenliği kapsamında sergilendi. 2000’lerin başında gerçekleştirdiğimiz “Prensesin Ayak İzleri” isimli projemizle, Uzuncaburç’tan başlayıp Kız Kalesi’ne kadar yaptığımız üç günlük bir etkinliğimiz olmuştu. Bu geziyi yürüyerek ve Yörüklerin kıl çadırlarında konaklayarak tamamlamıştık. Bu tür projeler çok yararlı olmasına rağmen desteksiz sürdürülemiyor. Her yıl yapılan arkeoloji öğrencileri kongresine temsilci gönderdiklerini belirten Doç. Dr. Aydınoğlu, bu yıl kongrenin 6-9 Mart tarihlerinde Adana’da yapılacağını kaydediyor. Arkeoloji Topluluğu, arkeolojiye merakı olan herkesi bekliyor. Arkeoloji Topluluğu’nun çalışmaları; kendi hazırladıkları http://mart.mersin.edu.tr, http://mumya.mersin.edu.tr ve http://mart.mersin.edu.tr web sitelerinden takip edilebiliyor.